Vikipediyani tahrir qilgani uchun qamoqqa olinganlar roʻyxati

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Bir nechta Vikipediya tahrirchilari ensiklopediyaga hissa qoʻshganliklari uchun hukumat tomonidan qamoqqa olingan.

Belorussiya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Mark Bernstein (mikrofon ushlab turibdi) 2014-yilgi „Moskva“ Vikikonferensiyasida.

Mark Bernshteyn (ruscha: Марк Израйлевич Бернштейн) — millati belarus boʻlgan ruscha Vikipediya foydalanuvchisi, 2022-yil 11-martda 2022-yilgi Rossiyaning Ukrainaga bosqini haqidagi Vikipediya maqolalarini tahrirlash orqali „Rossiyaning 2022-yilgi urush senzurasi haqidagi qonunlari“ni buzgani uchun hibsga olindi va avval 15 kun soʻngra uch yilga ozodlikni cheklashga hukm qilindi[1][2][3].

Pavel Pernikov (belaruscha: Павел Аляксандравіч Пернікаў) — belaruscha Vikipediya foydalanuvchisi. 2022-yil 7-aprelda „Belarus Respublikasini obroʻsizlantiradigan“ onlayn xabarlar, jumladan, Belarusdagi siyosiy repressiyalar haqida Vikipediyaga kiritilgan ikkita tahriri uchun ikki yilga ozodlikdan mahrum qilingan[4][5][6].

Saudiya Arabistoni[tahrir | manbasini tahrirlash]

Osama Xolid va Ziyod al-Sofiani, 2016-yil

Osama Xolid (arabcha: أسامة خالد), arabcha Vikipediyaning arabistonlik sobiq adminstratori. 2020-yil sentyabrida siyosiy taʼqiblar haqida tanqidiy tahrirlar kiritib, „jamoatchilik fikrini chalgʻitish“ va „jamoat axloqini buzganligi“ uchun besh yillik qamoq jazosiga hukm qilingan[7]. Arab dunyosi uchun demokratiya hozir(ingl.) va SMEX nodavlat tashkiloti maʼlumotiga koʻra, 2022-yil sentyabrida siyosiy mahbuslarning qamoq muddatini uzaytirish kampaniyasi doirasida Xolidning jazo muddati 32 yilga oshirilgan[8][9].

Ziyad al-Sofiani (arabcha: زياد السفياني), yana bir Arabcha Vikipediyaning sobiq adminstratori, „davlatdagi siyosiy faollarning taʻqib qilinishini tanqid qiluvchi“ tahrirlar kiritish orqali „jamoat fikrini chalgʻitish“ va „jamoat axloqini buzish“da ayblangan. U 2020-yil sentyabrida sakkiz yillik qamoq jazosiga hukm qilingan[7][8][9].

Suriya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Bassel Khartabil Safadi, 2010-yil Janubiy Koreyada tushirilgan surat. U 2015-yilda Suriya hukumati tomonidan qatl etilgan.

Bassel Xartabil bir qator ochiq manbali loyihalarga, jumladan, Vikipediyaga hissa qoʻshgan; uning 2012-yilda hibsga olinishi uning onlayn faoliyati bilan bogʻliq boʻlishi mumkin degan shubhalar bor. U 2015-yilda Damashq yaqinidagi Adra qamoqxonasida qatl etilgan[10]. Bir qancha tashkilotlar, jumladan, Vikimedia fondi 2017-yilda uning sharafiga Bassel Xartabil erkin madaniyat stipendiyasini uch yillik muddatga moʻljallab tashkil qilib bergan[11].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „Belarusian Blogger Handed Parole-Like Sentence“ (en) (2022-yil 24-iyun). 2022-yil 25-iyunda asl nusxadan arxivlangan.
  2. Song, Victoria. „A top Wikipedia editor has been arrested in Belarus“ (en) (2022-yil 11-mart). 2022-yil 11-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 11-mart.
  3. „В Беларуси задержали Марка Бернштейна — активиста и популяризатора интернет-энциклопедии Wikipedia.org“ (ru) (2022-yil 11-mart). 2022-yil 11-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 12-mart.
  4. „В Беларуси редактора "Википедии" приговорили к 2 годам колонии по статье о "дискредитации" страны“ (ru). Current Time TV (2022-yil 7-aprel). 2022-yil 1-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 20-aprel.
  5. „В Беларуси редактора "Википедии" приговорили к 2 годам колонии за правки в статьях о протестах“ (ru). Esquire (Russian edition) (2022-yil 7-aprel). 2023-yil 16-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 20-aprel.
  6. „Редактора Википедии из Бреста приговорили к двум годам колонии за правки к статьям, "дискредитирующие Белоруссию"“ (ru). Fontanka.ru (2022-yil 7-aprel). 2022-yil 17-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 20-aprel.
  7. 7,0 7,1 Belanger, Ashley. „Wikipedia admin jailed for 32 years after alleged Saudi spy infiltration“ (en-us). Ars Technica (2023-yil 6-yanvar). 2023-yil 19-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 16-yanvar.
  8. 8,0 8,1 „Saudi Arabia jails two Wikipedia staff in 'bid to control content“. https://www.theguardian.com. The Guardian.
  9. 9,0 9,1 „Saudi Arabia 'infiltrated' Wikipedia to control content, activists say“ (en). Middle East Eye (2023-yil 5-yanvar). 2023-yil 27-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 16-yanvar.
  10. „Bassel Khartabil: Syrian internet freedom activist 'executed'“ (en-GB). BBC News (2017-yil 2-avgust). 2023-yil 15-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 15-mart.
  11. Maher, Katherine; Merkley, Ryan; Surman, Mark „Honoring our friend Bassel: Announcing the Bassel Khartabil Free Culture Fellowship“ (en-US). Diff (2017-yil 11-avgust). 2023-yil 3-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 15-mart.