Charles Ives

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Charles Ives
Fayl:Charlz Edvard Ives - Milliy portret galereyasi, Smitson instituti (NPG.82.185).jpg
Tavalludi Andoza:Tug'ilgan sana
Denberi, Konnektikut, AQSH
Vafoti Andoza:O'lim sanasi va yoshi
New York, New York, U.S.
Fuqaroligi AQSh
Kasbi
Turmush oʻrtogʻi
Harmony Twichell (turm. 1908)
Otasi George Ives
Onasi Mary Elizabeth Parmelee

Charles Edward Ives- (1874-yil 20-oktyabr,1954-yil 19-may) amerikalik modernist bastakor[1] va xalqaro mashhur amerikalik birinchi bastakorlardan biri boʻlib kelgan. U ilk ijodini boshlagan vaqtida musiqasi umuman eʼtiborga olinmagan. Uning koʻplab asarlari koʻp yillar davomida ijro etilmagan. Keyinchalik hayotda uning musiqasining sifati Genri Kouell va Lou Xarrison kabi zamondoshlarining saʼy-harakatlari tufayli ommaga eʼtirof etildi va u „Amerikalik asl“ sifatida qabul qilindi. U shuningdek, politonallik, poliritm, ohang klasterlari, aleator elementlar va chorak ohanglarni oʻz ichiga olgan, musiqiy texnikani oʻz ichiga olgan, tizimli eksperimental musiqa dasturi bilan shugʻullangan birinchi bastakorlardan boʻlgan.[2] Uning eksperimenti 20-asrda keyinchalik kengroq qabul qilingan.Koʻplab musiqiy yangiliklarni bashorat qildi. Shuning uchun u koʻpincha 20-asr badiiy musiqasining yetakchi amerikalik bastakori sifatida qabul qilinadi.[3]

Ivesning ohang tasvirlaridagi anʼanaviy qoʻshiqlarni oʻz ichiga oladi. Shuningdek, u bayram paradida shahar guruhining kuylarini, shanba oqshomidagi skripkachilarning raqslarini, vatanparvarlik qoʻshiqlarini, sentimental zal balladalarini va Stiven Fosterning kuylarini oʻz ichiga olgan.

Hayoti[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ives 1874-yil 20-oktabrda Connecticut shtatining Danberi shahrida[4] Jorj (Eduard) Ivesning (1845-yil 3-avgust,1894-yil 4-noyabr) oʻgʻli boʻlib,[5] Amerika fuqarolar urushida AQSh armiyasi guruhi rahbari va uning rafiqasi Meri Elizabeth Ives (née Parmelie, 1849-yil 2-yanvar yoki 1850-yil,1929-yil 25-yanvar).[6] Iveslar Danberining yetakchi oilalaridan biri boʻlib, ular biznes va fuqarolikni yaxshilashda taniqli boʻlganlar. Ular oʻtgan asrning ilgʻor ijtimoiy harakatlarida, jumladan, qullikni bekor qilishda ham xuddi shunday faol boʻlishgan.[3]

Charlz Ives, chapda, beysbol jamoasi sardori va Xopkins Grammatika maktabining koʻzasi, 18 yoshda (1893)

George Ives guruhlar, xor va orkestrlarga rahbarlik qilgan. Musiqa nazariyasi va bir qator asboblardan ham dars bergan.[7] Charlz oʻz taʼsirini Danberi shahar maydonida oʻtirib, bir vaqtning oʻzida maydonning boshqa taraflarida otasining marsh guruhi va boshqa guruhlarini tinglash orqali oldi. Otasi unga va ukasi (Jozef) Moss Ives (1876-yil 5-fevral,1939-yil 7-aprel[8]) musiqalarini oʻrgatdi.[7] Garmoniya va kontrapunktni oʻrgatadi. Birinchi kompozitsiyalariga rahbarlik qildi; Jorj nazariyaga ochiq-oydin yondashib, uni bitonal va politonal uygʻunlashuvlarda tajriba oʻtkazishga undadi.[3] Ayvs Stiven Foster musiqasini ham undan oʻrgangan. U 14 yoshida cherkov organi boʻldi va cherkov xizmatlari uchun turli madhiyalar va qoʻshiqlar yozdi, jumladan, uning "Amerika" haqidagi Variatsiyalari, Nyu-Yorkning Brewsterdagi 4-iyuldagi kontserti uchun yozgan. Bu hatto zamonaviy kontsert organistlari tomonidan ham qiyin deb hisoblangan.

Ives 1893-yilda Konnektikut shtatining Nyu-Xeyven shahriga koʻchib oʻtdi va Xopkins maktabiga oʻqishga kirdi. U yerda beysbol jamoasiga sardori boʻld.1894-yil sentabrida Ives Yel universitetiga Horatio Parker qoʻl ostida oʻqishga kirdi. Bu yerda u oʻz ustoziga oʻxshash xor uslubida yozgan, cherkov musiqasini va hatto Uilyam MakKinli uchun 1896-yilgi kampaniya qoʻshigʻini yozgan.[9] 1894-yil 4-noyabrda otasi vafot etadi. Bu unga qattiq zarba boʻldi, lekin u katta darajada u bilan boshlagan musiqiy tajribani davom ettirdi. Uning akasi Moss keyinchalik advokat boʻldi.

Ivesning Yel universitetidagi bitiruv portreti, 1898-yil iyun

tax. 1898-yil Iyun

  1. ↑ Botstein 2001.
  2. ↑ Burkholder 1995.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 „Ives, Charles | Grove Music“ (inglizcha). www.oxfordmusiconline.com. DOI:10.1093/gmo/9781561592630.article.14000. Qaraldi: 18-aprel 2019-yil. Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name "Oxford Grove Online - Ives" defined multiple times with different content
  4. ↑ „Charles Ives“. Music Sales Classical. 2013-yil 19-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17-iyul 2015-yil.
  5. ↑ „George Edward Ives (1845—1894)“. Geni.com (5-iyun 2009-yil). 2018-yil 24-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 24-iyun 2018-yil.
  6. ↑ „Mary Elizabeth Parmelee“. Geni.com. 2018-yil 24-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 24-iyun 2018-yil.
  7. ↑ 7,0 7,1 Randel, Don Michael. The Harvard Biographical Dictionary of Music. Harvard University Press, 2003 — 410 bet. ISBN 0-674-01163-5. 
  8. ↑ Magee, Gayle Sherwood. Charles Ives: A Research and Information Guide. Routledge, 2002 — xv-xviii bet. 
  9. ↑ Burkholder, Sinclair & Sherwood 2001, "Apprenticeship, 1894–1902". 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Charles_Ives&oldid=3183519" dan olindi