57-piyoda polki (Usmonli imperiyasi)

57-piyoda polki (Usmonli imperiyasi)
tr 57 nci Piyade Alayı
57-piyoda polki (Usmonli Imperiyasi) Gallipolidagi xotira maydoni (2012-yil olingan surat)
Turi:	quruqlikdagi piyoda polki
Mamlakat:	Usmonli imperiyasi
Faoliyat yillari:	1915 yildan
Jamoa tashkili:	15-korpus (Usmonli imperiyasi)
Qatnashgan:	Birinchi jahon urushi
Qoʻmondonlar
Mehmet Rizo Bey Mustafo Kamol Otaturk Husayn Avni Bey

57-piyoda polki (turkcha: 57 nci Piyade Alayı, Elli Yedinci Piyade Alayı) yoki oddiygina 57-polk (turkcha: 57 nci Alay, Elli Yedinci Alay) — 1880 yoki 1891 yillarda tuzilgan Usmonli imperiyasining quruqlikdagi qoʻshinlari birligi. 1911 yilda polk Tripoli jangida qatnashgan (Italiya-Turkiya urushi); Bolqon urushi paytida tarkib Kumanov jangida va 1912 yil Bitola jangida qatnashgan; og'ir yo'qotishlarga uchragan polk Istanbulga qaytarilgan.

1915 yil 1 fevralda Tekirdag'da (Rodosto) va 1915 yil fevral oyining oxirida esa o'zining polk ranglarini olgan. Polk qo'mondoni podpolkovnik Husayn Avni Bey (Anzak) edi . 1915-yil 30-noyabrda Sulton Mehmed V Reshad polkni Imtiaz medali bilan taqdirladi ("Boshqalardan ajralib turgani uchun", turkcha: İmtiyaz Madalyası) va Harbiy medalni ham topshiradi.

Hozirgi Turkiyada polk bayrog'i bilan bog'liq shahar afsonasi ham mavjud.

Tarixi

1891 yil manbalarda polkning tashkil etilgan yili deb atalishiga qaramay, aslida u 1880 yilda yaratilgan. Ba'zi arxiv ma'lumotlariga ko'ra, u Usmonli armiyasining 29-qo'shma qurolli korpusining 15-brigadasiga biriktirilgan. Polkning birinchi qo'mondoni polkovnik Mehmet Rizo Bey edi.

Tripoli va Bolqon urushlari

1911 yilda polk Tripoli jangida qatnashdi (Italiya-Turkiya urushi); 1912 yil oktyabr oyida - urush tugashi va tinchlik shartnomasi tuzilgandan so'ng - 57-piyoda polki Akko shahriga yuborildi va u yerda Usmonli 8-korpusi tarkibiga kirdi. Bolqon urushi boshlanganda, 35 ofitser, 2223 askar va unter-ofitser va polkga tayinlangan 40 hayvon Kumanovo jangida va 1912 yil Bitola jangida qatnashdi. Katta yo'qotishlarga uchragan polk Istanbulga qaytarildi.

Gallipoli

Birinchi jahon urushi Dardanel yurishi paytida ingliz armiyasining amfibiya operatsiyalaridan biri bo'lgan Anzak ko'rfaziga qo'nish paytida Mustafo Kamol Otaturk o'zi qo'mondonlik qilgan 19-piyoda diviziyasiga tegishli 57-polkga quyidagi buyruqni berdi: "Men sizga hujum qilishni emas, o'lishni buyuraman! Biz o'layotganimizda, bizning o'rnimizni boshqa qo'shinlar va boshqa qo'mondonlar egallashi mumkin! Va keyinchalik u 57-chi "mashhur polk" ekanligini ta'kidlaydilar, chunki u butunlay jon bergan bo'ladi".

Avstraliya va Yangi Zelandiya armiyasi korpusi birinchi marta Turkiya qirg'oqlariga qo'nganida, ular dushmanning juda ustun kuchlariga qarshi qo'llaridan kelganini qilib, Kichik Osiyoga chekinish uchun kurashgan Usmonli qo'shinlarining yangi pozitsiyalarni o'rnatish uchun tepaliklar tizmalaridagi faqat kichik bo'linmalariga duch kelishdi. Usmonli qo'mondonligi ixtiyoridagi hududda bo'lgan asosiy kuchlar zaxirada edi: ular Britaniya imperiyasi qo'shinlarining yarim orolga qo'nishining aniq yo'nalishini aniqlashni kutishgandi.

Mahalliy vaqt bilan soat 06:30 ga kelib, Usmonli armiyasining 19-diviziyasi qo'mondoni polkovnik Mustafo Kamol dushman kuchlari Ari Burni hududidagi balandlikka yetib borganligi haqida ma'lumotga ega bo'lgan. O'sha paytda Otaturkning qo'shinlari Bigala hududida edi - asosiy operatsiyalar sahnasi orqasida sharqda joylashgan kichik qishloqda edilar. Shundan so'ng, u butun bo'linmaga qirg'oqqa ko'chib o'tishga tayyorgarlik ko'rishni buyurdi. Uning o'zi 57-piyoda polkining boshida Britaniya qo'shinlari o'rnashish joyiga bordi.

Taxminan 9:30 larda Mustafo Kamol Chunuk-Bairda bir guruh ofitserlar bilan edi va ingliz harbiy kemalari imperator qo'shinlarini Anzak ko'rfazi hududida Turkiya qirg'oqlariga qanday olib o'tilganini bevosita kuzatardi.

Birinchi jahon urushining so'ngidagi ishtiroki

1916 yilda 57-piyoda polki Sharqiy frontda Avstriya-Vengriya qo'shinlari bilan birgalikda Brusilovning muvaffaqiyatidan keyin rus qo'shinlari bilan jang qildi. Keyin u Sinay-Falastin kampaniyasida ishtirok etdi va 1918 yil sentyabr oyida og'ir yo'qotishlar tufayli tarqatib yuborildi .

57-piolkning 1-batalyoni

Mukofotlar

1915-yil 30-noyabrda Sulton Mehmed V Reshad polkni Imtiyoz medali bilan taqdirladi ("Boshqalardan ajralib turganligi uchun", turkcha: İmtiyaz Madalyası) va Harbiy medalni taqdim etdi.

Bayroq

Urushdan so'ng, Turkiyada "shahar afsonasi" paydo bo'ldi va u 57-polk bayrog'i avstraliyaliklar tomonidan daraxt shoxiga osilgan holda - oxirgi polk a'zosining o'lik jasadi ustida topilganida polk butunlay qo'lga olinganligidan xabar berardi. Shuningdek, bayroq Melburn muzeyi, Avstraliya muzeyi va Melburndagi Xotira ziyoratgohida ommaviy namoyishga qo'yilgan. Har yili turk hamjamiyatidan bayroq haqida ko'plab savollar bilan murojaatlar bo'ladi, biroq qiziquvchilarga ham, tadqiqotchilarga askarlarning qo'llarida hech qachon polk bayrog'i bo'lmaganligini ma'lum qilishadi.

Adabiyot

• Edward J. Erickson. Ottoman Army Effectiveness in World War I: A comparative study. Routledge, 2007. ISBN 978-0-415-77099-6. 
• Edward J. Erickson. Ordered to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Contributions in Military Studies, Number 201. Greenwood Press, 2001. ISBN 978-0-313-31516-9. 
• Michael Hickey. Gallipoli, 1995. ISBN 978-0-7195-6142-9. 
• Ismoil Bilgin, 57-polk. Falastin. 2022, translation from turkish to uzbek.