Calvados (departament)
Calvados Calvados | |
|---|---|
| Departament | |
.JPG) | |
 Bayroq  Gerb | |
| 49°02′0″N 0°15′0″E / 49.03333°N 0.25000°E G OKoordinatalari: 49°02′0″N 0°15′0″E / 49.03333°N 0.25000°E G O | |
| Mamlakat | Fransiya |
| Aholisi | 694,905 |
| Milliy tarkib | fransuzlar |
| Vaqt mintaqasi | UTC+1 |
| Telefon kodi | 14 |
|
| |
Calvados (fransuzcha: [kalvados] (
tinglang)) Fransiya shimoli-gʻarbidagi Normandiya mintaqasida joylashgan departamentdir[1]. U oʻz nomini La-Mansh sohilidagi toshlar toʻplamidan olgan. 2019-yilda uning aholisi 694,905 kishini tashkil etdi[2].
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Calvados 1790-yil 4-martdagi Fransiya inqilobi davrida, 1789-yil 22-dekabrdagi qonun bilan yaratilgan 83 ta boʻlimdan biridir. U sobiq Normandiya provinsiyasining bir qismi boʻlgan. „Orne-Inférieure“ nomi dastlab taklif qilingan, ammo oxir-oqibat u qirgʻoq yaqinidagi bir guruh qoyalar sharafiga Calvados deb nomlangan.
Mashhur afsonalardan biri uning etimologiyasini 1588-yilda Arromanches-les-bains yaqinidagi qoyalarga choʻkib ketgan Ispaniya Armadasining kemasi Salvador bilan bogʻlaydi. Biroq, Calvados nomi uning qirgʻogʻidagi ikkita siyrak oʻsimlik qoyalariga nisbatan orqa maʼnosini anglatuvchi calva dorsa soʻzidan olingan boʻlishi mumkin[3].
Ittifoqchilarning Vaterlodagi gʻalabasidan soʻng, departament 1815-yil iyundan 1818-yil noyabrgacha Prussiya qoʻshinlari tomonidan bosib olindi.
1944-yil 6-iyunda Ittifoqchi kuchlar Normandiya jangi deb nomlanuvchi Sena koʻrfazining plyajlariga joylashgan.
Geografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Calvados Normandiya mintaqasiga tegishli va Seine-Maritime (dengiz chegarasi), Evre, Orne va Mansh departamentlari bilan chegaradosh. Shimolda La-Mansh kanalining bir qismi boʻlgan Bay de la Sen daryosi joylashgan. Sharqda Sena daryosi Seine-Maritime bilan chegarani tashkil qiladi. Calvadosga Bessin hududi, Pays d’Auge va „Suisse normande“ („Norman Shveytsariyasi“) deb nomlanuvchi hudud kiradi.
Calvadosdagi eng diqqatga sazovor joylarIga Deauville va qirgʻoq boʻyidagi 19-asrdagi kurortlar kiradi.
Iqtisodiyoti[tahrir | manbasini tahrirlash]
Qishloq xoʻjaligi Calvados iqtisodiyotida ustunlik qiladi. Bu hudud sariyogʻ, pishloq, sidr ishlab chiqarish bilan mashhur.
Siyosati[tahrir | manbasini tahrirlash]
Departament Kengashining prezidenti Jan-Léonce Dyupon, departamentdagi oʻngchilarning sobiq dominant arbobi.
| Partiya | Oʻrinlar | |
|---|---|---|
| Sotsialistik partiya | 18 | |
| • | Miscellaneous | 18 |
| • | Respublikachilar | 6 |
| Radikal partiya | 3 | |
| • | Yangi markaz | 3 |
| • | Modem | 1 |
| Yil | Aholi | ±% |
|---|---|---|
| 1791 | 391,352 | — |
| 1801 | 451,836 | +15.5% |
| 1806 | 505,21 | +11.8% |
| 1821 | 492,613 | −2.5% |
| 1831 | 494,702 | +0.4% |
| 1841 | 496,198 | +0.3% |
| 1851 | 491,21 | −1.0% |
| 1861 | 480,992 | −2.1% |
| 1872 | 454,012 | −5.6% |
| 1881 | 439,83 | −3.1% |
| 1891 | 428,945 | −2.5% |
| 1901 | 410,178 | −4.4% |
| 1911 | 396,318 | −3.4% |
| 1921 | 384,73 | −2.9% |
| 1931 | 401,356 | +4.3% |
| 1936 | 404,901 | +0.9% |
| 1946 | 400,026 | −1.2% |
| 1954 | 442,991 | +10.7% |
| 1962 | 480,757 | +8.5% |
| 1968 | 519,695 | +8.1% |
| 1975 | 560,967 | +7.9% |
| 1982 | 589,559 | +5.1% |
| 1990 | 618,478 | +4.9% |
| 1999 | 648,385 | +4.8% |
| 2006 | 671,351 | +3.5% |
| 2016 | 693,679 | +3.3% |
Asosiy shaharlari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Eng koʻp aholi yashaydigan kommuna Kan shahridir. 2019-yil holatiga koʻra, 10 000 dan ortiq aholisi boʻlgan 6 ta kommuna mavjud[2].
| Kommuna | Aholi (2019) |
|---|---|
| Kaen | 106 230 |
| Heruvil-Sent-Kler | 22 555 |
| Lisieux | 20 038 |
| Vire Normandie | 16 590 |
| Bayeux | 12 682 |
| Ifs | 11 696 |
Turizmi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Calvados Fransiyadagi eng nufuzli dengiz boʻyidagi kurortlari tufayli eng koʻp tashrif buyuriladigan joylaridan biri hisoblanadi.
-
-
-
Bayeux Tapestry -
Normandiya yodgorligi -
Beuvron-en-Auge shahridagi yarim yog'och uylar
.JPG)
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑
Chisholm, Hugh, ed. (1911) "Calvados" Encyclopædia Britannica (11chi nashri) Cambridge University Press
- ↑ 2,0 2,1 Populations légales 2019: 14 Calvados, INSEE
- ↑ Lepelley, René. Calvados, qui es-tu, d'où viens-tu ou le nom énigmatique d'un département Français: Critique d'une tradition, hypothèses diverses, proposition d'interprétation. C. Corlet, 1990.
