Anbar kampaniyasi (2003–2011)

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Anbar kampaniyasi Iroqning g'arbiy Al Anbar gubernatorligida AQSh harbiylari, Iroq hukumati kuchlari va sunniy isyonchilar o'rtasidagi janglardan iborat edi. Iroq urushi 2003 yildan 2011 yilgacha davom etdi, ammo Anbardagi jangovar va isyonga qarshi kampaniyaning aksariyati 2004 yil aprelidan 2007 yil sentyabrigacha bo'lib o'tdi. Janglar dastlab isyonchilar va AQSh dengiz piyodalari o'rtasida og'ir shahar urushi bo'lgan bo'lsa-da, keyingi yillarda qo'zg'olonchilar Amerika va Iroq xavfsizlik kuchlarini qo'lbola portlovchi qurilmalar (IED), jangovar postlarga keng miqyosli hujumlar va avtomobillarni portlatish bilan pistirma qilishga qaratdilar. Kampaniyada deyarli 9000 iroqlik va 1335 amerikalik halok bo'ldi, ularning aksariyati Furot daryosi vodiysida va Falluja va Ramadi shaharlari atrofidagi sunniy uchburchagida .[1] Iroqdagi sunniylar hukmron bo'lgan yagona viloyat bo'lgan Al-Anbar, dastlabki bosqinchilikda juda oz janglarni ko'rdi. Bag'dod qulaganidan keyin u AQSh armiyasining 82-havo desant diviziyasi tomonidan ishg'ol qilindi. Zo'ravonliklar 2003 yil 28 aprelda Fallujada amerikaliklarga qarshi namoyish chog'ida 17 iroqlik AQSh askarlari tomonidan o'ldirilganidan keyin boshlangan. 2004 yil boshida AQSh armiyasi gubernatorlik qo'mondonligini dengiz piyodalariga topshirdi. 2004 yil apreliga kelib gubernatorlik keng ko'lamli qo'zg'olonga aylandi. 2004 yil oxiriga kelib Falluja va Ramadida vahshiy janglar, shu jumladan Ikkinchi Falluja jangi bo'lib o'tdi. Ikki tomon G‘arbiy Furot daryosi vodiysi xavfsizligini ta’minlash uchun kurash olib borgach, 2005 va 2006 yillar davomida zo‘ravonliklar avj oldi. Bu vaqt ichida Iroqdagi Al-Qoida (AQI) gubernatorlikning asosiy sunniy isyonchi guruhiga aylandi va viloyat markazi Ramadini oʻzining tayanchiga aylantirdi. Dengiz piyodalari korpusi 2006 yil oxirida razvedka hisobotida gubernatorlik qo'shinlarning muhim qo'shimcha majburiyatlarisiz yo'qolishini e'lon qildi.

  1. „Iraq Coalition Casualties: Fatalities by Province“. Operation Iraqi Freedom. Iraq Coalition Casualty Count (iCasualties.org). 2017-yil 2-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 10-dekabr.