Qora brigadalar
"Qora brigadalar" (italyancha: Brigate Nere) — Italiyaning shimoliy qismida, 1943-yildan 1945-yil mayigacha, Gʻarbiy Yevropada Ikkinchi Jahon urushi tugaguniga qadar, Italiya Ijtimoiy Respublikasi mavjud boʻlgan davrda faoliyat koʻrsatgan italyan fashistik harbiylashtirilgan tashkilotlari.
Brigada Nehre rasman Respublika fashistik partiyasining harbiy qanoti edi.
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Benito Mussolini Italiya qiroli Viktor Emmanuel III koʻmagida Fashistik Buyuk Kengashdan keyin hibsga olingan. Shundan soʻng Shimoliy amerikaliklar vakili boʻlgan Gitlerga qarshi koalitsiya bilan fashistik Italiyani urushdan olib chiqish boʻyicha muzokaralar boshlandi, ammo B. Mussolini Otto Skorzeny boshchiligidagi nemis parashyutchilari tomonidan ozod qilindi. Keyin uni nemislar Italiya Sotsial Respublikasining raisi etib tayinladilar. Ijtimoiy respublika Germaniya tomonidan bosib olingan Shimoliy Italiyani nominal ravishda boshqaradigan Italiya rejimi boʻlishi kerak edi. „Qora koʻylaklar“ sulh shartlariga koʻra tarqatib yuborildi, ammo 1943-yil 24-noyabrda Respublika milliy gvardiyasi (Guardia Nazionale Repubblicana) sifatida qayta tashkil etildi. Guardia Nazionale Repubblicana mahalliy politsiyachilar, sobiq harbiylar va fashistik hukumatga sodiq qolgan boshqa shaxslardan tuzilgan.
Qora brigadalar Respublika fashistik partiyasi aʼzolaridan tuzilgan. Qora brigadalarning shakllanishi 1944-yil 30-iyunda boshlangan. Ular nafaqat Gitlerga qarshi koalitsiya va italyan partizanlariga qarshi kurashdilar, balki siyosiy raqiblarga qarshi ham kurashganlar. Qora brigadalar janglarda katta yoʻqotishlarga uchraganlar.
Formatsiyalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Qora brigadalar qurolli kuchlarning armiya taktik tuzilmalariga oʻxshamas edi. Bular 200-300 kishidan iborat guruhlar edi. Hammasi boʻlib 41 ta brigada boʻlib, ular hududiy inspeksiyalarga boʻlingan[1]. Ular 1 dan 41 gacha raqamlangan. Shuningdek, 9 ta mobil va 7 ta avtonom brigadalar mavjud edi:
- Piedmont mintaqaviy inspeksiyasi:
- 1-qora brigada „Ater Capelli“, Turin
- 2-qora brigada „Attilio Prato“, Alessandriya
- 3-qora brigada „Emilio Pihot“, Aosta
- 4-qora brigada „Luiji Vlale“, Asti
- 5-qora brigada „Karlo Lidonnici“, Cuneo
- 6-qora brigada „Augusto Cristina“, Novara
- 7-qora brigada „Bruno Ponzecchi“, Vercelli
- Lombard mintaqaviy inspeksiyasi:
- 8-qora brigada „Aldo Rezega“, Milan
- 9-qora brigada „Juzeppe Kortesi“, Bergamo
- 10-qora brigada „Enrike Tognu“, Brescia
- 11-qora brigada „Sezare Rodini“, Komo
- 12-qora brigada „Augusto Felisari“, Cremona
- 13-qora brigada „Marcello Turchetti“, Mantova
- 14-qora brigada „Alberto Alfieri“, Pavia
- 15-qora brigada „Serjio Gatti“, Sondrio
- 16-qora brigada „Dante Gervasini“, Varese
- Venetsiya hududiy inspeksiyasi:
- Emiliya mintaqaviy inspeksiyasi:
- 23-qora brigada „Eugenio Facchini“, Bolonya
- 24-qora brigada „Igino Gigellini“, Ferrara
- 25-я чёрная бригада «Артуро Каппани», Forli
- 26-qora brigada „Mirko Pistoni“, Modena
- 27-я чёрная бригада «Вирджинио Гаваццоли», Parma
- 28-qora brigada „Pippo Astori“, Piacenza
- 29-qora brigada „Ettore Muti“, Ravenna
- 30-qora brigada „Umberto Rosi“, Reggio nel Emilia
- Liguriya mintaqaviy inspeksiyasi:
- Toskana qora brigadalari:
- 35-qora brigada „Don Emilio Spinelli“, Arezzo
- 36-qora brigada „Benito Mussolini“, Lucca [2]
- 37-qora brigada „Emilio Tanzi“, Piza
- 38-qora brigada „Rui Blas Biaggi“, Pistoia
- 39-qora brigada, Siena
- 40-qora brigada „Vittorio Rikkareli“, Apuaniya
- 41-qora brigada „Rafael Manganiello“, Florensiya
- Mobil qora brigadalar:
- „Vittorio Rikkareli“ 1-mobil qora brigadasi, Milan
- 2-mobil qora brigada „Danilo Merkuriy“, Padua
- „Attilio Pappalardo“ 3-mobil qora brigadasi, Bolonya
- 4-mobil qora brigada „Aldo Rezega“, Dronero-Cuneo
- 5-mobil qora brigada „Enrico Quagliata“, Kamonika vodiysi
- 6-mobil qora brigada „Dalmatiya“, Milan
- 7-mobil qora brigada „Tevere“, Milan
- 8-mobil qora brigada, „Odamning boshi“ Trieste
- 9-mobil qora brigada „Arditi“, Milan
- Avtonom qora brigadalar:
Kiyinish[tahrir | manbasini tahrirlash]
Qora brigadalar qora koʻylak va qora formada boʻlgan. Baʼzan ular kamuflyaj koʻylagi ishlatishgan. Shimlar kulrang-yashil edi. Shuningdek, qora brigadalarning jangchilari nemis uslubida qora beret yoki qalpoq kiyishgan. Baʼzilari Germaniyada, boshqalari Italiyada ishlab chiqarilgan.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Le SS italiane
- ↑ Mario Pellegrinetti. {{{editor}}}: „Giugno 1944 - I sabotaggi“ (it). 2007-yil 28-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 9-yanvar.