Abdullah Ziya Kozanoğlu

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Abdullah Ziya Kozanoğlu
turkcha: Abdullah Ziya Kozanoğlu'
Taxallus:Aptullah
Tavallud sanasi: 16-yanvar 1906-yil
Tavallud joyi:Istanbul, Usmonlilar imperiyasi
Vafot sanasi:29-mart 1966-yil(1966-03-29)
(60 yoshda)
Vafot joyi:Istanbul, Turkiya
Fuqarolik:Turkiya bayrogʻi Turkiya
Kasb: Meʼmor, romannavis va sport menejeri

Abdullah Ziya Kozanoğlu (turkcha: Abdullah Ziya Kozanoğlu) — XX asrda yashagan turk meʼmor, romannavis va sport menejeri[1].

Hayoti[tahrir | manbasini tahrirlash]

Abdullah Ziya 1906-yil 16-yanvarda Istanbulning Beshiktosh tumanida tugʻilgan. Otasi Abdulloh Usmon Bey, onasi Seyyide Hanim edi[1]. Boshlangʻich taʼlimni Nishantashi Ittihad va Taraqqiyot maktabida olgan. Oʻrta taʼlimni Gaziosmanpasha maktabida boshlagan, 1922-yilda Kabatosh oʻrta maktabini tamomlagan. Istanbul Texnika Universitetining muhandislik boʻlimida oliy taʼlimni boshlaganidan soʻng, beshinchi sinfda oʻqiyotganda 600 nafar talaba bilan Buyukadaga borish uchun paromni egallab olishganida, Ziya voqea uchun javobgar deb topildi va maktabni tark etishga majbur boʻldi[2]. Shundan soʻng, Badiiy akademiyaning arxitektura boʻlimiga oʻqishga kirdi va 1929-yilda akademiyani tamomladi[3].

Oradan koʻp oʻtmay, 1929-yilda Adana munitsipalitetining ilm-fan ishlari boʻyicha direktori lavozimiga tayinlangan Kozanogʻlu, 1932-yili Milliy taʼlim vazirligiga meʼmor boʻlib tayinlandi[4]. U oʻsha yili davlat xizmatini tark etganidan soʻng, Istanbulga qaytib keldi va oʻz faoliyatini mustaqil arxitektor va pudratchi sifatida davom ettirdi. U tomonidan qurilgan binolar orasida Istanbul universiteti Adabiyot va fanlar fakulteti, Istanbul operasining birinchi qismi qurilishi, Anqara universiteti huquq fakulteti, Etibank, samolyot zavodi, Anqara yer osti suvlari, Malatya tamaki fabrikasi va Sağmalcılar qamoqxonasi bor edi.

Abdullah Ziya Kozanoğluning qabri.

Talabalik yillarida gazetalarda illyustrator boʻlib ishlagan va romanlarini seriallashtirishga kirishgan Kozanogʻlu 1925-yili Picture Magazineʼda serial holiga keltiril „Kızıl Tuğ“ (Qizil tugʻ) romani 1927-yilda kitob holida chop etildi. Turk adabiyotining ilk tarixiy sarguzasht romani sifatida qabul qilingan bu asarning davomi 1959-yilda Suat Yalaz chizmalari bilan hajviy sifatida nashr etilgan[5]. U yozuvchilik faoliyatini tarixiy sarguzasht romanlari bilan davom ettirdi. U romanlarida Abdullah oʻrniga „Aptullah“ nomini qoʻllagan. U koʻplab rasmlarni oʻzi amalga oshirdi. Shuning uchun u Turkiyadagi birinchi jiddiy komiks mualliflaridan biri sanaladi[6].

Beşiktaş JK[tahrir | manbasini tahrirlash]

Adib 1942—1950-yillarda Beshiktosh gimnastika klubining raisi boʻlgan.

Hamisha teatrga qiziqib kelgan yozuvchi, Istanbul Taksimdagi koʻp qavatli uyning yuqori qavatini teatrga aylantirib, Arena teatrining tashkil etilishiga yordam bergan[2][7].

Mutia Hanim bilan nikohidan 3 nafar farzandi boʻlgan Kozanogʻlu 1966-yil 29-mart kuni Istanbulda vafot etgan boʻlib, Zincirlikuyu qabristoniga dafn qilingan[8][9].

Romanlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Kızıltuğ (1927)
  • Seyyid Battal (1929)
  • Boğaç Han (Tahsin Demiray ile birlikte, 1929)
  • Kaniıoğlu Kanturalı (1929)
  • Boz Aygırlı (1929)
  • Kara Çoban (1929)
  • Küçük Korsan (1930)
  • Kurtlar (1935)
  • Küçük Kahraman (1935)
  • Gültekin, Orhun Barkı Kahra¬manı (1936)
  • Küçük Uçman (T. Demiray iie birlikte 1936)
  • Kuduzlar Kraliçesi (T. Demiray ile birlikte, 1938)
  • Kuş Adamın Maceraları (T. Demiray ile birlikte, 1938)
  • Atlı Han (1942)
  • Kozanoğlu (1943)
  • Lâle Devrinde Patronalılar Saltanatı (1943)
  • Malkoçoğlu (1943)
  • Savcı Bey (1944)
  • Kolsuz Kahraman (1945)
  • Battal Gazi (1946)
  • Türk Korsanları (1948)
  • Şeydi Ali Reis (1951)
  • Dağlar Delisi (1952)
  • Fâtih Feneri (1952)
  • Sencivanoğlu (1957)
  • Hilâl ve Salip (1961)
  • Algaya’nm Ölümü (1962)
  • Altın Saçlı Kız (1962)
  • Cengiz Han’ın Hazineleri (1962)
  • Hülâgû’nun Gözdesi (1962)
  • Kız Kulesi Kahra¬manı (1962)
  • Tibet Canavarı (1962)
  • Ağahan’m Yüzüğü (1963)
  • Altın Hançer (1963)
  • Boz kurt’un İntikamı (1963)
  • Kızıl Kadırga (1963
  • Arena Kraliçesi (1964)
  • Sarı Benizli Adam (1964)
  • Kubllay Han’ın Gelini (1965)

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ 1,0 1,1 „Cemal A. Kalyoncu, Sosyetik Oyuncu, Aksiyon Dergisi, 22.07.2000“. 9 martda asl nusxadan arxivlandi.
  2. ↑ 2,0 2,1 „A.Ziya Kozanoğlu“. 12 martda asl nusxadan arxivlandi.
  3. ↑ Mustafa, Metin „Abdullah Ziya Kozanoğlu'nun tarihî romanları (1923-1933“. 13 martda asl nusxadan arxivlandi.
  4. ↑ Mahmut, Türkmen „Abdullah Ziya Kozanoğlu'nun 1933'ten sonraki tarihî romanlarının incelenmesi“. 13 martda asl nusxadan arxivlandi.
  5. ↑ Ahmet, Şimşek „Tarihsel Romanın Eğitimsel İşlevi“. 12 martda asl nusxadan arxivlandi.
  6. ↑ „Cizgidiyari.com sitesi, Abdullah Kozanoğlu sayfası, Erişim tarihi:08.03.2012“. 9 martda asl nusxadan arxivlandi. Wayback Machine saytida arxivlandi (29-mart 2012-yil).
  7. ↑ „Yılmaz Ergüvenç, Abdullah Ziya Kozanoğlu, Kenthaber.com sitesi, 12:01.2010, Erişim tarihi:08.03.2012“. 9 martda asl nusxadan arxivlandi.
  8. ↑ , arxivsana= parametri ham koʻrsatilishi zarur. „Abdulah Ziya Kozanoğlu Vefat Etti“. 12 martda asl nusxadan [ arxivlandi].
  9. ↑ „Yazarmezar.com sitesi, Abdullah Ziya Kozanoğlu, Erişim tarihi:08.03.2012“. 9 martda asl nusxadan arxivlandi. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Abdullah_Ziya_Kozanoğlu&oldid=3225200" dan olindi