51

Ming yilliklar:	1-mingyillik
Asrlar:	MA 1-asr; 1-asr ; 2-asr;
Oʻn yilliklar:	20-lar; 30-lar; 40-lar; 50-lar; 60-lar;
Yillar:	44; 45; 46; 47; 48; 49; 50;

51-lar

Bu — yil haqida maqola, son haqida maqola uchun 51 (son) sahifasini koʻring.

50-yillar dunyo tarixida muhim o‘zgarishlar, kashfiyotlar va voqealar bilan boy davr bo‘lgan. Quyida 1950-yillarda sodir bo‘lgan asosiy hodisalar, ixtirolar, urushlar va boshqa voqealar haqida ma’lumot keltirilgan.

Urushlar va Siyosiy Hodisalar

Koreya urushi (1950–1953): Shimoliy Koreya va Janubiy Koreya o‘rtasida bo‘lgan urushda AQSh va BMT qo‘shinlari Janubiy Koreyani qo‘llab-quvvatladi, Shimoliy Koreya esa Xitoy va Sovet Ittifoqi yordamiga tayanar edi.
Sovuq urush: AQSh va Sovet Ittifoqi o‘rtasidagi geopolitik raqobat avjiga chiqdi. Bu davrda yadroviy qurollar poygasi va kosmik poyga boshlandi.
Dekolonizatsiya: Afrikada va Osiyoda ko‘plab davlatlar mustamlaka hukmronligidan ozod bo‘lib, mustaqillikni qo‘lga kiritdi (masalan, Marokash, Tunis va Malayziya).
Vengriya qo‘zg‘oloni (1956): Sovet Ittifoqiga qarshi chiqish; Sovet qo‘shinlari Vengriyadagi qo‘zg‘olonlarni bostirdi.
Suvaysh inqirozi (1956): Misr Prezidenti Jamol Abdul Nosir Suvaysh kanalini milliylashtirgach, Misrga qarshi Angliya, Fransiya va Isroil harbiy amaliyot o‘tkazdi.

Texnologiya va Fan Taraqqiyoti

Sputnik (1957): Sovet Ittifoqi dunyodagi birinchi sun’iy yo‘ldoshni uchirdi, bu kosmik poyganing boshlanishi bo‘ldi.
Transistor radiosi: Portativ radio ixtiro qilindi va ommalashdi, axborotni tarqatishda inqilob qildi.
Mikrochip (1958): Birinchi integratsion chip yaratilgan bo‘lib, bu zamonaviy kompyuterlarning asosiga aylandi.
Boeing 707 (1958): Birinchi tijorat reaktivi ishlab chiqarildi va havo transporti ommalashdi.
Sun’iy yurak ritm beruvchi qurilma (1958): Birinchi implantatsiya qilinadigan yurak stimulyatori yaratildi.

Meditsina Sohasidagi Yutuqlar

Poliomiyelit vaksinasining yaratilishi (1953): Jonas Salk tomonidan ishlab chiqilgan, bu millionlab bolalarni o‘lim va nogironlikdan qutqarib qoldi.
Antibiotiklar rivoji: Penitsillin va boshqa antibiotiklarning keng qo‘llanilishi ko‘plab kasalliklarni davolashni osonlashtirdi.
Tug‘ilishni nazorat qilish tabletkalari (1957): Ayollar reproduktiv salomatligi uchun inqilobiy vosita yaratildi.

Madaniyat va Jamiyat

Barbie qo‘g‘irchog‘i (1959): Mattel kompaniyasi tomonidan ishlab chiqarilgan bo‘lib, tezda ommalashdi.
Rock’n’Rollning paydo bo‘lishi: Elvis Presley kabi musiqachilar ushbu yangi musiqiy janrni mashhur qildi.
Hula Hoop (1958): Oddiy o‘yinchoq global fenomenga aylandi.
Rangli televizor (1954): Rangli efir texnologiyasi keng tarqalib, uyda ko‘ngilochar kontentni boyitdi.

Urushdan Keyingi Tiklanish

Yevropaning tiklanishi: Marshall rejasi yordamida Yevropa iqtisodiyoti urushdan keyin tez sur’atlarda rivojlandi.
Iqtisodiy "moʻjizalar": Yaponiyada va Germaniyada iqtisodiy tiklanish boshlanib, sanoat va texnologiyada katta yutuqlarga erishildi.
AQShning iqtisodiy kuchi: Ikinchi Jahon urushidan keyin AQSh dunyoning yetakchi iqtisodiy va harbiy kuchiga aylandi.

1950-yillarda Yangi Qoidalar

NATOning kuchayishi (1949–1955): Shimoliy Atlantika shartnomasi tashkiloti kuchayib, Sovet Ittifoqiga qarshi mudofaa ittifoqi sifatida harakat qildi.
Varsava shartnomasi (1955): Sovet Ittifoqi o‘z ittifoqchilarini birlashtirish uchun bu shartnomani tashkil etdi.

Yilga oid ushbu maqola chaladir. Siz uni boyitib, Vikipediyaga yordam berishingiz mumkin.

Bu maqola ruscha yozilgan.
	Iltimos, maqolani oʻzbek tiliga tarjima qiling.