Abdinli

Abdinli
38°55′19″N 48°9′27″E
Mamlakat	Ozarbayjon
Mintaqa	Agdam
Vaqt mintaqasi	UTC+4

Abdinli — Ozarbayjon Respublikasining Yardimli tumanidagi qishloq.

Tarix

Abidinli qishlogʻi aholi va uylar soni boʻyicha Yordamli tumanidagi juda kichik qishloqlardan biridir. Ayni paytda Abidinli qishlog‘ida 28 ta, Yangi Abidinli qishlog‘ida 17 ta uy-joy qurilgan. Obidinli qishlogʻi dengiz sathidan 2000 metr balandlikda joylashgan. Qishloq tuman markazining shimoli-gʻarbida, markazdan 11 km uzoqlikda joylashgan togʻ qishloqlaridan biri. Ozarbayjon Respublikasi davlat chegarasidan 2 km tashqarida, Savalan togʻidan shimolda joylashgan.

Qishloq tik qoyalarda joylashgan bo'lib, beshta kichik tepalik bilan o'ralgan. Qishloqning g'arbiy uchida, qoyalarda tarixiy qal'a joylashgan. Ushbu qasr Ozarbayjon Madaniyat vazirligida 1204 raqami bilan Abibinli qal'asi sifatida ro'yxatga olingan. ^{[manba kerak]}

Abidinli qalʼasi eni 56 metr, uzunligi 100 metrdan oshadi. Bu qasr qadimiy sosoniylar-olovlar davridagi qasrlarning imkoniyatlaridan biridir. Aytishlaricha, bu qo‘rg‘onning markazida gumbaz bo‘lishi mumkin. 1828-yilda Rossiya va Eron oʻrtasida tuzilgan tarixiy Turkmanchay sulh shartnomasida tilga olingan Chikoir choʻqqisi Qalʼaning bu joyi roʻparasida joylashgan. Abidinli qishlogʻida aholining joylashishi 19-asrning 50-yillariga toʻgʻri keladi. ^{[manba kerak]}

Ismning tarixi

Abidinli qishlogʻining maʼmuriy nomi 1930-yillarda aniqlangan. ^{[manba kerak]}

Qishloq qabristoni

Gurdi, Agsatan, Xonbulagʻi, Aghammed maydoni, Jafar koʻlat nomli qishloqlarda yirik aholi punktlariga tegishli musulmon qabristonlari bor.

Abidin xalqi haqida

20-asrning 70-yillarida Abidinning oʻgʻillaridan biri Abdullu yangi qishloq, son jihatidan 3-qishloq Yangi Abidinliga asos soldi. Ayni paytda Yangi Abidinli qishlogʻi viloyatning maʼmuriy markazlaridan biri hisoblanadi. Qishloqda umumiy o‘rta ta’lim maktabi, feldsher-akusherlik punkti, aloqa uzeli, teleuzatuvchi aloqa stansiyasi bor.

Rossiya imperiyasi davri

Chor Rossiyasi bilan Gajar-Eron davlati oʻrtasida 19-asr boshlarida boshlangan urushlar natijasida 1813-yilda Guliston va 1828-yilda Turkmanchay tinchlik shartnomalari tuzilgan. Shimoliy Ozarbayjon tushunchasi keyinroq paydo boʻlgan boʻlsa-da, aslida Ozarbayjon 200 yildan ortiq vaqtdan beri qator imtiyozlarga ega davlat sifatida yashab kelmoqda. Feodal Erondan Rossiya imperiyasi tomonidan bosib olingan yerlar uzoq yillar davomida iqtisodiy va siyosiy jihatdan mustaqil ravishda rivojlangan. Bugungi maʼmuriy maʼnoda “Yardimli” deb atalgan hudud 19-asr boshlarida Sivdash nomi bilan atalgan. 19-asr boshlarida Yordimli 5-10 uydan iborat kichik daryo qishlogʻi boʻlib, Vilash daryosi boʻyida joylashgan.

Sivdash hududi oʻrta asrlardan iqtisodiy va madaniy jihatdan Ardabil shahri bilan bogʻlangan. Aholining urf-odatlari va iqtisodiy-savdo munosabatlari Ardabilga moslashgan. Shuningdek, Sivdash viloyati Lankaron xonligining *tapu* yeri edi. Chor Rossiyasi bosib olingandan keyin ham iqtisodiy hayot, ham madaniy-savdo hayoti butunlay boshqa darajada rivojlana boshladi. Chor Rossiyasi 19-asrning 40-yillarida bosib olgan yerlarida oʻzining maʼmuriy-davlat tuzilmalarini yaratishga kirishdi.

1846 yilda xonlik va Eron davlatining maxsus serf mulkini yo'q qilish maqsadida ozarbayjon dehqonini erkin yer egasi qilish to'g'risida maxsus farmon imzolandi. Ozarbayjon dehqonlarini xo‘jayinlar bo‘yinturug‘idan ozod qilish maqsadida chiqarilgan bu farmon bir qator o‘troq dehqonlar uchun keng imkoniyatlar ochilishiga olib keldi. Aka-uka Obidin va Shariflar bu farmondan foydalanish uchun bo‘sh yerlarga joylasha boshladilar. Obidin bobo qo‘shni Gilar qishlog‘ining janoblaridan Ali Sulton bilan munosabatda bo‘lgan. Ali Sulton Eronning Qojar saroyida xizmat qilgan buyuk janoblardan edi. Ali Sulton Naminxonning qizlaridan biriga uylangan edi.

Obidiyning shaxsiyati Ali Sultonga yoqqanligi sababli, kelini opasi Nazlixonimni Obidinga olib ketgan Ali Sulton edi. Ali Sultonning Xonning qizidan 4 oʻgʻli, Obidiyning Xonning qizi Nazli Beyimdan besh oʻgʻli bor edi. Gilar zodagonlaridan Ali Sulton Bey Obidinga bir muddat Gilar qishlog‘idan joy ajratgan, ammo 1846-yilda ozarbayjon dehqonlariga qarshi chiqarilgan farmondan keyin Ali Sulton hasad qilib, o‘g‘illariga boshqa joyga ko‘chib o‘tishni maslahat beradi. Gilar qishlog‘idagi Obidin bolalarining uyi yonib ketganidan keyin gilarlik janoblar ularga yana yangi uy qurishga rozi bo‘lishmadi. Gilar beklarining maslahati bilan Obidning bolalari Eron bilan chegaradosh Xonbulog‘ degan jamoa o‘lkasida bir muddat joylashdilar. Bir muddat qishlash uchun kelgan Oku qishlog'i aholisi bilan kelishmovchilikdan so'ng, Abidning bolalari yana Cerinbel qishlog'iga qarashli Bulaglar deb nomlangan umumiy yerga joylashdilar. Bu turar-joy hozirgi kungacha davom etmoqda. Xonbulog‘dagi muvaffaqiyatsizlikdan keyin Obidning bolalari qo‘shni qishloqlarga tarqalib ketishdi.

Sovet hukumati oʻrnatilgandan keyin ham, asrning 30-yillarigacha qoʻshni qishloqlar aholisi yangi vatanni Buloqlar, Mirishli deb atagan. Biroq sovet hokimiyati oʻrnatilgandan soʻng Obidin farzandlarining yakdil qarori bilan Mirish boboning qarorgohi rasman Obidinli deb atalgan. Tarixda Abidinli nomiga e'tibor bering -Bulaglar-Mirisli-Abidinli yiqildi.