Avstraliya — Meksika munosabatlari

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Avstraliya–Meksika munosabatlari

Avstraliya
Meksika

Avstraliya va Meksika oʻrtasida ikki tomonlama aloqalar mavjud. Ikkala davlat ham Osiyo-Tinch okeani iqtisodiy hamkorligi, G-20 asosiy iqtisodlari, MIKTA, Iqtisodiy hamkorlik va taraqqiyot tashkiloti, Trans-Tinch okeani hamkorlik tashkiloti va Jahon savdo tashkiloti aʼzolaridir.

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Dastlab, Meksika va Avstraliya oʻrtasidagi diplomatik munosabatlar London orqali olib borilgan, chunki Avstraliya Britaniya imperiyasining bir qismi edi. 1930-yillarning oxirida Meksika Sidneyda faxriy konsullikni tashkil qildi; Biroq, Ikkinchi Jahon urushi boshlanganda, Meksika oʻz konsulligini yopdi. Avstraliya va Meksika qoʻshinlari mamlakatni yapon kuchlaridan ozod qilish uchun urush paytida Filippin kampaniyasida birga jang qilishdi. 1960-yilda Meksika Sidneydagi konsulligini qayta ochdi va bu ikki xalq oʻrtasida 1966-yil 14-martda rasmiy diplomatik munosabatlar oʻrnatilishiga olib keldi[1]. Oʻsha yili Meksika Kanberrada elchixonasini ochdi.

1973-yilda Bosh vazir Gough Whitlam Meksikaga rasmiy tashrif bilan kelgan birinchi Avstraliya hukumati rahbari boʻldi. 1990-yilda Karlos Salinas de Gortari Avstraliyaga tashrif buyurgan birinchi Meksika prezidenti boʻldi. 2016-yilda ikki davlat oʻrtasida diplomatik munosabatlar oʻrnatilganiga 50 yil toʻldi[2].

Yuqori darajadagi tashriflar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Los-Kabosdagi G20 sammitida ishtirok etayotgan Avstraliyaning sobiq bosh vaziri Julia Gillard. 2012-yil
Meksika prezidenti Enrike Penya Nieto Brisbendagi G20 sammitida qatnashmoqda. 2014-yil

Avstraliyadan Meksikaga yuqori darajadagi tashriflar

  • Bosh vazir Gough Whitlam (1973)
  • Bosh vazir Malkolm Freyzer (1981)
  • Bosh vazir Jon Xovard (2002)
  • Bosh vazir Julia Gillard (2012)
  • General-gubernator Piter Kosgrouv (2015)

Meksikadan Avstraliyaga yuqori darajadagi tashriflar

  • Prezident Karlos Salinas de Gortari (1990)
  • Prezident Felipe Kalderon (2007)
  • Prezident Enrike Penya Nieto (2014)

Shartnomalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Har ikki davlat bir qancha ikki tomonlama shartnomalarni imzoladilar, masalan, Texnik va ilmiy hamkorlik toʻgʻrisidagi bitim (1981); Ekstraditsiya shartnomasi (1990); Yadro energiyasidan tinch maqsadlarda foydalanish boʻyicha hamkorlik toʻgʻrisidagi bitim (1992); Ikki tomonlama soliqqa tortishning oldini olish toʻgʻrisidagi bitim (2002); Investitsiyalarni ragʻbatlantirish va himoya qilish toʻgʻrisidagi bitim (2005); Energetika boʻyicha kelishuv (2005); Taʼlim toʻgʻrisidagi bitim (2008); Havo qatnovi toʻgʻrisidagi bitim (2010); Qishloq xoʻjaligi boʻyicha shartnoma (2010) va konchilik toʻgʻrisidagi bitim (2010)[3].

Turizm[tahrir | manbasini tahrirlash]

2016-yilda taxminan 85 000 Avstraliya fuqarosi Meksikaga turizm uchun tashrif buyurgan. Shu bilan birga, taxminan 8,800 Meksika fuqarosi Avstraliyaga tashrif buyurdi[4].

Savdo aloqalari[tahrir | manbasini tahrirlash]

2018-yilda ikki davlat oʻrtasidagi ikki tomonlama tovar ayirboshlash hajmi 1,4 milliard dollarni tashkil etdi[5]. Avstraliyaning Meksikaga eksporti 598 million AQSh dollarini tashkil etadi. Eksport qilinadigan mahsulotlarga: alyuminiy, dori-darmonlar, mis rudalari va kontsentratlar kiradi. Meksikaning Avstraliyaga eksporti 1,05 milliard AQSH dollarini tashkil etdi va uning eksport mahsulotlari quyidagilardan iborat: qoʻrgʻoshin rudalari va kontsentratlar, aloqa uskunalari va ehtiyot qismlari, oʻgʻitlar va yoʻlovchi avtomobillari[5]. Avstraliya Meksikaning 24-chi yirik eksport sherigi, Meksika esa mos ravishda Avstraliyaning 25-chi yirik eksport bozoridir[6]. 2012-yildan beri Avstraliya, Meksika va boshqa sakkiz davlat Trans-Tinch okeani hamkorligi (TPP) savdo bitimi deb nomlanuvchi muzokaralar olib bormoqda. Savdo muzokaralari 2016-yilning fevral oyida yakunlangan va hali kuchga kirmagan[7].

Giyohvand moddalar savdosi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Maʼlum qilinishicha, Sinaloa kartelining Avstraliyada operativ xodimlari boʻlgan va ular Avstraliya hukumati tomonidan qoʻlga olingan bir qator kokain savdosi ortida turgan[8]. 2011-yilda Sinaloa karteli Sidneyda forpost tashkil etishga uringan, biroq politsiya operatsiyasi bilan barbod qilingan[9]. Biroq, 2016-yilda Sinaloa karteli Avstraliyadagi kokain bozorining 60 foiziga egalik qilishi va oyiga 100 million Avstraliya dollari qiymatida joʻnatilgani haqida xabarlar eʼlon qilingan.

2014-yilda Avstraliya Jinoyat komissiyasi boshligʻi „Yaqinda biz Avstraliyada Meksika kartellari faoliyatining paydo boʻlganini koʻrdik“ deb maʼlumot berdi[10][11]. Jinoyat komissiyasi shuningdek, „Meksikalik jinoyatchilar Avstraliyada kokain va u bilan bogʻliq pul yuvish import va yetkazib berishda asosiy rol oʻynaganini taʼkidladi“[12].

2015-yil may oyida Birlashgan Millatlar Tashkilotining Narkotiklar va jinoyatchilik boʻyicha boshqarmasi meksikalik narkotik kartellari Avstraliyadagi jinoyatchilarni mamlakatga muz import qilish maqsadida nishonga olgani haqida ogohlantirgan edi. Ofisning taʼkidlashicha, kartellar metamfetamin savdosi bilan shugʻullangan va Avstraliyada faol sheriklar qidirmoqda[13][14].

2016-yilda Avstraliya Federal Politsiyasi „Avstraliyaga kelayotgan metamfetaminning katta miqdori Meksikadan kelib chiqishi mumkinligi“ haqida xabar berdi[15]. Kanberra universiteti hisobotida aytilishicha, kartellar „Osiyo-Tinch okeani mintaqasida allaqachon aloqalarni oʻrnatgan va ularni Avstraliya bozoriga kirishga alohida eʼtibor qaratgan holda kengaytirishga harakat qilmoqda“[15].

Doimiy diplomatik vakolatxonalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Avstraliyaning Mexiko shahridagi elchixonasi
    Avstraliyaning Mexiko shahridagi elchixonasi
  • Kanberradagi Meksika elchixonasi
    Kanberradagi Meksika elchixonasi

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ „MANUAL DE ORGANIZACIÓN DE LA EMBAJADA DE MÉXICO EN AUSTRALIA“. Sre.gob.mx. Qaraldi: 22-oktabr 2016-yil.
  2. ↑ „México y Australia celebran 50 años de relaciones diplomáticas (in Spanish)“.
  3. ↑ „Relaciones Bilaterales entre Mexico y Australia (in Spanish)“.
  4. ↑ „DFAT: Mexico“.
  5. ↑ 5,0 5,1 „Mexican Ministry of the Economy: Australia (in Spanish)“. 2019-yil 28-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 14-mart 2018-yil.
  6. ↑ „Mexico country brief“. Dfat.gov.au. Qaraldi: 22-oktabr 2016-yil.
  7. ↑ „Trans-Pacific Partnership Agreement“. Dfat.gov.au. Qaraldi: 22-oktabr 2016-yil.
  8. ↑ „Mexican drug cartel infiltrates Australia“. Abc.net.au (15-sentabr 2010-yil). Qaraldi: 22-oktabr 2016-yil.
  9. ↑ „Mexican drug cartel moves in to Sydney“. Dailytelegraph.com.au. Qaraldi: 22-oktabr 2016-yil.
  10. ↑ Ltd. „Mexican drug cartels reach Australia“. 2014-yil 6-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan.
  11. ↑ „Violent Mexican cartels reach Australia“. News.com.au (19-yanvar 2015-yil). Qaraldi: 22-oktabr 2016-yil.
  12. ↑ „Kingpin's arrest won't halt drugs to Aust“. Sbs.com.au. Qaraldi: 22-oktabr 2016-yil.
  13. ↑ „UN Warns Australia Of Mexican Drug Cartels And Growing Ice Trade“. Ibtimes.com.au (28-may 2015-yil). Qaraldi: 22-oktabr 2016-yil.
  14. ↑ „Mexican cartels target Aust ice trade“. News.com.au (26-may 2015-yil). Qaraldi: 22-oktabr 2016-yil.
  15. ↑ 15,0 15,1 „Reference at www.dailytelegraph.com.au“.
  16. ↑ „Embassy of Australia in Mexico City“.
  17. ↑ „Embassy of Mexico in Canberra“.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Avstraliya_—_Meksika_munosabatlari&oldid=3187219" dan olindi