Alakshmi
Alakshmi (Skt. अलक्ष्मी; ildizlardan a (a) — „emas“ va लक्ष्मी (Lakshmi, „omad“) — hind mifologiyasida muvaffaqiyatsizlik maʼbudasi. U sigirlarga qarshi kurashuvchi, antilopa oyoqlari va buqa tishlari bilan tasvirlangan[1]. Yoki „quruq ajinli tanasi, yonoqlari choʻkib ketgan, lablari qalin, koʻzlari munchoqdek, eshak minib yuradi“[1]. Vedik, Upanishadik yoki erta Puran adabiyotida u nomi bilan tilga olinmagan, ammo Alakshmining barcha jihatlari Rigveda maʼbudasi Nirritiga mos keladi. Shuningdek u, Lakshmi soyasi deb atalar edii. Padma Puranada kosmologiyasi uni oʻz ichiga oladi, bu yerda esa okeanining chayqalishi ham yaxshi, ham yomonni yaratadi deb tushuniladi[2]. Padma Puranaga koʻra, unda oldin salbiy va yomon narsa paydo boʻladi, lekin xudolarning koʻproq harakatlari xayrli va yaxshilikni yaratadi[2]. Avval Alakshmi, keyin Lakshmi paydo boʻladi[3]. Xudolar Alakshmini yovuz odamlar orasiga joylashish uchun yuboradi, ularga qashshoqlik va qaygʻu beradi[2]. U asurasiga, qaygʻuga oʻxshaydi — farovonlik va quvonch maʼbudasi Lakshmining aksi. Alakshmi baʼzan boshqa nom bilan ataladi — Jyestha. Alakshmi Kalahapriya va Daridara nomi bilan ham tanilgan va Lakshmining qarama-qarshi soyasidir[4].
U Chakrabarti tomonidan eslatib oʻtilgan "… Aytishlaricha, u uyga kirganida Alakshmi unga hasad va gʻazabni keltirib chiqardi. Birodarlar bir-birlari bilan janjallashdilar, oilalar va ularning erkak qonlari vayronagarchilik va halokatga duch keldi"[5].
Alakshmi, shuningdek, Kali jinining ikkinchi xotini hisoblanadi — soʻnggi davrning timsolidir, unda koʻplab nohaq odamlar borligini koʻrsatadi.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ 1,0 1,1 Pattanaik, Devdutt. Lakshmi: The Goddess of Wealth and Fortune-An Introduction. Vakils Feffer & Simons Ltd, 2003 (ISBN 8187111585)
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Tracy Pintchman. Guests at God's Wedding: Celebrating Kartik among the Women of Benares. SUNY Press, 2005 — 48–49 bet. ISBN 978-0-7914-8256-8.
- ↑ Krishna, Nanditha. The Book of Vishnu. Penguin Global, 2001 (ISBN 0670049077)
- ↑ Kirin Narayan. Storytellers, Saints, and Scoundrels: Folk Narrative in Hindu Religious Teaching. University of Pennsylvania Press, 2011. ISBN 0-8122-0583-9.
- ↑ Chakrabarty, Dipesh. Provincializing Europe. Princeton University Press, 2000 (ISBN 0691049092)