Ding Liren

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Ding Liren

Tugʻilgan sanasi: 1992-yil 24-oktabr
Unvoni: Grossmeyster
Maksimal reytingi: 2816
Hozirgi reytingi : 2808[1]

Ding Liren (xitoycha: 丁立人; 1992-yil 24-oktyabrda tugʻilgan) — xitoylik shaxmat grossmeysteri. U tarixdagi eng yuqori baholangan xitoylik shaxmatchi, shuningdek, shaxmat boʻyicha uch karra Xitoy chempioni hisoblanadi. U 2019-yilgi „Grand Chess Tour“ gʻolibi boʻldi, finalda Maksim Vachier-Lagraveni magʻlub etdi va 2007-yildan beri Magnus Karlsenni pley-offda magʻlub etgan birinchi oʻyinchi sifatida 2019 Sinkfild kubogini qoʻlga kiritdi[2][3]. Ding nomzodlar turnirida oʻynagan va FIDE jahon reytingida 2800 ball toʻplagan birinchi xitoylik shaxmatchidir[4]. 2016-yil iyul oyida 2875 ball blits reytingi bilan u dunyodagi eng yuqori reytingli oʻyinchisi boʻldi[5].

Ding klassik shaxmatda 2017-yilning avgustidan 2018-yilning noyabrigacha magʻlubiyatsiz oʻynadi va 29 gʻalaba va 71 durang qayd etdi. Bu 100 oʻyinlik magʻlubiyatsiz seriya yuqori darajadagi shaxmat tarixidagi[6] eng uzun seriya boʻldi, ammo 2019-yilda Magnus Karlsen undan oʻzib ketdi[7].

Taʼlim[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ding „Chant Garden“ boshlangʻich maktabida oʻqidi[8][9] va „Zhejiang Wenzhou“ oʻrta maktabi[10] oʻqidi. U Pekin universiteti huquq fakulteti bitiruvchisidir[11][12].

Faoliyati[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ding shaxmat boʻyicha uch karra Xitoy chempioni (2009-yil, 2011-yil, 2012-yil) va 2012-yildan 2018-yilgacha boʻlgan barcha toʻrtta shaxmat Olimpiadasida Xitoyni himoya qilgan, 2014-yil va 2018-yillarda jamoaviy oltin medallarni qoʻlga kiritgan. Shuningdek, 2015-yilgi Jahon chempionatida jamoaviy oltin va yakkalik kumush medalni qoʻlga kiritdi.

2015-yil avgust oyida u FIDE jahon reytingining kuchli 10 taligiga kirgan Van Yuedan keyin ikkinchi xitoylik shaxmatchiga aylandi. 2016-yil iyul oyida 2875 ball blits reytingi bilan u dunyodagi eng yuqori reytingli Blits oʻyinchisi boʻldi[5].

2017-yil sentyabr oyida u Jahon chempionatining soʻnggi bosqichi boʻlgan nomzodlar turniriga yoʻllanma olgan birinchi xitoylik futbolchiga aylandi. Nomzodlar turnirida 2018-yil u 1 gʻalaba va 13 durang bilan 4-oʻrinni egalladi, bu tadbirda magʻlubiyatga uchramagan yagona nomzod. edi.

2018-yil sentyabr oyida Ding FIDE jahon reytingida 2800 Elo belgisidan oʻtgan birinchi xitoylik shaxmatchi boʻldi va noyabr oyida u 2816 reytingga erishdi, bu esa tarixdagi oʻninchi eng yuqori reyting hisoblanadi.

2019-yil avgust oyida u 2 gʻalaba va 9 durang bilan Sinquefield kubogini qoʻlga kiritdi va pley-offda amaldagi jahon chempioni Magnus Karlsenni magʻlub etdi.

Oʻsha yilning oktyabr oyida Ding ketma-ket ikkinchi marta Jahon kubogida 2-oʻrinni egallab, 2020-21-yilgi Nomzodlar turniriga yoʻllanma oldi. Biroq, u Nomzodlar turnirini yomon boshladi va durang natija bilan 5 va 6-oʻrinlarni egalladi.

Magnus Karlsen, Maksim Vachier-Lagrave va Levon Aronyan bilan birga u 2019-yilgi Grand Chess Tour finalchisi edi. Ding yarim finalda Aronyanni, finalda Vachier-Lagraveni magʻlub etib, Grand Chess Tour finalida gʻolib chiqdi.

Sergey Karjakin 2022-yilgi Nomzodlar turniridan diskvalifikatsiya qilinganidan soʻng, Ding reytinglar roʻyxatida hali saralanmagan eng yuqori oʻyinchi boʻldi[13]. Ding COVID-19 pandemiyasi davrida Xitoydan tashqaridagi turnirlarga sayohat qila olmagan va shuning uchun saralash uchun minimal oʻyinlar talabiga yetmagan edi[14][15], ammo Xitoy shaxmat assotsiatsiyasi qisqa muddatda uchta turli baholangan tadbirlarni tashkil etdi[16]. Turnirning oʻzida u sekin boshlanganidan to 4 gʻalaba, 8 durang va 2 magʻlubiyat bilan yakunlanib, ikkinchi oʻrinni egalladi. Amaldagi chempion Magnus Karlsen 2022-yilgi nomzodlar gʻolibi Ian Nepomniachtchiga qarshi oʻz unvonini himoya qilishdan bosh tortgani uchun Dingning ikkinchi oʻrindagi oʻrni unga shaxmat boʻyicha 2023-yilgi jahon chempionatida Nepomniaxtchi bilan oʻynash huquqini berdi[17].

Yutuqlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • 2003-yil noyabr: Iraklion shahrida 10 yoshgacha boʻlgan oʻsmirlar oʻrtasidagi jahon chempionati, tay-breykda 2-oʻrin[18].
  • 2004-yil noyabr: Iraklion shahrida 12 yoshgacha boʻlgan yoshlar oʻrtasidagi jahon chempionati, Chjao Nan bilan tay-breykda 2-oʻrin[19].
  • 2004-yil aprel: Szinan shahrida boʻlib oʻtgan Xitoyning erkaklar oʻrtasidagi jamoaviy chempionati, 1/4 ball
  • 2005-yil iyul: Xefey shahridagi Xitoyning shaxsiy chempionati
  • 2007-yil aprel: Dezhou shahrida 3.5 zonali turnirda 6 ball toʻpladi.
  • 2007-yil iyul: Chjuxay shahrida erkaklar oʻrtasidagi Xitoy chempionatining B guruhida 7/10 ball toʻpladi.
  • 2008-yil may: Pekinda boʻlib oʻtgan Xitoy shaxsiy chempionatida 5 ochko toʻpladi va 6-oʻrinni egalladi.
  • 2008-yil iyun: Ningbodagi Olimpiada uchun erkaklar oʻrtasidagi selektiv turnirda 4/10 ball toʻpladi.
  • 2009-yil aprel: Pekindagi erkaklar oʻrtasidagi zonal turniri 3.5 (Xitoy), 5/11 ball.
  • 2009-yil may: Subik-Bey Friportda kontinental shaxsiy ochiq Osiyo chempionati (birinchi grossmeyster unvonii).
  • 2009-yil may: Xinghua, Szyansu shahridagi Xitoy chempionati[20] (ikkinchi grossmeyster unvoni).
  • 2009-yil oktyabr oyida u Xitoyning 30-grossmeysteriga aylandi[21].
  • 2012-yil aprel: Xinghua, Szyansu shahridagi Xitoy shaxsiy chempionati[22], 1-oʻrin.
  • 2012-yil oktyabr: Sent-Luisdagi SPICE kubogida 2-oʻrinni egalladi[23].
  • 2013-yil 20-apreldan 1-maygacha boʻlib oʻtgan Alekhine Memorial turnirida toʻqqizinchi oʻrinni egalladi[24].
  • 2017-yil mart — aprel: Longgang Shenzhen grossmeyster turnirida gʻolib chiqdi[25].
  • 2017-yil may: Moskva Gran-prisida gʻolib chiqdi[26].
  • 2018-yil mart: Nomzodlar turniri 2018, Berlin, 4-oʻrinni egalladi va tadbirda yutqazmagan yagona nomzod boʻldi[27].
  • 2018-yil aprel: Shamkir Chess 2018 turnirida 2-oʻrinni egalladi[28].
  • 2019-yil avgust: U Sent-Luis Rapid va Blits musobaqasida 21 ball bilan ikkinchi oʻrinni egalladi[29].
  • 2019-yil avgust: Ding Liren 2019-yilgi Sinkfild kubogini qoʻlga kiritdi[30].
  • 2019-yil dekabr: Ding Liren Grand Chess Tour finalida gʻolib chiqdi[31].
  • 2020-yil mart va 2021-yil aprel: Ding Liren shaxmat boʻyicha jahon chempionatida 5-oʻrinni egalladi[32].
  • 2021-yil iyun-iyul: Goldmoney Asian Rapid turnirida 4-oʻrinni egalladi[33].
  • 2021-yil dekabr: Ding 2021-yilgi tezkor shaxmat chempionatida 4-oʻrinni egalladi.
  • 2022-yil may: Ding 2022-yilgi shaxmat ustalari gʻolibiga aylandi[34].
  • 2022-yil iyul: Nomzodlar turnirida ikkinchi oʻrinni egalladi.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. https://ratings.fide.com/profile/8603677
  2. „Ding Liren Wins 2019 Grand Chess Tour“.
  3. Doggers (PeterDoggers). „Ding Beats Carlsen In Playoff To Win Sinquefield Cup“. Chess.com.
  4. „Ding Liren: Quiet Assassin“. chess24.com (23-may 2020-yil).
  5. 5,0 5,1 „Search results: July 2016“. FIDE. Qaraldi: 1-dekabr 2018-yil.
  6. Peterson. „Ding defeated! Tiviakov celebrates!“. ChessBase (11-noyabr 2018-yil).
  7. Overvik. „Magnus Carlsen satte verdensrekord: 101 partier uten tap“ (no). Verdens Gang (21-oktabr 2019-yil).
  8. „温州市中通国际学校“. ztxx.lwedu.cn. 2020-yil 26-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 17-avgust.
  9. „新闻中心---温州网“. news.66wz.com. 2020-yil 27-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 17-avgust.
  10. „浙江省温州中学 今日温中 我校高三学生丁立人与国际象棋特级大师卜祥志温州论剑“. wzms.wzer.net. 2020-yil 27-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 17-avgust.
  11. „PKU alumnus Ding Liren becomes the Runner-Up in the Individual Events of 2017 Chess World Cup“. Peking University (2017-yil 2-noyabr). Qaraldi: 2020-yil 27-aprel.
  12. „Introducing Candidates: Ding Liren“. fide.com (14-mart 2020-yil). Qaraldi: 24-iyul 2020-yil.
  13. „Ding Liren world no. 2 on May 2022 FIDE rating list“ (en). chess24.com. Qaraldi: 2022-yil 4-iyun.
  14. Russian grandmaster Sergey Karjakin banned from chess for 6 months over Ukraine stance, chess24, March 21, 2022
  15. Barden. „Chess: China's Ding Liren could make unlikely late bid for Candidates place“ (en). The Guardian (2022-yil 25-mart). Qaraldi: 2022-yil 29-mart.
  16. Ding Liren Back To World #2, Plans To Reach 30 Rated Games Needed For Candidates, chess.com, 28 March 2022
  17. Doggers. „BREAKING: Carlsen Not To Defend World Title“ (en-US). Chess.com (2022-yil 20-iyul). Qaraldi: 2022-yil 20-iyul.
  18. „World Youth Chess Championships 2002 :: Chess.GR“. 23-sentabr 2015-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 20-iyun 2009-yil.
  19. „Chess.GR :: World Youth Chess Championships 2004“. 2015-yil 23-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 17-avgust.
  20. „Chinese Championship – a pictorial review“ (14-iyun 2009-yil).
  21. „Titles approved at the 80th FIDE Congress“. FIDE (19-oktabr 2009-yil). 31-mart 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 10-iyul 2019-yil.
  22. „Chinese Chess Championship (2012)“. www.chessgames.com.
  23. „- Vachier-Lagrave tops SPICE Cup“ (22-oktabr 2012-yil).
  24. „Aronian and Gelfand win Alekhine Memorial 2013“. ChessBase News (1-may 2013-yil). 15-iyun 2013-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2-may 2013-yil.
  25. (PeterDoggers), Peter Doggers. „Convincing Win For Ding Liren In Shenzhen - Chess.com“ (en-US). Chess.com. Qaraldi: 2017-yil 22-dekabr.
  26. „Ding Liren Wins Moscow Grand Prix“. FIDE. 14-oktabr 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 13-oktabr 2017-yil.
  27. „World Championship Candidates (2018)“. Qaraldi: 2018-yil 28-mart.
  28. Staff writer(s). „Results: Cross Table“. Shamkir Chess (28-aprel 2018-yil).
  29. „St. Louis Rapid & Blitz Winners & Losers“. chess24. Qaraldi: 2019-yil 15-avgust.
  30. „Results And Standings -- 2019 Grand Chess Tour“. Grand Chess Tour. Qaraldi: 2019-yil 29-avgust.
  31. „2019 Tour Standings -- 2019 Grand Chess Tour“. Grand Chess Tour. Qaraldi: 2019-yil 8-dekabr.
  32. „World Championship Candidates 2020/21“. chessgames.com. Qaraldi: 16-noyabr 2021-yil.
  33. „Goldmoney Asian Rapid (2021)“. chessgames.com. Qaraldi: 16-noyabr 2021-yil.
  34. Doggers (PeterDoggers). „Ding Liren Wins 2022 Chessable Masters“ (en-US). Chess.com. Qaraldi: 2022-yil 25-iyul.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]