Adilsu

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Adilsu[1] (eski. Adil -Su ; qorachoy-balqor Adil Suu) — Rossiyadagi daryo, Kabardin-Balqariyaning Elbrus tumani hududidan oqib oʻtadi. Baksan daryosi irmogʻi (Malka irmogʻi). Daryo uzunligi 12 km, suv havzasi maydoni 98,7 km².

Daryo Jankuat muzligidan boshlanadi. Oqim yoʻnalishi shimoli-gʻarbiy[2]. Eng katta irmogʻi Shxelda daryosi boʻlib, xuddi shu nomdagi muzlikdan oqib oʻtadi. Oʻng qirgʻogʻidan 155 km uzoqlikda Baksan daryosiga quyiladi.

2017-yilgi sel oqibatlari

Daryo havzasi — Jankuat, Bashqara, Qashqatosh, Shxelda kabi koʻplab muzliklarni oʻz ichiga oladi. Bundan tashqari, bir nechta mineral buloqlar[2] va bir nechta nomsiz koʻllar ham bor[2] .

Daryo yuqori qismidagi oʻng qirgʻogʻida joylashgan qaragʻay oʻrmonida sovetlar davridan beri Adil-Su dam olish maskani bor. Shuningdek, mahalliy togʻlarda halok boʻlganlar xotirasi uchun yodgorlik oʻrnatilgan. Daryo darasida Shxelda, Elbrus va Jan-Tugan alp lagerlari ham joylashgan[2] .

„Adilsu“ Qorachoy- balqarchadan „Adil suv“ — „adil“ — goʻzal, chiroyli; „suu“ — suv; „chiroyli daryo“ maʼnosini anglatadi. Yana bir maʼnosi — „Adila daryosi“[3].

Adilsu daryosi sharqda Adilsu darasi (Koy-Augan-Aush va Gumachi dovonlari orqali tutashgan), gʻarbda esa Yusengi daryosi darasi bilan chegaradosh. Janubda Gruziya davlat chegarasi va Bosh Kavkaz tizmasi boʻylab oʻtadi.

Suvga doir reestr maʼlumotlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Rossiya davlat suv reestriga koʻra, daryo Gʻarbiy Kaspiy havzasi okrugiga tegishli boʻlib, daryoning suv xoʻjaligi qismi Cherek daryosini inobatga olmagan holda Baksan daryosidir. Daryoning suv havzasi — Terek va Volga oʻrtasidagi Kaspiy dengizi havzasi daryolaridir.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Reestr naimenovaniy geograficheskix obyektov na territoriyu Kabardino-Balkarskoy Respubliki po sostoyaniyu na 16.11.2015
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Направление течения
  3. А. В. Твёрдый „А — Г“,. Топонимический словарь Кавказа. Краснодарское книжное издательство, 2006.