Karl Marks haykali
Karl Marks haykali — Togliatti shahrining Karl Marksga bagʻishlangan yodgorliklaridan biri. Yodgorlik Tolyatti shahar dumasi[1] qarori bilan monumental sanʼat obʼyekti sifatida muhofazaga olingan.
Tavsifi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Karl Marks koʻchasi va Molodyojniy bulvari chorrahasida joylashgan. Bu podiumda koʻtarilgan poydevor ustidagi byust. Byust — 90 sm balandlikda, dastlab alyuminiydan teshish orqali qilingan, rangli bronza. 2,3 m balandlikdagi poydevor pushti granitdan qilingan. Poydevorning old tomonida „Karl Marks“ degan yozuv bor. Podium beton, kafel bilan qoplangan.
Mualliflar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Yodgorlik mualliflari: meʼmorlar V. Z. Gurevich va A. V. Medvedkov. Haykaltarosh I. S. Burmistenko. Qayta tiklovchi: V. A. Fomin.
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Yodgorlik 1989-yil 5-mayda ochilgan. Bu haykaltarosh Burmistenkoning shaharga sovgʻasi edi.
2007-yil avgust oyining oxirida byust vandallar tomonidan oʻgʻirlangan. Biroz vaqt oʻtgach, haykaltaroshlik portreti topiladi, lekin juda yomon holatda. Yupqa alyuminiy qattiq deformatsiyaga uchraydi, yuz sohasida chuqurlar paydo boʻladi. Dastlab, yodgorlik restavratsiya qilinmagan deb taxmin qilingan[2].
Biroq, bu vaqtga kelib vafot etgan Igor Burmistenkoning doʻsti, metall mutaxassisi Viktor Fomin qayta tiklash bilan shugʻullangan. Iloji boricha u haykalni qayta tikladi, shundan soʻng uni butunlay bronzadan yasalgan yangisini yasash uchun qolipga aylantirdi. Barcha ishlar usta tomonidan haykaltarosh doʻsti xotirasiga bepul bajarilgan. Faqat material mablagʻi shahar byudjetidan toʻlangan.
2007-yil 1-noyabrda bronza yodgorligi asl joyiga oʻrnatildi, ammo vandalga qarshi mahkamlagichlar bilan jihozlangan[3].
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Reshenie Gorodskoy Dumi Tolyatti № 858 ot 21.06.2002
- ↑ Алексей Напылов. „В Тольятти похитили голову Карла Маркса“. Пресс-Волга (2007-yil 29-avgust). 2012-yil 11-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 30-may.
- ↑ Ия Гречман. Карл Маркс вернулся // Городские ведомости : газета. — Тольятти, 2007-11-8. — Andoza:Бсокр. Архивировано 2 aprel 2015 года.
Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Постоногов Ю. И.. Памятники г. Тольятти, 100 экз, Самара: Самарский государственный педагогический университет, 1999 — 11-13 bet. ISBN 5-7699-1330-8.