1990-yilgi Xorvatiya va AQSh futbol uchrashuvi
| Turnir | Oʻrtoqlik uchrashuvi | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||
| Sana | 17-oktyabr 1990-yil | ||||||
| Oʻyin oʻtkazilgan joy | Maksimir stadioni, Zagreb | ||||||
| Hakam | Sergio Coppetelli (Italiya) | ||||||
| Tomoshabinlar soni | 30,000 | ||||||
1990-yil 17-oktyabrda Xorvatiya Zagrebdagi Maksimir stadionida Amerika Qoʻshma Shtatlariga qarshi norasmiy xalqaro oʻrtoqlik oʻyini oʻtkazdi. Yugoslaviyadan mustaqillikka erishish arafasida oʻtkazilgan bu Xorvatiyaning zamonaviy davrdagi ikkinchi xalqaro oʻyini edi[1].
Oʻyin FIFA tomonidan norasmiy deb topildi, chunki oʻsha paytda Xorvatiya FIFAga aloqador emas edi. Xorvatiya 1992-yil 3-iyulda FIFAga qayta qabul qilindi[2].
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
1990-yilda SFR Yugoslaviyada bir partiyaviy siyosiy tizimning bekor qilinishi bilan SR Xorvatiyada (Yugoslaviya federatsiyasi tarkibidagi taʼsis respublikasi) 1990-yil 22-aprel va 7-mayda ikki turdan iborat birinchi parlament saylovlari boʻlib oʻtdi. Franjo Tudjman boshchiligidagi millatchi Xorvatiya Demokratik Ittifoqi (HDZ) gʻalabaz qozondi. Millatchilik va etnik ziddiyatlar kuchayishi bilan keyingi oylarda SR Xorvatiyadagi futbol oʻyinlarida bir nechta voqealar sodir boʻldi.
Olti kundan soʻng, 1990-yil 13-may, yakshanba kuni, Xorvatiyaning „Dinamo Zagreb“ va Serbiyaning Serbiyaning „Srvena Zvezda“ klublari oʻrtasidagi Yugoslaviya Birinchi ligasi oʻyinida, Maksimir stadionida tartibsizlik boshlandi. „Dinamo“ yarim himoyachisi 21 yoshli Zvonimir Boban politsiyachiga hujum qildi va Yugoslaviya FA (FSJ) tomonidan 6 oyga diskvalifikatsiya qilindi, bu esa uni 1990-yilgi FIFA Jahon chempionati hamda turnirdan oldingi oʻrtoqlik uchrashuvlarini oʻtkazib yuborishiga sabab boʻldi[3].
1990-yil 3-iyun kuni Zagrebdagi „Maksimir“ stadionida Gollandiyaga qarshi oʻtkazilgan oʻrtoqlik oʻyinlaridan birida (Yugoslaviyaning jahon chempionati oldidan soʻnggi tayyorgarlik oʻyini) mahalliy xorvat muxlislari Yugoslaviya madhiyasini kuyladi va futbolchilarni hayratda qoldirib, oʻyinda gʻalaba qozongan raqib Gollandiya terma jamoasini olqishlashdi.
1990-yil 26-sentyabrda, keyingi Yugoslaviya Ligasi mavsumidan bir necha hafta oʻtgach, yana bir voqea sodir boʻldi, bu safar Splitda. „Xayduk Split“ning „Partizan“ga qarshi „Poljud“ stadionida boʻlib oʻtgan uy uchrashuvi mahalliy muxlislarning maydonga bostirib kirishi, „Partizan“ futbolchilarini quvib chiqarishi, rasmiy ustundagi Yugoslaviya bayrogʻini yirtib tashlashi va uni yoqib yuborishi sababli bekor qilindi[4].
Oʻrtoqlik uchrashuvi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Amerika Qoʻshma Shtatlari terma jamoasi Yevropa boʻylab gastrol safarida edi, jamoa Polsha bilan oʻynashi kerak edi. Biroq xorvatiyalik tadbirkor Yure Klarich amerikaliklarning keyinchalik Zagrebga borishi uchun zarur boʻlgan 90 000 AQSh dollarini moliyalashtirdi[5].
Oʻyin 1990-yil 17-oktyabrda boʻlib oʻtdi. Oʻyin 1990-yilgi 21 yoshgacha boʻlgan futbolchilar oʻrtasidagi futbol boʻyicha Yevropa chempionati finali bilan bir vaqtda boʻlib oʻtdi. Unda Xorvatiyaning bir qancha yosh isteʼdodlari Yugoslaviya terma jamoasi safida toʻp surdi (Zvonimir Boban, Davor Shuker, Robert Yarni, Igor Shtimac, Robert Prosinečki va Alen Bokshich). Oʻyinni oʻtkazishga Yugoslaviya futbol assotsiatsiyasining xorvat kotibi Ante Pavlovich ruxsat berdi, u assotsiatsiyaning oʻz qoʻmitalarining oʻyin boʻyicha qarorini toʻxtatdi[6].
Oʻyinga 30 000 tomoshabin tashrif buyurdi. Xorvatiya oʻyinda 2:1 hisobida gʻalaba qozondi. Uchrashuvni Serxio Kopetelli, Dario Boemo va Jankarlo Dal Fornodan iborat italiyalik rasmiylar guruhi boshqardi, xorvatiyalik Atif Lipovac esa toʻrtinchi hakam boʻldi[7].
Tarkib[tahrir | manbasini tahrirlash]
| 17-oktyabr 1990-yil |
 Xorvatiya
|
2–1 |  AQSh
|
Maksimir stadioni Tomoshabinlar: 30,000 Hakam: Sergio Coppetelli (Italy) |
|---|---|---|---|---|
Asanović  29'Cvjetković 33'
|
(Report) | Dayak 80'
|
         Croatia
|
     Amerika Qoʻshma Shtatlari
|
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Croatia – International Matches 1990-1995 (Wayback Machine saytida June 12, 2008, sanasida arxivlangan), RSSSF
- ↑ „History“. Croatian Football Federation. Qaraldi: 2015-yil 24-mart.
- ↑ The Day Yugoslav Soccer Died
- ↑ Knjiga o najvećim Hajdukovim utakmicama[sayt ishlamaydi]
- ↑ Modri zakon o oplodnji (Wayback Machine saytida 2010-09-15 sanasida arxivlangan), Jutarnji list
- ↑ Ante Pavlović odlikovan Ordenom Reda časti
- ↑ „Hrvatska - SAD 2:0“. 2011-yil 24-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 26-fevral.