Artur Grinvald
| Artur Aleksandrovich fon Grinvald | |
|---|---|
 | |
| Asl ismi | nemischa: Otto Arthur Moritz von Grünewaldt |
| Tavalludi |
1847-yil 12-mart Orisaar mulki, Estlandiya guberniyasi, Rossiya imperiyasi |
| Vafoti |
1922-yil 20-iyul Tallin, Estoniya |
| Qoʻshin turlari | otliq qoʻshinlar |
| Xizmatdagi yillari | 1866—1917 |
| Unvoni |
otliq qoʻshinlar generali general-adyutant |
| Qoʻmondonlik qilgan |
Sachs-Weimar Buyuk Gersogining 30-Ingriya dragun polki; |
Artur Aleksandrovich fon Grinvald (1847-yil 12-mart, Estlandiya guberniyasi, Rossiya imperiyasi – 1922-yil 20-iyul, Tallin, Estoniya) – general-adyutant, otliq general, Sachs-Weimar Buyuk Gersogining 30-Ingriya Dragun polkiga qoʻmondonlik qilgan.
Biografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Mashhur eston jamoat va siyosiy arbobi Aleksandr Yegorovich fon Grinvald (1805—1886) va baronessa Paulina (1817—1852) oilasida tugʻilgan. 1860—1864-yillarda Reveldagi Dom ritsarlik maktabida tahsil olgan. 1865—1866-yillarda Dorpat (Tartu) universitetida 3 semestr davomida oʻqigan.
1866-yil 25-mayda Janobi Oliylarining leyb-gvardiyasi kirasar polkida kornet sifatida xizmatga kirgan. Ushbu polkda A. A. fon Grinvald 1870-yil 8-oktyabrgacha xizmat qilgan, kapitan unvoniga koʻtarilib, Yettisuv kazak armiyasiga oʻtkazilgan. 1871-yilda sotnyaga qoʻmondonlik qilgan holda, Yettisuv kazaklarining atamani, general-leytenant G. A. Kolpakovskiyning Gʻulja yurishida qatnashgan. Alimta, Chinga Hoji, Saydundagi janglarda va Gʻulja qal’asini egallashdagi xizmatlari uchun harbiy serjant unvoniga sazovor boʻlgan va 3-darajali qilich va kamon bilan birgalikagi Avliyo Stanislav va Avliyo Anna ordenlari bilan taqdirlangan.
1873-yilda Grinvald yangi tuzilgan 5-sotnya qoʻmondoni etib tayinlangan va bu lavozimda general K. P. Kaufman boshchiligidagi Turkiston otryadi tarkibida Xiva yurishida qatnashgan. Adam Karmichan qudugʻi atrofidagi janglarda; Oltiquduq, Uch Uchak, Shayx Ariqda, Xiva shahrini bosib olishda; Bazarkatda turkmanlarning yovmut qabilasi bilan boʻlgan toʻqnashuvlarda; Chandir, Ana Muratbey va Konchukda boʻlib oʻtgan janglarda ajralib turgan. Ushbu kampaniyadagi harbiy xizmatlari uchun podpolkovnik unvoniga sazovor boʻlgan va Avliyo Stanislav ordeni bilan taqdirlangan. Unvoni koʻtarilgach – qisqa vaqt davomida yuzlab askarlarni harbiy jangovarlikka tayyorlashga rahbarlikka tayinlangan. 1874-yil 2-apreldan 24-maygacha Yettisuv kazak armiyasining 2-otliq qoʻshinlar polkining qoʻmondoni, 1874-yil 1-oktyabrdan esa xuddi shu armiyaning 1-polki qoʻmondoni (1874-yil 1-oktyabr – 1879-yil 29-may). 1878-yil martdan oktyabrgacha Narim chegara otryadiga boshliq etib tayinlangan. 1879-yil may oyida polkovnik unvoni bilan Yettisuv kazak armiyasining otliq polki qoʻmondoni lavozimidan otliq armiya tarkibiga kiritilish va 4-Pskov dragun polkiga joʻnatish bilan haydalgan.
1884-yil 23-martdan 1892-yil 3-fevralgacha Grinvald Sachs-Weimar Buyuk Gersogining 30-Ingriya dragun polkiga qoʻmondonlik qilgan. Keyinchalik general-mayor unvoniga koʻtarilib, otliq qoʻshinlar polkning qoʻmondoni etib tayinlangan[3].
1896-yil 11-avgustda Grinvald otliq formasini saqlab qolgan holda 1-gvardiya otliq diviziyasi 1-brigadasi komandiri etib tayinlangan. 1897-yilda ot ustasi va sud otxonasi boshqaruvchisi lavozimiga oʻtkazilgan. Oxirgi lavozimidan tashqari, 1901-yil 25-fevraldan Davlat otchilik bosh boshqarmasi kengashining aʼzosi boʻlgan.
1917-yildagi inqilobiy qoʻzgʻolonlardan soʻng Artur Aleksandrovich ilgari egallab turgan barcha lavozimlaridan chetlashtirigani va Rossiyani tark etgan. Estoniyada yashagan. 1922-yil 13-iyulda Tallin shahrida Seevaldi kasalxonasi sanatoriyasida vafot etgan. 1922-yil 20-iyulda Orrisar (nemischa: Orrisaar, estoncha: Esna mõis) oilaviy qabristonga dafn etilgan.
Harbiy unvonlari[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Xizmatga kirgan (1866)[4]
- Kornet (1867)
- Yasovul (1870)
- Harbiy brigadir (1871)
- Podpolkovnik (1874)
- Polkovnik (1879)
- General-mayor (1892)
- Suita general-mayori (1896)
- General-leytenant (1899)
- General-adyutant (1904)
- Otliq qoʻshinlar generali (1912)
Mukofotlari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Mahalliy:
- Qilich va kamon bilan birgalaikdagi 3-darajali Avliyo Stanislav ordeni (1871);
- qilich va kamon bilan birgalaikdagi 3-darajali Avliyo Anna ordeni (1871);
- Imperator toji va qilichlari bilan 2-darajali Avliyo Stanislav ordeni (1874);
- 4-darajali Avliyo Vladimir ordeni (1886);
- 2-darajali Avliyo Anna ordeni (1891);
- 3-darajali Avliyo Vladimir ordeni (1894);
- 1-darajali Avliyo Stanislav ordeni (1896);
- 1-darajali Avliyo Anna ordeni (1899);
- Avliyo Vladimir ordeni, 2-darajali (1903);
- Oq burgut ordeni (1906);
- Avliyo Aleksandr Nevskiy ordeni (1911);
Xorijiy[5]:
- Oq lochin Saks-Veymar ordeni (1879)
- Oldenburg gersog Peter-Fridrix-Lyudvigning 1-darajali xizmatlari uchun ordeni . (1893)
- Forscha 1-darajali Arslon va Quyosh ordeni . (1895)
- Avstriyaning 1-darajali Frans Jozef ordeni(1895)
- Belgiyaning 1-darajali Leopold ordeni (1895)
- Fransiya faxriy legioni ordeni qoʻmondonlik xochi (1896)
- 1-darajali Prussiya toj ordeni (1899)
- Buxoroi Sharif ordeni (1899)
- Ruminiya 1-darajali toj ordeni (1869)
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Панчулидзев С. История кавалергардов: 1724-1799-1899. Том 1. СПб., 1899. С. 159—160
- ↑ Панчулидзев С. Сборник биографий кавалергардов. Кн. 2. СПб., 1908. С. 358—359
- ↑ «Примечательно, что этим полком с 25.06.1833 по 4.05.1839 коммандовал его родной дядя - Родион Егорович фон Гринвальд.
- ↑ Список генералам по старшинству. СПб 1913г.
- ↑ Список генералам по старшинству. СПб 1906г.
Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- „Rossiya imperator armiyasi“ veb-sayti (Wayback Machine saytida 2018-09-28 sanasida arxivlangan)