Janubiy Afrika quyoni
| Janubiy Afrika quyoni | |
|---|---|
 | |
Ilmiy tasniflash | |
| Olam: | Eukariotlar |
| Tip: | Xordalilar |
| Sinf: | Sut emizuvchilar |
| Oila: | Tovushqonlar |
| Urugʻ: | Quyonlar |
| Turlari: | Janubiy Afrika quyoni |
| Xalqaro ilmiy nomi | |
| Pronolagus crassicaudatus (I. Geoffroy, 1832) | |
| Areal | |
 | |
Janubiy Afrika quyoni (lotincha: Pronolagus crassicaudatus) — Tovushqonlar oilasining afrikalik Pronolagus jinsi vakillaridan biri. Ushbu turning tarqalishi Janubiy Afrikaning janubi-sharqi bilan chegaralangan.
Tavsif[tahrir | manbasini tahrirlash]
Janubiy Afrika quyonlarining toʻrt turi bir-biridan ozroq farq qiladi va ularning taksonomiyasi hali toʻliq tushunilmagan. Ularni boshqa Afrika quyonlari va quyonlardan ajratib turadigan belgilar qizil-jigarrang yoki jigarrang rang boʻlib, ular dumigacha choʻzilgan, shuningdek hayvonlarning nisbatan qisqa quloqlari. Biroq, Janubiy Afrika quyoni Pronolagus jinsining eng katta turidir, lekin boshqa uch turdan faqat rangi va bosh suyagi oʻlchamidagi kichik oʻzgarishlar tufayli farq qiladi[1].
Ushbu quyonning tanasining uzunligi, oʻxshash turlarda boʻlgani kabi, 35 dan 50 gacha yoki 38 dan 56 santimetrgacha (ma'lumot manbasiga qarab), dumi 5 dan 10 gacha va uzunligi 3,5 dan 13,5 sm gacha. Quloqlarning uzunligi 6 dan 10 sm gacha, orqa oyoqlari esa 7,5 dan 10 santimetrgacha. Tana vazni 2 - 2,5 yoki 1,35 - 3,05 kg[2].
Tarqalish[tahrir | manbasini tahrirlash]
Janubiy Afrika quyonlarining tarqalishi Janubiy Afrika mintaqasida Sharqiy Keyp, KvaZulu-Natal va Janubiy Afrikaning Mpumalanga provinsiyalari bilan cheklangan, Esvatinaning koʻp qismini va Lesotoning sharqiy qismini, Mozambikning oʻta janubida Maputo provinsiyasida joylashgan[1][3].
Hayot tarzi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Ushbu tur dengiz sathidan 1550 metr balandlikgacha boʻlgan balandliklarda yashaydi. Oʻtli va buta oʻsimliklari boʻlgan qoyali togʻli hududlarni afzal koʻradi[3].
Janubiy Afrika quyoni asosan yosh donli koʻchatlar bilan oziqlanadi[3]. Turning barcha vakillari singari, u ham asosan tunda faol boʻlib, kunduzi toshlar orasidagi boʻshliqlarda dam oladi[1].
Tahdidlar va xavfsizlik[tahrir | manbasini tahrirlash]
Janubiy Afrika quyoni Xalqaro tabiatni muhofaza qilish ittifoqi[3] tomonidan xavf ostida emas deb tasniflangan.
Soʻnggi paytlarda ularning soni kamayib borayotgan boʻlsa-da, u hali ham keng tarqalgan turlarga tegishli. Yangi hisob-kitoblarga koʻra, ushbu turning 10 000 tasi uning diapazonida yashaydi, prognozlarga koʻra, keyingi 20 yil ichida taxminan 20% ga kamayish kuzatiladi[3]. Kamayishning asosiy sabablari aholi punktlari va qishloq xoʻjaligi yerlarining kengayishi va buning natijasida ushbu turga ov bosimining oshishi hisoblanadi. 1900-yildan beri bu tur oʻz yashash joyining taxminan 20-50 foizini yoʻqotgan, yana 50 foizi 2022-yilga kelib yoʻqolishi mumkin[3].
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 A. G. Duthie, T.J. Robinson. The African Rabbits In: Joseph A. Chapman, John E. C. Flux (Hrsg.): Rabbits, Hares and Pikas. Status Survey and Conservation Action Plan. (PDF; 11,3 MB) International Union for Conservation of Nature and Natural Resources (IUCN), Gland 1990; S. S. 124—127. ISBN 2-8317-0019-1.
- ↑ „Pronolagus crassicaudatus auf der Homepage «Gateway to Wildpro». Abgerufen am 29. Juni 2012.“. 2014-yil 18-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 17-sentyabr.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 Pronolagus crassicaudatus in der Roten Liste gefährdeter Arten der IUCN 2011. Eingestellt von: C. Matthee, K. Collins, M. Keith, 2008. Abgerufen am 15. Juni 2012