Gretsiyadagi gagauzlar

Gretsiyadagi gagauzlar
Hozirgi joylashuv areali va aholi soni
Jami: 30,000 Gretsiya
Til	Yunon, gagauz
Dini	provaslav

Gretsiyadagi gagauzlar — Gagauziya tashqarisidagi Gagauz diasporalari ichida eng yiriklaridan biri. Ularning yashash joylari asosan Evros shahrida joylashgan va ularning dini pravoslav.

Til

Yunoniston gagauzining madaniy va etnik xususiyatlari gagauz tilining lahjalarida, shuningdek, maʼnaviy va maishiy madaniyatdagi mahalliy tafovutlarda namoyon boʻladi. Gagauz lahjalaridan Vulcanesti lahjasi yunonc tiliga eng yaqin. Gagauz tilini asosan 50 yoshdan katta avlod biladi.

Din

Yunon gagauzlari barchasi xristianlar, aksariyati pravoslavlikni qabul qiladilar.

Qayta tiklash

Yunonistonda gagauzlar uch guruhga boʻlingan:

1. Sharqiy Frakiyadan kelgan muhojirlar. Bu Gretsiyaning shimolida (Evros shahrida), Orestiada va Didimotika atrofidagi qishloqlarda joylashgan Gagauz qishloqlarining eng katta guruhidir.
2. Xuddi shu sharqiy Frakiyadan kelgan muhojirlar. Faqat ular Yunon Makedoniyasida joylashdilar.
3. Gagauzlarning uchinchi guruhi Yunon Makedoniyasining tub aholisi.

Birinchi guruh

Gagauzlar 1923-yilgacha Sharqiy Trakiyada, taxminan 26 qishloqda yashaganlar.

Yunon-turk urushidan keyin turklar gʻalaba qozondi va 1923-yilda ikki davlat oʻrtasida kelishuv imzolandi, unga koʻra Afina va Anqara xristian va musulmon aholini bir-biri bilan almashtirish majburiyatini olishdi. Ushbu shartnomadan soʻng 1 million xristianlar (asosan yunonlar) Onadoʻlini (Turkiyani) tark etdilar (ular orasida gagauzlar ham bor edi) va Yunonistonda yangi yerlarga joylashdilar, 500 ming musulmonlar va turklar Yunonistonni tark etib, Turkiyada joylashdilar.

Yunonistonda aholi punktlari

Sharqiy Trakiyadan koʻchirilgan gagauzlar Orestiada va Didimotik shaharlarida va yaqin atrofdagi qishloqlarda (Evros nomining shimoliy qismi) joylashdi.

Ikkinchi guruh

Sharqiy Trakiyadan Gagauzlarning bir qismi Yunoniston Makedoniyasida joylashib, Xrizoxoraf va Nea Kallisti qishloqlarini barpo qildilar. Ushbu qishloqlarning aholisi asosan Turkiyadan kelgan muhojirlar. Kara Xalil, Kirklareli shahri yaqinida (Lozengrad).

Uchinchi guruh

Uchinchi guruh Yunon Makedoniyasida, Nea Zixni qishlogʻida yashaydi, ammo mahalliy gagauzlar, dastlabki ikki guruhdan farqli oʻlaroq, ushbu hududning tub aholisi.

Mashhur shaxslar

• Xristian Kozaridis — yunon olimi.
• Kupchu, Armen inqilobchi, Elinomededoniya qoʻmitasi aʼzosi va Makedoniya uchun kurash qatnashchisi.
• Yannis Stankoglu — yunon aktyori (Turio qishlogʻidan).

Yana qarang

• Gagauzlar

• Braziliyadagi gagauzlar

• Bolgariyadagi gagauzlar

• Ruminiyadagi gagauzlar

Havolalar

• Gagauziyaga tashrif buyurgan Gretsiyaning gagauzlari (Komrat), 2009-yil
• Gretsiyalik gagauz Gagauziyaga tashrif buyurdi
• Yunonistonning Gagauzida tuya odati (Orestiada)
• Yunonistonning Gagauzida tuya odati
• Gretsiya televideniesining Gretsiya Gagauzlari haqidagi reportaj (Gagauz tilidagi qo'shiqlar)
• 1980-yil Gretsiya gagauzining to'yi, Orestiada (yunoncha subtitrlar)