Martinika
Martinika Departamenti fr.Collectivité Territoriale de Martinique
| |
|---|---|
| Shior: La collective au service du pays | |
| Madhiya: Ansanm | |
 | |
| Poytaxt | For-de-Frans |
| Rasmiy til(lar) | Fransuzcha |
| Hukumat | |
• Prezident kengashi raisi |
Serj Lichimi |
• Prefekt |
Stanislas Kazey |
• Tashkil topgan |
1946-yil |
| Maydon | |
• Butun |
1,128 km2 |
| Aholi | |
• 2020-yilgi roʻyxat |
361 225 kishi |
| • Zichlik | 320/km2 |
| Pul birligi | Yevro |
| Vaqt mintaqasi | UTC−4:00 |
| Qisqartma | MQ |
| Telefon prefiksi | +596 |
| Internet domeni | .mq |
.svg)
Martinika (fr.Martinique) — Kichik Antil orollari arxipelagining markaziy qismidagi orol, Atlantika okeanining Karib dengizida joylashgan. Maʼmuriy jihatdan Fransiyaning bu mintaqasi va ayni paytda dengiortidagi departamentdir (département d’outre-mer, yoki DOM). Prefekt tomonidan boshqariladigan Bosh kengash mavjud. Martinika Fransiya Milliy Majlisining 4 aʼzosini va 2 ta fransuz senatorini saylaydi. Orolning poytaxti – Fort-de-Frans. Hududi – 1128 km². 2011-yilgi aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra, aholi 392 291 kishi (asosan qora tanlilar va mulatlar yashaydi).
Geografik joylashuvi va tabiati[tahrir | manbasini tahrirlash]
Martinika – Karib dengizidagi Kichik Antil orollari arxipelagida, Shimoliy va Janubiy Amerika oraligʻida joylashgan. Pasttekisliklardan iborat vodiyda vulqonlar koʻp. Faol Montan-Pele vulqoni 1851, 1902, 1930-yillari harakatga kelgan.
Iqlimi - tropik, passatli. Tez-tez dovullar boʻlib turadi. Palma, qizil daraxt, mango, paparotniklar oʻsadi. Turli-tuman qushlar (toʻtiqush, kolibri), xasharotlar koʻp.
Davlat tuzilishi, siyosiy partiyalari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Fransiyaning Dengizorti departamenti. Davlat boshligʻi – Fransiya prezidenti nomidan prefekt. Hukumat boshligʻi - Bosh kengash prezidenti. Martinika 2 ta okrugga boʻlinadi. Siyosiy partiyalari: Fransiya partiyalarining mahalliy boʻlinmalari - Respublikani qoʻllab-quvvatlash birlashmasi, Fransiya sotsialistik partiyasi, Martinika sotsialistik federatsiyasi, Martinika kommunistik partiyasi, Martinika kuchi, Martinika progressiv partiyasi va boshqalar.
Iqtisodi, transport kommunikatsiyalari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Iqtisodining negizini qishloq xoʻjaligi va turizm tashkil etadi. Rom, shakar, poligrafiya, toʻkimachilik, sement, neftni qayta ishlash korxonalari mavjud. Shakarqamish, ananas, banan yetishtiriladi. Chorvachilik va baliqchilik rivojlangan. 2010-yilda YAIM mikdori 6153 mln (aholi jon boshiga — 14500) dollarni tashkil etgan. Asosiy savdo hamkorlari: Fransiya, Germaniya, Italiya, Buyuk Britaniya, Gvadelupa, Yaponiya. Martinikada Lamanten xalqaro aeroporti mavjud.
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
1493-yili X.Kolumb kariblar yashayotgan bu orolni kashf qildi. 1635-yildan fransuzlar bosqini boshlandi. Ular mahalliy hindu qabilalarini kirib tashlab, orolga afrikalik qullarni olib kirishdi. 1762 va 1794—1815-yillar ingliz mustamlakachiligi davri. 1848-yili qullik bekor qilingan. 1946-yili Martinika Fransiyaning dengizorti departamenti maqomini oldi.
Manba[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Prefect vebsayti (fransuzcha)
- Departament vebsayti (Wayback Machine saytida 2020-05-31 sanasida arxivlangan) (fransuzcha)