Jahon Ozarbayjonlari Kongressi
Jahon Ozarbayjonlari Kongressi (ozarbayjoncha: Dünya Azərbaycanlılarının Qurultayı) — chet elda yashovchi ozarbayjonlar bilan aloqalarni yanada mustahkamlash, dunyo ozarbayjonlari oʻrtasida birlik va birdamlikni taʼminlash, shuningdek, ozarbayjon jamoalari va uyushmalari faoliyatini mustahkamlash va muvofiqlashtirish uchun yuqori darajadagi tadbir.
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Jahon Ozarbayjonlari Kongressini chaqirish haqidagi birinchi tashabbus 1992-yilda sodir boʻlgan. Ozarbayjon Respublikasi Prezidentining 1992-yil 24-dekabrdagi qaroriga binoan, jahon ozarbayjonlari Kongressini Boku shahrida chaqirish toʻgʻrisida qaror qabul qilingan. Ozarbayjon Respublikasi Prezidenti Abulfaz Elchibey farmoni bilan Jahon ozarbayjonlari Kongressi Tashkiliy qoʻmitasi tuzildi. Shunga qaramay, Kongress oʻtkazilmadi.[1]
2001-yilda Ozarbayjon poytaxti Boku shahrida jahon ozarbayjonlarining birinchi qurultoyi boʻlib oʻtdi. Bu qurultoy chet elda yashayotgan ozarbayjonlarni bir maqsad, „ozarbayjonlik“ mafkurasi atrofida birlashtirishda muhim qadam boʻldi.[2] Kongressga nafaqat etnik ozarbayjonlar, balki ozarbayjon diasporasining eng faol qismini vakili boʻlgan koʻp millatli Ozarbayjonning boshqa etnik guruhlarining delegatlari ham tashrif buyurishdi.[3] Kongressda Jahon Ozarbayjonlari Muvofiqlashtiruvchi Kengashi aʼzolari aniqlandi va Haydar Aliyev Kengash raisi etib saylandi.[4]
Jahon ozarbayjonlarining Ikkinchi Kongressi 2006-yil 16-martda boʻlib oʻtdi.[5] Ozarbayjon Respublikasi Prezidenti Ilhom Aliev bu Kongressda Jahon Ozarbayjonlari Muvofiqlashtiruvchi Kengashi raisi etib saylandi.[6]
Jahon ozarbayjonlarining uchinchi qurultoyi 2011-yil 5-iyulda Boku shahrida boʻlib oʻtdi.[7] Unda 1272 vakil ishtirok etdi.[8] Jahon ozarbayjonlarining uchinchi qurultoyi ishtirokchilari orasida yahudiylar, ruslar, ukrainlar, bolgarlar, mesxeti turklari va Ozarbayjonda yashab, xorijiy davlatlarga doimiy yashash uchun ketgan boshqa xalqlarning vakillari ham bor edi.[9] Ozarbayjon Prezidenti Ilhom Aliyev yana Jahon Ozarbayjonlari Muvofiqlashtiruvchi Kengashi raisi etib saylandi.[10]
2016-yil 3-iyun kuni Boku shahridagi Haydar Aliyev markazida jahon ozarbayjonlarining toʻrtinchi qurultoyining rasmiy ochilish marosimi boʻlib oʻtdi.[11] Kongress delegatlari yana bir ovozdan Prezident Ilhom Aliyevni Jahon Ozarbayjonlari Muvofiqlashtiruvchi Kengashi raisi etib sayladilar. Muvofiqlashtiruvchi kengash qurultoyda 109 aʼzo tomonidan tasdiqlangan.[12]
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „Инициатива первого съезда азербайджанцев мира“. 2017-yil 20-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 31-avgust.
- ↑ „Первый съезд“.
- ↑ „I съезд азербайджанцев мира“. 2017-yil 15-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 30-avgust.
- ↑ „Съезд“.
- ↑ „Второй съезд азербайджанцев мира“. 2017-yil 15-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 30-avgust.
- ↑ „2 съезд азербайджанцев мира“.
- ↑ „Третий Съезд“.
- ↑ „III съезд азербайджанцев мира“. 2017-yil 15-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 30-avgust. „arxiv nusxasi“. 2017-yil 15-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 31-avgust.
- ↑ „III съезд азербайджанцев“.
- ↑ „Третий съезд азербайджанцев мира“.
- ↑ „IV Съезд азербайджанцев мира“.
- ↑ „Официальное открытие IV Съезда азербайджанцев мира“.