Popkorn
| Asl nomi | Popkorn |
|---|---|
| Kelib chiqishi | Amerika |
| Yaratilgan yili | 4 000 yil avval |
| Asosiy komponentlari | makkajo'xori yadrosi, o'simlik yog'i, tuz yoki karamel shakar |
| Boshqa komponentlari | sariyog', pishloq |
| Retsepti | Makkajo'xori donalarini xushbo'y qo'shimchalar bilan yuqori haroratda isitish |
Popkorn(shuningdek, ochilgan makkajoʻxori, popkorn yoki pop-makkajoʻxori deb ataladi) makkajoʻxori yadrosining xilma-xilligi boʻlib, qizdirilganda kengayadi va puflanadi; Xuddi shu nomlar kengayish natijasida ishlab chiqarilgan oziq-ovqat mahsulotlarini ham anglatadi.[1]
Popcorn Origins – Popkorn kim kashf qildi?[tahrir | manbasini tahrirlash]
Popkorn tarixi Amerika Qoʻshma Shtatlari boʻylab chuqurdir, u erda makkajoʻxori asosiy oziq-ovqat hisoblanadi, ammo hozirgacha maʼlum boʻlgan eng qadimgi popkorn Nyu-Meksikada topilgan[2]. Makkajoʻxori taxminan 10 000 yil avval, hozirgi Meksika hududida xonakilashtirilgan. Arxeologlar odamlar popkorn haqida ming yillar davomida bilishlarini aniqladilar. Perudan olingan qazilma maʼlumotlarga koʻra, makkajoʻxori miloddan avvalgi 4700-yillarda paydo boʻlgan. Bundan tashqari, popkorn diniy ahamiyatga ega boʻlganligi maʼlum – kelajak ochilgan makkajoʻxori donining shakli bilan belgilanadi (rimliklar orasida eritilgan qoʻrgʻoshin bilan folbinlik qilish kabi).
Qazishmalar davomida 4000 yil oldin ochilgan makkajoʻxori donalari ham topilgan, bu esa popkorn qadimda hindlarning ratsionida boʻlgan degan xulosaga kelgan. Ushbu atamasi birinchi boʻlib Jon Rassell Bartlettning 1848 yildagi Amerikaliklarning lugʻatida paydo boʻlgan. Popkorn „Cracker Jack“ tarkibiga kiradi va mahsulotning dastlabki yillarida u qoʻlda tayyorlangan. 1885-yilda amerikalik tadbirkor Charlz Kritors Chikagoda birinchi ixcham va mobil popkorn mashinasini taqdim qila boshladi. Mikrotoʻlqinli popkorn 1984 yilda ixtiro qilingan. Bundan tashqari, popkorn kuni 22 yanvar kuni taqvimda belgilanadi.
Tayyorlanishi[tahrir | manbasini tahrirlash]
[3]. Makkajoʻxorining toʻyimli kraxmal oʻz ichiga olgan toʻqimasi, endosperm deb ataladi, tashqi tomondan qattiq qobiq va ichki qismi yumshoq tarkibga ega. U bogʻlangan suvni oʻz ichiga oladi. Don taxminan 200 °C ga qizdirilganda, suv suyuqlikdan gazga agregatsiya holatini oʻzgartiradi. Suv bugʻi paydo boʻladi. Bugʻ shaklida suv ancha katta hajmni egallaydi: normal sharoitda bir mililitr suyuqlikdan taxminan 1,6 litr bugʻ olinadi. Odatda, suv allaqachon 100 °C da qaynatiladi, lekin haroratning oshishiga qaramay, bosim ostida u suyuqlik boʻlib qoladi. Taxminan 200 °C haroratda donning zich qobigʻi endi suv bosimiga bardosh bera olmaydi. U yorilib ketadi va issiqlik va bosim bilan yumshatilgan kraxmal kengayadi, tezda koʻpikli tuzilishga aylanadi, soʻngra soviydi va qattiqlashadi
Popkornni pishirishning oson usuli – uni qovurilgan idish yoki skovorodkada qizdirilgan yogʻda qizdirishdir. Festivallar va kinoteatrlar uchun moʻljallangan yirik popkorn ishlab chiqaruvchilar bilan bir qatorda maishiy popkorn ishlab chiqaruvchilarning koʻp turlari mavjud:
Oziqlanish qiymati[tahrir | manbasini tahrirlash]
Popkorn (tuz yoki boshqa qoʻshimchalarsiz) 4% suv, 78% uglevodlar (shu jumladan 15% xun tolasi), 12% oqsil va 4% yogʻ (stol). 100 grammlik maʼlumot miqdorida popkorn 382 kaloriya beradi va riboflavin (25% DV) va bir qator oziq-ovqat minerallari, xususan marganets, fosfor va ruxning boy manbadir (kunlik qiymatining 20% yoki undan koʻp). 45% DV). B vitaminlari va boshqa minerallar sezilarli miqdorda mavjud.
Popkorn zararlimi?[tahrir | manbasini tahrirlash]
Oʻz vaznini kuzatadigan odamlar uchun, juda yoqimsiz qoʻshimchalar bilan pishirilgan portlash, albatta, zararli. Uning yengilligi va vaznsizligi aldamchi. Filmni tomosha qilish uchun popkornning bir qismini isteʼmol qilish – keraksiz kaloriyalarni olishning va buning oqibatida vaznning oshib ketishiga olib keladi.[4] Bu popkorn hajmiga jiddiy eʼtibor qaratishga arziydi. Koʻpgina kinoteatrlarda taqdim etilgan standart stakan, taxminan 1800 kaloriya bor.
Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
• https://uz.delachieve.com/topilmaning-tarixi-va-xususiyatlarini-kim-popcorn-ixtiro/
• https://uz.delachieve.com/topilmaning-tarixi-va-xususiyatlarini-kim-popcorn-ixtiro/
Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]
• https://www.youtube.com/watch?v=3qDmSS3MHFY
• https://zira.uz/uz/recipe/uy-sharoitida-popkorn-tayyorlash/
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ makkajoʻxori yadrosining xilma-xilligi boʻlib, qizdirilganda kengayadi va puflanadi; Xuddi shu nomlar kengayish natijasida ishlab chiqarilgan oziq-ovqat mahsulotlarini ham anglatadi.
- ↑ Popkorn tarixi Amerika Qoʻshma Shtatlari boʻylab chuqurdir, u erda makkajoʻxori asosiy oziq-ovqat hisoblanadi, ammo hozirgacha maʼlum boʻlgan eng qadimgi popkorn Nyu-Meksikada topilgan
- ↑ Makkajoʻxorining toʻyimli kraxmal oʻz ichiga olgan toʻqimasi, endosperm deb ataladi, tashqi tomondan qattiq qobiq va ichki qismi yumshoq tarkibga ega. U bogʻlangan suvni oʻz ichiga oladi. Don taxminan 200 °C ga qizdirilganda, suv suyuqlikdan gazga agregatsiya holatini oʻzgartiradi. Suv bugʻi paydo boʻladi. Bugʻ shaklida suv ancha katta hajmni egallaydi: normal sharoitda bir mililitr suyuqlikdan taxminan 1,6 litr bugʻ olinadi. Odatda, suv allaqachon 100 °C da qaynatiladi, lekin haroratning oshishiga qaramay, bosim ostida u suyuqlik boʻlib qoladi. Taxminan 200 °C haroratda donning zich qobigʻi endi suv bosimiga bardosh bera olmaydi. U yorilib ketadi va issiqlik va bosim bilan yumshatilgan kraxmal kengayadi, tezda koʻpikli tuzilishga aylanadi, soʻngra soviydi va qattiqlashadi
- ↑ Oʻz vaznini kuzatadigan odamlar uchun, juda yoqimsiz qoʻshimchalar bilan pishirilgan portlash, albatta, zararli. Uning yengilligi va vaznsizligi aldamchi. Filmni tomosha qilish uchun popkornning bir qismini isteʼmol qilish – keraksiz kaloriyalarni olishning va buning oqibatida vaznning oshib ketishiga olib keladi.