Хedjxotep
|
Xedjxotep (misr. ḥḏ-ḥtp) — u mato va kiyim-kechakning ikkinchi darajali, kam hollarda toʻquvchilik va marhumlar [1][2] qadim Misr xudosi boʻlgan. Xejxotep baʼzida maʼbuda [3] uadj-skipetr va anx belgisi [1] deb atalgan. Ehtimol, uning kelib chiqish tarixi Oʻrta Misr shimolidan olingan boʻlishi mumkin.
Xedjxotepning eng dastlabki dalillari Oʻrta Qirollik sulolasi XII davriga toʻgʻri keladi, u haqida „Sarkofag matnlari“da (779 va 908-afsunlar) eslab oʻtiladi [4] .
Xejxotepning diniy markazi oʻsha paytda Fayyum dan toritib, El-Laxun sharqida mavjud boʻlgan boʻlishi mumkin. Aynan yaqin orada joylashgan Xaragexda arxeologik qazishmalar natijasida „ozod qiluvchi“ va „kiyimlarning qoʻriqchisi“ [1] unvonlariga ega boʻlgan Nebipu qabridan Xedjxotep sharafiga maʼlum boʻlgan yagona AEIN 1540 stelasi topilgan edi. Oʻrta qirollik davrida Gerakleopolis hududida yashagan odamlarning onomastikasiga koʻra, Xejxotepning oʻziga xos madaniyati va ruhoniylari boʻlgan [1]. Keyingi davrda kelib, ruhoniylar soni kamaydi va Xedjxotep tasvirlari vaqti-vaqti bilan lahitlarda va fir’avn sharafiga oʻtkaziladigan marosimlar haqidagi liturgik matnlarda uchraydi [1] .
Yangi qirollik davrida Xedjxotepga tibbiyot homiysi roli beriladi. U Shezmu bilan birga bosh va oshqozon ogʻrigʻini davolash uchun malhamlar xudosi [1] va tumorlarni ishlab chiqarishda esga olinadi, u yerda u ularning arqonlarini boshqaradi [1]. Xuddi shu davrdagi yana bir papirusda Xedjxotep ikki tomonlama, kiyim-kechak xudosi va Montuning hiyla-nayranglari [5] sifatida tasvirlangan va oʻz xotinlaridan biri bilan qochib ketgan [6] yoki Gora va Seta oʻrtasida toʻqnashuvi hikoyasidagi kabi jinsiy aloqa qilishga majburlangan.[1] degan ehtimol mavjud. Shu vaqtdan boshlab, Xejxotep koʻpincha toʻquv maʼbudasi Tait bilan, shuningdek, Renenutet bilan taʼriflanadi.
Xedjxotep kiyim-kechaklarni taklif qilish sahnalarida Isidi Goraning oʻgʻlining oʻrniga ishlaganida Kech Ptolemeylar va Rim hukmronligi davrida koʻp hurmatga sazovor boʻlgan. Keyinchalik Shu xudosi bilan sinkretizm rivojlanadi, oqibatda esa Xedjxotep Raning oʻgʻli deb atala boshladi va birinchi boʻlib kiyim-kechak ixtiro qilish orqali yalangʻochlikka chek qoʻyadi. Kirpi firavnning kiyimlarini, xudolarni va oʻliklarni yaratgan xudo boʻlib qolib, ularning keyingi dunyoda qayta tugʻilishiga yordam beruvchi xudo boʻlib qoldi [1] .
Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Tait — qadimgi Misrning mato maʼbudasi.
- Qadimgi Misr kiyimi
Eslatmalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 Zecchi, Marco. The god Hedjhotep // Chronique d'Égypte. — 2001. — Andoza:Бсокр. — Andoza:Бсокр.
- ↑ Lorton, Claude Traunecker. The gods of Egypt. Ithaca, New York: Cornell University Press, 2001 — 67 bet. ISBN 978-0-8014-3834-9.
- ↑ P. A. A. Boeser. Beschreibung der Aegyptischen Sammlung des Niederländischen Reichsmuseums der Altertümer in Leiden // E.J. Brill. — 1915.
- ↑ Faulkner, R. O. „Spells 355-787“,. The ancient Egyptian coffin texts. Warminster: Aris and Phillips, 1977 — 154, 305 bet. ISBN 9780856680519.
- ↑ {{{заглавие}}}.
- ↑ {{{заглавие}}}.