Agnès Acker

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Agnès Acker
Tavalludi 1940-yil 28-yanvar
Fransiya Tann shahri
Istiqomat joylari Sentheim, Haut-Rhin, Fransiya
Fuqaroligi Fransiya
Sohasi Astrofizik
Ish joylari Strasburg universiteti, Strasburg observatoriyasi

Agnes Aker 1940-yil 28-yanvarda Fransiyaning Tann shahrida tugʻilgan[1] – fransuz astrofizigi, Strasburg universiteti faxriy professori, Strasburg Planetariysi asoschisi va „Fransuzlar“ Planetalar uyushmasi asoschisi. Uning tadqiqotlari quyosh tipidagi yulduzlar evolyutsiyasining bosqichlariga qaratilgan: sayyora tumanliklari, yadrolarning ikkiligi, yulduz shamollari hisoblanadi[2].

Biografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Acker 1976-yilda Strasburg universitetida „Cinématique, âge et binarité des noyaux de nébuleuses planétaires“ nomi ostida davlat doktori darajasiga erishgan[3]. U 22 yil davomida (1979—2001-yillar) Strasburg Planetariumini boshqargan[4], Fransuz tilida soʻzlashuvchi sayyoralar assotsiatsiyasida 26 yil (1984-2010) raislik qilgan[2]. „Yulduzli populyatsiyalar“ jamiyatiga asos solgan. 10 yil davomida (1987-1997) mas’ul boʻlgan tadqiqot jamoasi va Strasburg rasadxonasida astrofizika boʻyicha ilgʻor tadqiqotlar (DEA) diplomini qoʻlga kiritgan va unga 12 yil davomida (1991—2002-yillar) rahbarlik qilgan[4]. Faoliyati jarayonida Universitet professori, 2003-yilda alohida sinfga, keyin esa 2009-yilda faxriy unvonga koʻtarildi[4]. Acker, shuningdek, turli tashkilotlarda mas’ul shaxs sifatida ishlagan[5] va Xalqaro astronomiya (AMA09) Milliy boshqaruv qoʻmitasi aʼzosi sifatida ishlagan, BEATEP yaratuvchisi va hamraisi, 1976-yildan Xalqaro Astronomiya Ittifoqi (IAU) aʼzosi, Kengash 1990-yildan Xalqaro Planetariy Jamiyatining (IPS) aʼzosi, 2004-yildan 2009-yilgacha Strasburgdagi CCSTI Le Vaisseau ilmiy-pedagogik kengashi aʼzosi, 1990-yildan Oʻqituvchilar va astronomlar bilan aloqa qoʻmitasi (CLEA) aʼzosi etib saylangan. Lui Paster universitetining CCSTI 1991-yildan 1994-yilgacha, 1987-yildan 1991-yilgacha Universitetlar Milliy Kengashining (CNU) aʼzosi va 1995-yildan 2001-yilgacha Elzas mintaqaviy iqtisodiy va ijtimoiy kengashi (CÉSER Alsace) aʼzosi sifatida faoliyat olib borgan[6] Since 1995, she has been the director of publication of the magazine Planétariums.[7] . Planetariyaning Acker APLF / ESO hamkorligida bir nechta Yevropa Planetarium shoularining loyiha menejeri boʻlgan[4]. 1982—2008-yillar mobaynida u oʻn ikkita planetariy shoularining muallifi va ssenariysi muallifi boʻlgan. 2005-yilda u Kaliforniya universiteti (Hands-On Universe) tomonidan yaratilgan Koinotni oʻrganing CD-ROMning uch tilli versiyasini ishlab chiqdi[8]. 1995-yildan beri "Planétariums" jurnalining nashriyot direktori sifatida ishladi. Agnes Acker Robert Acker bilan 1940-yil 4-dekabrda turmush qurgan. Er-xotinning besh farzandi[9] Natali, Madlen, Per, Elizabet va Jan-Mishel va 9 nabirasi bor edi[10]. Bundan tashqari u moto sportga ham qiziqqan va Hornet 600 rusumli mototsikli boʻlgan[4] .


Maqolalari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Koʻplab oʻquv va ilmiy nashrlarda 200 dan ortiq maqolalar muallifi yoki hammuallifidir[5]

  • Initiation à l’astronomie (Masson 1978, 1981, 1986)
  • Astronomiya, astrofizika (Dunod, 1992, 1995, 1998, 2005, 2013)
  • Formes va couleurs dans l’univers: nebuleuses, amas d'étoiles, galaktika (Masson, 1987-yil)
  • Planetarium: dans votre ville (Valblor, 1991-yil)
  • Astronomiya: metodlar va hisoblar: mashqlar korrigés (Karlos Yaschek bilan hamkorlikda) (Masson, 1984, 1995)
  • Vie et mort des étoiles: un exposé pour comprendre, un essai pour réfléchir (Ariane Lankon bilan hamkorlikda), Flammarion (Dominos, 1998-yil)
  • L’univers astronomique (Jan-Klod Peker bilan hamkorlikda) (Strasburg observatoriyasi, 2001, 2006)
  • Étoiles et matière interstellaire (Jeyms Lequeux, Klod Bertout, Jan-Pol Zahn , Nikolas Prantzos va Jan-Pierre Lasota bilan hamkorlikda) (Ellipses, 2008, 2009)

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „Acker, Agnès“ (fr). Fédération des Sociétés d'Histoire et d'Archéologie d'Alsace (2004). Qaraldi: 2023-yil 15-aprel.
  2. 2,0 2,1 Université Nice Sophia Antipolis [1] (Wayback Machine saytida 2013-10-29 sanasida arxivlangan) (fransuzcha)
  3. Catalogue, SUDOC (fransuzcha)
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 "Agnès ACKER " (Wayback Machine saytida 2019-02-25 sanasida arxivlangan), Fond’action Alsace website (fransuzcha)
  5. 5,0 5,1 Observatory of Strasbourg website (Wayback Machine saytida 2021-06-24 sanasida arxivlangan) (fransuzcha)
  6. Présentation du CD-ROM sur le site de l’APLF (Wayback Machine saytida 2017-03-19 sanasida arxivlangan) (fransuzcha)
  7. Summaries of Planétariums review since 1995 (Wayback Machine saytida 2019-07-03 sanasida arxivlangan) on the APLF website (fransuzcha)
  8. Summaries of Planétariums review since 1995 (Wayback Machine saytida 2019-07-03 sanasida arxivlangan) on the APLF website (fransuzcha)
  9. Geneviève Daune-Anglard, „La bonne étoile d’Agnès Acker“, L'Alsace, 8 March 2011 (fransuzcha)
  10. „Espace de Recueillement de Monsieur Robert Acker“ (fr). libramemoria.com. Qaraldi: 2023-yil 15-aprel.