Alvand toʻgʻoni

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Alvand toʻgʻoniAlvand daryosida, Xanaqinning janubi-sharqida, Iroq-Eron chegarasidan 6 km (3.7 mi) uzoqlikda joylashgan toʻgʻon. Toʻgʻon uzunligi 1,342 m (4,403 ft), balandligi 24 m (79 ft) boʻlgan loy yadroli gidroponik toʻgʻondir. Toʻgʻon koʻlidagi suv saqlash hajmi 38,000,000 m3 (1.3×109 cu ft), koʻlning sirt maydoni 6,200,000 m2 (67,000,000 kv. ft)ni tashkil qiladi[1][2][3].

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Toʻgʻon 2013-yil boshida ishlay boshladi[4]. Toʻgʻonning vazifasi Xanaqinni daryoning yuqori qismidan keladigan sel va shiddatli oqimdan himoya qilishdir[5]. Toʻgʻon suvi qishloq xoʻjaligi loyihalarida, ichimlik suvi sifatida, ayniqsa, yoz faslida foydalaniladi. Ortiqcha suv Hemrin toʻgʻoniga quyiladi. Toʻgʻonning poydevori 2010-yilda quyilgan. Toʻgʻonni General Rafidain kompaniyasi qurgan[6]. Toʻgʻon 2013-yilda ochilgan va qiymati 28 milliard dinordan oshgan[7][8].

Toʻgʻon qulashi[tahrir | manbasini tahrirlash]

2014-yil oxirida bu hududda zilzila sodir boʻlganidan keyin koʻplab mish-mishlar tarqaldi. Ularning eng muhimi toʻgʻonning qulashi haqida boʻlib, bu mish-mishlar odamlarni suv bosishidan qochish uchun balandroq joylarga borishga undadi. Biroq, keyinchalik bu asossiz mish-mish ekani maʼlum boʻldi[9].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Dept, Public Relations „Rehabilitating the Park at Alwand Dam Lake“ (en). mercyhands (2021-yil 16-avgust). Qaraldi: 2022-yil 9-oktyabr.
  2. „Purification operations of Alwand River postponed to avoid "human disasters"“. Purification operations of Alwand River postponed to avoid "human disasters". 2022-yil 14-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 9-oktyabr.
  3. „Alwand river insufficient to water Khanaqin“. Kirkuknow. Qaraldi: 2022-yil 9-oktyabr.
  4. „Scenes from Hamrin lake: Diyala's largest water body fades into a desert“. Scenes from Hamrin lake: Diyala's largest water body fades into a desert. Qaraldi: 2022-yil 9-oktyabr.
  5. „مصدر اروائي في خانقين : سد الوند وصل لمرحلة الامتلاء“ (ar). ninanews.com. Qaraldi: 2022-yil 9-oktyabr.
  6. „مسؤول: امتلاء سد الوند في خانقين سيحد من خطر جفاف صيف 2022“. www.iraqicp.com. 2022-yil 9-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 9-oktyabr.
  7. „الموارد المائية تنجز سد الوند في ديالى بكلفة 28 مليار دينار | اقتصاد واعمال“ (2019-yil 29-mart). 2019-yil 29-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 9-oktyabr.
  8. Qaradaxi, Aland „Alarming drop in Iraqi water levels due to Iranian dams“. www.rudaw.net (2022-yil 4-oktyabr). Qaraldi: 2022-yil 9-oktyabr.
  9. „بعد 9 سنوات من الإهمال.. سد الوند مهدد بالاندثار“ (en). بعد 9 سنوات من الإهمال.. سد الوند مهدد بالاندثار. Qaraldi: 2023-yil 1-yanvar.