Isxak Mashbash

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Meschbesh'e Ishaq Shumafe yqor
Fayl:Ishak Masbash young.jpg
Isxak Mashbash
Asl ismi Andoza:Nativename
Tavalludi 28-may 1930-yil (1930-05-28) (93 yosh)
Kasbi Yozuvchi, shoir, tarjimon
Ijod qilgan tillari Adigey, rus
Fuqaroligi Sovet Ittifoqi
Rossiya
Faoliyat yillari 1950—hozirgacha
Janr Sheʼr, roman
Mukofotlari

Isxak Shumafovich Mashbash[izoh 1] cherkas shoiri, yozuvchi va tarjimon. Adigey tilidagi 80 dan ortiq kitoblar muallifi va rus tilidan adigey va kabardin tiliga koʻplab asarlar, jumladan Qurʼonni tarjima qilgan. Asarlari ingliz, fransuz, ispan, nemis, polyak, mongol, turk, arab va boshqa tillarda nashr qilingan[1].

Rossiya va SSSRda yuqori lavozimlarda ishlaganiga qaramay, cherkas genotsidi haqida yozgani uchun ruslar tomonidan tanqid qilingan[2][3]. Barcha asarlari 2015-yilda adigey va rus tillarida 20 jildda nashr etilgan[4][5]. Asarlarini Turkiyadagi taniqli cherkas millatchisi Fahri Huvaj turk tiliga tarjima qilgan[6].

Mashbash 2019-yilda

Bir nechta mukofotlarga sazovor boʻlgan[7][8][9][10][11][12]. Jumladan, Rossiya Federatsiyasi Mehnat Qahramoni (2019)[13], Adigeya xalq yozuvchisi (1993)[14], Kabardin-Balkar, Karachay-Cherkassiya, SSSR Davlat mukofoti laureati (1991)[15], RSFSR Davlat mukofoti (1981)[16], Adigeya Respublikasi Davlat mukofoti[14].

Uni butun dunyo boʻylab cherkaslar hurmat qiladi[17]. 2016-yilda Isxak Mashbashning ona yurtida, Urupskiy qishlog‘ida haykali o‘rnatilgan[1].

Biografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Mashbash Adigeya prezidenti Murat Kumpilov bilan

Mashbash 1930-yil 28-mayda hozirgi Krasnodar oʻlkasining Uspenskiy tumanidagi Urupskiy qishlogʻida tugʻilgan. 1957-yilda Moskvadagi Maksim Gorkiy nomidagi Adabiyot institutini imtiyozli diplom bilan tugatgan[18]. 1962-yilda KPSS Markaziy Komiteti huzuridagi Oliy partiya maktabining matbuot, televideniye va radioeshittirish boʻlimini tamomlagan. 1956—1959-yillarda viloyat „Sotsialistik Adigeya“ gazetasida bo‘lim mudiri bo‘lib ishlagan. Umar Txabisomov bilan hamkorlikda Adigeya Respublikasi madhiyasini yaratdi.

Mashbash cherkas olimi Rashid Xungarov bilan

Izohlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Andoza:Lang-ady; ruscha: Исхак Шумафович Машбаш; turkcha: İshak Meşbaşe

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. 1,0 1,1 „Литературный Армавир – Машбаш Исхак Шумафович“. litarmavir.my1.ru. Qaraldi: 2021-yil 4-may.
  2. 5 Чернова, Л. Встреча с писателем : в ЦГБ им. Н. К. Крупской состоялась читательская конференция по роману И. Ш. Машбаша «Жернова» с участием автора // Армавирский собеседник. – 1994. – 24 сент. – С. 2. – (Гости нашего города). Читать.
  3. „Встреча с писателем“ (1994).
  4. 2 Машбаш И. Мудрость моя впереди // Литературная газета. – 2016. – № 20 (6554). – Цит. по :
  5. „Мудрость моя впереди.“. www.reading-hall.ru. Qaraldi: 2021-yil 4-may.
  6. „Meşbaşe İshak – Hattiler'in Yirmi Gecesi“ (2021-yil 11-aprel).
  7. Указ Президиума Верховного Совета СССР от 27 мая 1981 года № 4949—X «О награждении писателя Машбаша (Машбашева) И.Ш. орденом Дружбы народов»
  8. Указ Президента Российской Федерации от 22 января 1997 года № 34 «О награждении государственными наградами Российской Федерации» (Wayback Machine saytida 23 October 2013 sanasida arxivlangan)
  9. Указ Президента Российской Федерации от 31 мая 2001 года № 618 «О награждении орденом „За заслуги перед Отечеством“ III степени Машбашева (Машбаша) И. Ш.»[sayt ishlamaydi]
  10. Указ Президента Российской Федерации от 26 января 2007 года № 78 «О награждении орденом „За заслуги перед Отечеством“ II степени Машбашева И. Ш.»[sayt ishlamaydi]
  11. Указ Главы Республики Дагестан от 11 июля 2017 года № 164 «О награждении орденом „За заслуги перед Республикой Дагестан” Машбашева И.Ш.»
  12. Писатель возглавил ОП Адыгеи
  13. Указ Президента Российской Федерации от 26 апреля 2019 года № 194 «О присвоении звания Героя Труда Российской Федерации»
  14. 14,0 14,1 Указ Президента Республики Адыгея от 24 мая 2001 года № 76 «О награждении медалью „Слава Адыгеи” Машбашева (Машбаша) И.Ш.»
  15. Указ Президента СССР от 11 декабря 1991 года № УП-3012 «О присуждении Государственных премий СССР 1991 года в области литературы, искусства и архитектуры»
  16. Постановление Совета Министров РСФСР от 24 декабря 1981 года № 686 «О присуждении Государственных премий РСФСР 1981 года в области литературы, искусства и архитектуры»
  17. [Творческая встреча с народным писателем Адыгеи Исхаком Машбашем] // Отчет о работе Муниципальной централизованной библиотечной системы г. Армавира за 1995 г. – С. 7–8.
  18. Высшая партийная школа при Центральном комитете Коммунистической партии Советского Союза – высшее партийно-политическое учебное заведение в СССР по подготовке и переподготовке руководящих партийных и советских кадров, работников СМИ. Существовало в Москве в 1939–1978 годах. На учебу в ВПШ, по рекомендации ЦК компартий союзных республик, крайкомов и обкомов партии, принимались члены партии с высшим образованием в возрасте до 40 лет, имевшие не менее пяти лет партийного стажа. Срок обучения составлял 2 года.