Taʼlim texnologiyasi: Versiyalar orasidagi farq

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Keyingi tahrir →
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
VizualVikimatn
„Educational technology“ sahifasi tarjima qilib yaratildi
(Farq yoʻq)

5-Sentyabr 2022, 12:34 dagi koʻrinishi

 

Ta'lim texnologiyasi (odatda edutech yoki edtech deb qisqartiriladi) o'rganishni osonlashtirish uchun kompyuter texnikasi, dasturiy ta'minot va ta'lim nazariyasi va amaliyotidan birgalikda foydalanishdir.[1][2] O'zining qisqartmasi, edtech bilan atalganda, u ko'pincha ta'lim texnologiyasini yaratuvchi kompaniyalar sanoatini nazarda tutadi.[3]

Amaliy ta'lim tajribasidan tashqari, ta'lim texnologiyasi aloqa, ta'lim, psixologiya, sotsiologiya, sun'iy intellekt, informatika kabi turli fanlardan nazariy bilimlarga asoslanadi.[4] U oʻrganish nazariyasi, kompyuterga asoslangan taʼlim, onlayn taʼlim va mobil texnologiyalar qoʻllaniladigan m-learning kabi bir qancha sohalarni oʻz ichiga oladi.

Ta'rifi

Ta'lim kommunikatsiyalari va texnologiyalari assotsiatsiyasi (AECT) ta'lim texnologiyasini "tegishli texnologik jarayonlar va resurslarni yaratish, ulardan foydalanish va boshqarish orqali o'rganishni osonlashtirish va samaradorlikni oshirishni o'rganish va axloqiy amaliyot" deb ta'riflagan. U ta'lim texnologiyasini "o'rganish uchun jarayonlar va resurslarni loyihalash, ishlab chiqish, ulardan foydalanish, boshqarish va baholash nazariyasi va amaliyoti" sifatida ko'rsatdi. Shunday qilib, ta'lim texnologiyasi barcha haqiqiy va ishonchli amaliy ta'lim fanlariga, masalan, asbob-uskunalar, shuningdek, ilmiy tadqiqotlar natijasida olingan jarayonlar va protseduralarga tegishli bo'lib, ma'lum bir kontekstda nazariy, algoritmik yoki evristik jarayonlarga murojaat qilishi mumkin: albatta jismoniy texnologiyani nazarda tutadi. Ta'lim texnologiyasi - bu texnologiyani ta'limga ijobiy tarzda integratsiyalash jarayoni bo'lib, u yanada xilma-xil ta'lim muhitini va o'quvchilarning texnologiyadan foydalanishni, shuningdek, umumiy topshiriqlarini o'rganish usulini ta'minlaydi.

Shunga ko'ra, ta'lim texnologiyasining intellektual va texnik rivojlanishini tavsiflashning bir nechta alohida jihatlari mavjud:

  • Ta'lim texnologiyasi o'rganishga ta'lim yondashuvlari nazariyasi va amaliyoti sifatida .
  • Ta'lim texnologiyasi texnologik vositalar va ommaviy axborot vositalari sifatida, masalan, bilimlarni uzatish, uni rivojlantirish va almashishda yordam beradigan ommaviy onlayn kurslar . Odatda odamlar "edtech" atamasini ishlatganda shuni nazarda tutadi.
  • Talabalar va oʻquv dasturlarini boshqarish vositalari va taʼlimni boshqarish axborot tizimlari (EMIS) kabi taʼlimni boshqarish tizimlari (LMS) uchun taʼlim texnologiyasi.
  • Logistika va byudjetni boshqarish uchun ta'limni boshqarish tizimlari va ma'lumotlarni saqlash va tahlil qilishni o'rganish uchun Learning Record Store (LRS) kabi back-ofis boshqaruvi kabi ta'lim texnologiyasi.
  • Ta'lim texnologiyasining o'zi ta'lim predmeti sifatida; bunday kurslar "kompyuter tadqiqotlari" yoki " axborot-kommunikatsiya texnologiyalari (AKT)" deb nomlanishi mumkin.[5]

Tegishli shartlar

XX asr boshlarida Daniya boshlang'ich maktabida ishlatilgan abak

Ta'lim texnologiyasi moddiy vositalar, jarayonlar va ta'lim va o'qitishni qo'llab-quvvatlashning nazariy asoslari uchun inklyuziv atamadir. Ta'lim texnologiyasi yuqori texnologiyalar bilan chegaralanib qolmaydi, balki aralash, yuzma-yuz yoki onlayn ta'limdan foydalanishda sinfda o'rganishni yaxshilaydigan har qanday narsadir.[6]

Ta'lim texnologi - bu ta'lim texnologiyasi sohasida o'qitilgan shaxs. Ta'lim texnologlari o'rganishni yaxshilash uchun jarayon va vositalarni tahlil qilish, loyihalash, ishlab chiqish, amalga oshirish va baholashga harakat qilishadi.[7] Ta'lim texnologi atamasi asosan Qo'shma Shtatlarda qo'llanilsa-da, o'rganish texnologi sinonim hisoblanadi va Buyuk Britaniyada[8] hamda Kanadada qo'llaniladi.

Zamonaviy elektron ta'lim texnologiyasi bugungi kunda jamiyatning muhim qismidir. Ta'lim texnologiyasi elektron ta'lim, ta'lim texnologiyasi, ta'limda axborot-kommunikatsiya texnologiyalari (AKT), edtech, ta'lim texnologiyasi, multimediali ta'lim, texnologiyani kengaytirilgan ta'lim (TEL), kompyuterga asoslangan ta'lim (CBI), kompyuterda boshqariladigan o'qitish, kompyuterni o'z ichiga oladi. asoslangan ta’lim (CBT), kompyuter yordamida o‘qitish yoki kompyuter yordamida o‘qitish (CAI),[9] internetga asoslangan ta’lim (IBT), moslashuvchan ta’lim, vebga asoslangan trening (WBT), onlayn ta’lim, raqamli ta’lim sohasida hamkorlik, taqsimlangan ta’lim, kompyuter vositachiligidagi aloqa, kiber-ta'lim va multimodal ta'lim, virtual ta'lim, shaxsiy ta'lim muhitlari, tarmoqqa ulangan ta'lim, virtual o'quv muhitlari (VLE) (ular o'quv platformalari deb ham ataladi), m-learning, hamma joyda o'rganish va raqamli ta'lim .

Ushbu ko'plab atamalarning har birining o'ziga xos xususiyatlarini ko'rsatadigan himoyachilari bor. Biroq, ta'lim texnologiyasidagi ko'plab atamalar va tushunchalar noaniq tarzda ta'riflangan; masalan, Fidlerning adabiyotlarni ko'rib chiqishi shaxsiy ta'lim muhiti tarkibiy qismlarining to'liq etishmasligini aniqladi. Bundan tashqari, Mur ushbu atamalarni kontseptsiya yoki printsip bo'yicha tubdan o'xshash emas, balki raqamlashtirish yondashuvlari, komponentlar yoki etkazib berish usullari kabi o'ziga xos xususiyatlarni ta'kidlagan holda ko'rdi. Misol uchun, m-learning o'rganish vaqtini, joylashuvini, foydalanish imkoniyatini va kontekstini o'zgartirish imkonini beruvchi harakatchanlikni ta'kidlaydi ; shunga qaramay, uning maqsadi va kontseptual tamoyillari ta'lim texnologiyasidir.

Amalda, texnologiya rivojlangan sari, dastlab nomi bilan ta'kidlangan alohida "tor belgilangan" terminologik jihat ta'lim texnologiyasining umumiy maydoniga qo'shilib ketdi. Dastlab, "virtual o'rganish" semantik ma'noda tor ta'riflanganidek, virtual dunyoda atrof-muhit simulyatsiyasiga kirishni nazarda tutadi, masalan, travmadan keyingi stress buzilishini (TSSB) davolashda.[10] Amalda, "virtual ta'lim kursi" barcha yoki hech bo'lmaganda muhim qismi Internet orqali taqdim etiladigan har qanday o'quv kursiga ishora qiladi. "Virtual" sinfda yuzma-yuz o'qitiladigan kursni tasvirlash uchun kengroq ma'noda qo'llaniladi, lekin kontseptual ravishda sinfdagi o'qitish bilan "deyarli" bog'lanishi mumkin bo'lgan o'rnini bosuvchi rejim orqali, ya'ni odamlar buni qilishlari shart emas. o'rganish uchun jismoniy sinfga boring. Shunga ko'ra, virtual ta'lim masofaviy ta'lim shakliga ishora qiladi, unda kurs mazmuni kursni boshqarish ilovalari, multimedia resurslari va videokonferentsaloqa kabi turli usullar bilan yetkaziladi. [11] Virtual ta'lim va o'yinlar yoki qismlarga ajratish kabi simulyatsiya qilingan o'rganish imkoniyatlari o'quvchilarga sinf mazmunini haqiqiy vaziyatlarga ulash imkonini beradi. [12]

Obyektlarga keng tarqalgan ta'lim mazmuni o'quvchining atrofida bo'lib, u o'quv jarayonini hatto anglamasligi ham mumkin.[13] Individual interfeys va materiallardan foydalangan holda moslashtirilgan ta'limning kombinatsiyasi, bu shaxsga mos keladigan, shu tariqa shaxsan tabaqalashtirilgan ta'lim oladigan, raqamli resurslardan va turli joylarda va turli vaqtlarda o'rganish imkoniyatlaridan hamma joyda foydalanish imkoniyatiga ega.[14] [15] [16] Aqlli ta'lim aqlli shahar kontseptsiyasining tarkibiy qismidir.[17] [18]

Tarixi

XIX asr sinf xonasi, Oklend

Odamlarga va bolalarga osonroq, tezroq, aniqroq yoki arzonroq usullarda o'rganishga yordam berish g'or devorlariga rasmlar kabi dastlabki mehnat qurollarining paydo bo'lishi bilan bog'liq.[19] [20] Abakning har xil turlari ishlatilgan. Yozuvchi shiferlar va doskalar kamida ming yil davomida ishlatilgan.[21] Muqaddimasidan boshlab kitoblar va risolalar ta'limda muhim rol o'ynadi. Yigirmanchi asrning boshidan boshlab, mimeograf va Gestetner trafaret qurilmalari kabi nusxa ko'chirish mashinalari sinfda yoki uyda foydalanish uchun qisqa nusxa ko'chirish (odatda 10-50 nusxa) ishlab chiqarish uchun ishlatilgan. O'quv maqsadlarida ommaviy axborot vositalaridan foydalanish odatda 20-asrning birinchi o'n yilligida[22] o'quv filmlari (1900-yillar) va Sidney Pressining mexanik o'qitish mashinalari (1920-yillar) paydo bo'lishi bilan kuzatilgan. Birinchi ko'p tanlovli, keng miqyosli baholash Armiya Alfa bo'lib, u Birinchi Jahon urushi harbiy xizmatchilarining razvedka ma'lumotlarini va aniqrog'i, qobiliyatlarini baholash uchun ishlatilgan. Keyinchalik keng ko'lamli texnologiyalardan foydalanish Ikkinchi Jahon Urushi paytida va undan keyin askarlarni o'qitishda filmlar va boshqa vositachilik materiallari, masalan, proyektorlar yordamida qo'llanildi. Gipermatn tushunchasi 1945-yilda Vannevar Bush tomonidan memex tavsifidan kelib chiqqan.

Oshxona tayoqchalari

Slayd proyektorlar 1950-yillarda ta'lim muassasalarida keng qo'llanilgan. Oshxona tayoqchalari 1920-yillarda ishlab chiqilgan va 1950-yillarning oxiridan boshlab keng tarqalgan.

1960-yillarning o'rtalarida Stenford universiteti psixologiya professorlari Patrik Suppes va Richard C. Atkinson Kaliforniyadagi Palo Alto birlashgan maktab okrugidagi boshlang'ich maktab o'quvchilariga teletayplar orqali arifmetika va imloni o'rgatish uchun kompyuterlardan foydalanish bo'yicha tajriba o'tkazdilar.[23] [24] Stenfordning iqtidorli yoshlar uchun ta'lim dasturi ana shu dastlabki tajribalardan kelib chiqqan.

Onlayn ta'lim Illinoys universitetida 1960-yilda paydo bo'lgan. Internet yana o'n yil davomida yaratilmasa ham, talabalar ulangan kompyuter terminallari orqali sinf ma'lumotlariga kirish imkoniga ega bo'lishdi. Onlayn ta'lim 1982-yilda Kaliforniyaning La Jolla shahridagi G'arbiy Xulq-atvor fanlari instituti boshqaruv va strategik tadqiqotlar maktabini ochganda paydo bo'ldi. Maktab biznes rahbarlariga masofaviy ta'lim dasturini etkazib berish uchun Nyu-Jersi Texnologiya Institutining Elektron Axborot almashinuvi tizimi (EIES) orqali kompyuter konferentsiyasidan foydalangan.[25] 1985-yildan boshlab Connected Education Nyu-York shahridagi The New School orqali, shuningdek, EIES kompyuter konferentsiya tizimi orqali media tadqiqotlari bo'yicha birinchi to'liq onlayn magistr darajasini taklif qildi.[26] [27] [28] Keyingi kurslar 1986-yilda Elektron Universitet tarmog'i tomonidan DOS va Commodore 64 kompyuterlari uchun taklif qilingan. 2002- yilda MIT onlayn darslarni bepul taqdim qila boshladi. -Missing required parameter 1=month!, 2009-yil(2009-Missing required parameter 1=month!-00) holatiga koʻra , taxminan 5,5 million talaba kamida bitta darsni onlayn tarzda o'tkazgan. Hozirda har uch kollej talabasidan biri kollejda o'qiyotganda kamida bitta onlayn kursdan o'tadi. DeVry universitetida bakalavr darajasini olayotgan barcha talabalarning 80% talablarining uchdan ikki qismini internet orqali oladi. Shuningdek, 2014-yilda onlayn kurslarda qatnashgan 5,8 million talabaning 2,85 million talaba barcha kurslarini onlayn tarzda olgan. Ushbu ma'lumotlardan xulosa qilish mumkinki, onlayn dars o'tayotgan talabalar soni doimiy ravishda o'sib bormoqda.[29] [30]

Multimedia maydoni, Moldova Alliance Française

Yaqinda nashr etilgan "O'zgarish sodir bo'ladi: onlayn ta'lim o'rganishdagi yangi paradigma sifatida" nomli maqolada Linda Xarasim onlayn ta'lim tarixi haqida umumiy ma'lumotni, shuningdek, u qanday ehtiyojlarni qondirishni tushunish uchun asosni qamrab oladi, masofaviy ta'lim tushunchasi allaqachon ko'p asrlar davomida ixtiro qilingan. Onlayn ta'limning ahamiyati uning masofaviy ta'lim usulini yaratish qobiliyatida emas, balki o'qituvchi va ularning talabalari bilan deyarli o'zaro aloqada bo'lishlari mumkin bo'lgan vositani taqdim etish orqali ushbu turdagi o'quv jarayonini yanada samaraliroq qilish qobiliyatidadir. real vaqtda boshqa. Onlayn ta'lim mavzusi, birinchi navbatda, 1900-yillarning oxirida, muassasalar va korxonalar talabalarning o'qishiga yordam beradigan mahsulotlar ishlab chiqara boshlaganida boshlangan. Bu guruhlar butun dunyo bo'ylab, birinchi navbatda, rivojlanayotgan mamlakatlarda ta'lim xizmatlarini yanada rivojlantirish zarurligini istashdi. 1960-yilda Illinoys universiteti talabalarga bo'sh vaqtlarida tomosha qilishlari yoki foydalanishlari mumkin bo'lgan yozib olingan ma'ruzalar va kurs materiallaridan foydalanish imkoniyatini berish uchun Intranet deb nomlanuvchi bog'langan kompyuter terminallari tizimini yaratdi. PLATO (avtomatik o'qitish operatsiyalari uchun dasturlashtirilgan mantiq) deb nomlangan ushbu turdagi kontseptsiya butun dunyo bo'ylab tez joriy etildi. Ko'pgina muassasalar ushbu o'xshash uslubni Internet rivojlanish bosqichida bo'lgan paytda qabul qildilar.

1971-yilda Ivan Illich juda ta'sirli bo'lgan " Maktabdan ajralish jamiyati " kitobini nashr etdi, unda u "o'rganish to'rlari" ni odamlarga kerakli o'rganishni tarmoqqa o'tkazish uchun namuna sifatida tasavvur qildi. 1970 va 1980-yillar Nyu-Jersi texnologiya institutida Myurrey Turoff va Starr Roksan Xilts tomonidan kompyuterga asoslangan ta'limga katta hissa qo'shgan[31], shuningdek, Kanadadagi Guelf universitetidagi ishlanmalarni ham misol qilib keltirish mumkin.[32] Buyuk Britaniyada Ta'lim texnologiyalari bo'yicha kengash ta'lim texnologiyalaridan foydalanishni qo'llab-quvvatladi, xususan, hukumatning " Kompyuter yordamida o'qitish bo'yicha Milliy rivojlanish dasturi" [33] (1973–1977) va Mikroelektronika ta'lim dasturi (1980–1986) ni boshqaradi.

1980-yillarning o'rtalariga kelib, ko'plab kollej kutubxonalarida kurs mazmuniga kirish mumkin bo'ldi. Kompyuterga asoslangan ta'lim (CBT) yoki kompyuterga asoslangan ta'lim (CBL) da o'quv o'zaro ta'siri talaba va kompyuter mashqlari yoki mikro-dunyo simulyatsiyalari o'rtasida edi.

Ta'limda raqamli aloqa va tarmoq 1980-yillarning o'rtalarida boshlangan. Ta'lim muassasalari axborot olish uchun kompyuter tarmog'idan foydalangan holda masofaviy o'qitish kurslarini taklif qilish orqali yangi vositadan foydalanishni boshladilar. Kompyuterga asoslangan ta'lim/treningga asoslangan dastlabki elektron ta'lim tizimlari ko'pincha avtokratik o'qitish uslublarini takrorlardi, bunda elektron ta'lim tizimining roli keyinchalik kompyuter qo'llab-quvvatlanadigan hamkorlikda o'rganish (CSCL) asosida ishlab chiqilgan tizimlardan farqli o'laroq, bilimlarni uzatish uchun mo'ljallangan edi. ), bu bilimlarning umumiy rivojlanishini rag'batlantirdi.

Videokonferensaloqa bugungi kunda ma'lum bo'lgan ta'lim texnologiyalarining muhim asoschisi edi. Bu ish, ayniqsa, muzey ta'limi bilan mashhur edi. Hatto so'nggi yillarda ham videokonferentsaloqa 2008–2009-yillarda Qo'shma Shtatlar va Kanada bo'ylab 20 000 dan ortiq talabalarni qamrab olish uchun mashhurlik darajasiga ko'tarildi. Ta'lim texnologiyasining ushbu shaklining kamchiliklari osongina ko'rinadi: tasvir va ovoz sifati ko'pincha donador yoki pikselli; videokonferensaloqa uchun muzeyda translyatsiya qilish uchun bir turdagi mini-televidenie studiyasini tashkil etish talab etiladi, joy muammoga aylanadi va provayder va ishtirokchi uchun ham maxsus jihozlar talab qilinadi.[34]

Britaniyadagi Ochiq Universitet[32] va Britaniya Kolumbiyasi Universiteti (hozirda Blackboard Inc. tarkibiga kiritilgan Web CT birinchi boʻlib ishlab chiqilgan) oʻrganishni taʼminlash uchun internetdan foydalanish boʻyicha inqilobni boshladi [35] .Internet bazasidan oson foydalanishga asoslangan trening, onlayn masofaviy ta'lim va talabalar o'rtasida onlayn muhokama.[36] Harasim (1995) [37] kabi amaliyotchilar o'rganish tarmoqlaridan foydalanishga katta e'tibor berishadi.

1990-yillarda World Wide Web paydo bo'lishi bilan, o'qituvchilar matnga asoslangan onlayn virtual haqiqat tizimlari bo'lgan ko'p obyektga yo'naltirilgan saytlardan foydalanish va kurs veb-saytlarini yaratish uchun oddiy ko'rsatmalar to'plamini yaratish uchun rivojlanayotgan texnologiyalardan foydalanish usulini boshladilar.

1994-yilga kelib, birinchi onlayn o'rta maktab tashkil etildi. 1997-yilda Graziadei mahsulotlarni baholash va texnologiyaga asoslangan kurslarni ishlab chiqish mezonlarini tasvirlab berdi, ular portativ, takrorlanadigan, kengaytiriladigan, arzon va uzoq muddatli iqtisodiy samaradorlikning yuqori ehtimoliga ega.

Yaxshilangan Internet funksiyasi multimedia yoki veb- kameralar bilan aloqa qilishning yangi sxemalarini faollashtirdi. Ta'lim statistikasi Milliy markazi 2002-yildan 2005-yilgacha onlayn masofaviy ta'lim dasturlariga qabul qilingan K-12 talabalari soni 65% ga oshganini taxmin qilmoqda, bu ko'proq moslashuvchanlik, o'qituvchi va talaba o'rtasidagi aloqa qulayligi va tezkor ma'ruza va topshiriqlar bilan bog'liq.

AQSh Ta'lim vazirligi tomonidan 2008-yilda o'tkazilgan tadqiqotga ko'ra, 2006–2007 o'quv yilida talabalarga moliyaviy yordam dasturlarida ishtirok etuvchi o'rta ta'limdan keyingi davlat va xususiy maktablarning taxminan 66% masofaviy ta'lim kurslarini taklif qilgan; yozuvlar onlayn komponentli kredit kurslariga ro'yxatdan o'tishning 77 foizini ko'rsatadi.  2008-yilda Yevropa Kengashi Yevropa Ittifoqida tenglik va taʼlimni yaxshilash uchun elektron taʼlim salohiyatini maʼqullagan bayonotni qabul qildi.[38]

Kompyuter vositachiligidagi aloqa (CMC) o'quvchilar va o'qituvchilar o'rtasida, kompyuter vositachiligida. Bundan farqli o'laroq, CBT/CBL odatda individual (o'z-o'zini o'rganish) o'rganishni anglatadi, CMC esa o'qituvchi/repetitor yordamini o'z ichiga oladi va moslashuvchan ta'lim faoliyati stsenariysini talab qiladi. Bundan tashqari, zamonaviy AKT ta'limni o'quv jamoalarini qo'llab-quvvatlash vositalari va tegishli bilimlarni boshqarish vazifalari bilan ta'minlaydi.

Ushbu raqamli asrda o'sayotgan talabalar turli ommaviy axborot vositalariga keng ta'sir ko'rsatadilar.[39] Yirik yuqori texnologiyali kompaniyalar maktablarni o'z talabalariga texnologiya orqali o'qitish imkoniyatini berish uchun moliyalashtirdilar.[40]

2015-yil xususiy notijorat tashkilotlari notijorat tashkilotlaridan koʻproq onlayn talabalarni roʻyxatdan oʻtkazgan birinchi yil boʻldi, garchi davlat universitetlari hali ham eng koʻp onlayn talabalarni roʻyxatga olishgan. 2015-yilning kuzida 6 milliondan ortiq talaba kamida bitta onlayn kursga yozildi.[41]

2020-yilda, COVID-19 pandemiyasi tufayli dunyo boʻylab koʻplab maktablar yopilishga majbur boʻldi, bu esa tobora koʻproq sinf oʻquvchilarining onlayn taʼlimda ishtirok etishiga va universitet darajasidagi talabalarning masofaviy taʼlimni kuchaytirish uchun onlayn kurslarga yozilishlariga olib keldi. [42] [43] Yunesko kabi tashkilotlar maktablarga masofaviy ta'limni osonlashtirishga yordam berish uchun ta'lim texnologiyalari yechimlarini ro'yxatga oldi.[44] Pandemiyaning kengaytirilgan blokirovkalari va masofaviy ta'limga e'tibor qaratilishi ed-tech sektoriga rekord darajadagi venchur kapitalini jalb qildi.[45] 2020-yilda faqat AQShda ed-tech startaplari 265 ta bitimni qamrab olgan venchur kapitalida 1,78 milliard dollar yig‘di, 2019-yildagi 1,32 milliard dollar bo'lgan edi.[46]

Nazariya

Ta'lim texnologiyasini loyihalash va o'zaro aloqada bo'lishda turli pedagogik istiqbollar yoki o'rganish nazariyalari ko'rib chiqilishi mumkin. Elektron ta'lim nazariyasi ushbu yondashuvlarni o'rganadi. Ushbu nazariy istiqbollar uchta asosiy nazariy maktab yoki falsafiy doiralarga birlashtirilgan: bixeviorizm, kognitivizm va konstruktivizm .

Biheviorizm

Ushbu nazariy asos XX asrning boshlarida Ivan Pavlov, Edvard Thorndike, Edvard C. Tolman, Clark L. Hull va BF Skinner tomonidan hayvonlarni o'rganish tajribalari asosida ishlab chiqilgan. Ko'pgina psixologlar bu natijalardan insonni o'rganish nazariyalarini ishlab chiqish uchun foydalanganlar, ammo zamonaviy o'qituvchilar odatda bixeviorizmni yaxlit sintezning bir jihati sifatida ko'rishadi. Bixeviorizm bo'yicha o'qitish hayvonlarni o'rganish tajribalariga urg'u berib, mashg'ulotlar bilan bog'langan. Bixeviorizm odamlarga mukofot va jazolar bilan biror narsa qilishni o'rgatish nuqtai nazaridan iborat bo'lganligi sababli, u odamlarni tarbiyalash bilan bog'liq.[47]

BF Skinner og'zaki xatti-harakatlarning funktsional tahlili asosida o'qitishni takomillashtirish haqida ko'p yozgan[48] [49] va "O'qitish texnologiyasi" ni yozgan[50] [51] zamonaviy ta'lim asosida yotgan afsonalarni yo'q qilishga, shuningdek, targ'ib qilishga urinish. uning tizimini u dasturlashtirilgan ko'rsatma deb atagan. Ogden Lindsli xatti-harakatlar tahliliga asoslangan, ammo Keller va Skinner modellaridan tubdan farq qiladigan Celeration nomli o'quv tizimini ishlab chiqdi.

Kognitivizm

Kognitiv fan 1960 va 1970-yillarda sezilarli o'zgarishlarga duch keldi, ba'zilar bu davrni, ayniqsa, bixeviorizmga munosabatda "kognitiv inqilob" deb ta'rifladilar.[52] Bixeviorizmning empirik asosini saqlab qolgan holda, kognitiv psixologiya nazariyalari o'rganishni rivojlantirish uchun inson xotirasi qanday ishlashini hisobga olgan holda miyaga asoslangan o'rganishni tushuntirish uchun xatti-harakatlardan tashqariga qaraydi. U o'rganishni inson ongi tomonidan "sezgi ma'lumotlarini o'zgartirish, qisqartirish, ishlab chiqish, saqlash, tiklash va ishlatish jarayonlari" deb ataydi.[52] [53] Atkinson-Shiffrin xotira modeli va Baddeleyning ishchi xotira modeli nazariy asos sifatida yaratilgan. Kompyuter fanlari va axborot texnologiyalari kognitiv fan nazariyasiga katta ta'sir ko'rsatdi. Ishchi xotira (ilgari qisqa muddatli xotira deb ataladigan) va uzoq muddatli xotiraning kognitiv tushunchalari kompyuter fanlari sohasidagi tadqiqotlar va texnologiyalar yordamida osonlashtirildi. Kognitiv fan sohasidagi yana bir katta ta'sir Noam Chomskiydir . Bugungi kunda tadqiqotchilar kognitiv yuk, axborotni qayta ishlash va media psixologiyasi kabi mavzularga e'tibor qaratmoqdalar. Ushbu nazariy nuqtai nazarlar o'quv dizayniga ta'sir qiladi.[54]

Kognitivizmning ikkita alohida maktabi mavjud bo'lib, ular kognitivist va ijtimoiy kognitivist. Birinchisi shaxsning fikrlash yoki kognitiv jarayonlarini tushunishga qaratilgan bo'lsa, ikkinchisi ijtimoiy jarayonlarni bilishdan tashqari o'rganishga ta'sir ko'rsatadi.[55] Biroq, bu ikki maktab o'rganish xulq-atvorni o'zgartirish emas, balki o'quvchi tomonidan qo'llaniladigan aqliy jarayon degan fikrga qo'shiladi.[55]

Konstruktivizm

Ta'lim psixologlari konstruktivizmning bir nechta turlarini ajratib ko'rsatishadi: individual (yoki psixologik) konstruktivizm, masalan, Piagetning kognitiv rivojlanish nazariyasi va ijtimoiy konstruktivizm . Konstruktivizmning ushbu shakli o'quvchilarning yangi ma'lumotlardan qanday qilib o'z ma'nolarini qurishlariga asosiy e'tiborni qaratadi, chunki ular haqiqat bilan va turli nuqtai nazarlarni keltiradigan boshqa o'quvchilar bilan o'zaro munosabatda bo'lishadi. Konstruktiv ta'lim muhiti talabalardan o'zlarining oldingi bilimlari va tajribalarini o'rganishda yangi, bog'liq va / yoki moslashtirilgan tushunchalarni shakllantirish uchun foydalanishni talab qiladi (Termos, 2012[56] ). Ushbu doirada o'qituvchining roli o'quvchilar o'z bilimlarini qurishlari uchun yo'l-yo'riq ko'rsatuvchi vositachi roliga aylanadi. Konstruktivist o'qituvchilar oldingi o'rganish tajribasi mos va o'rgatilgan tushunchalar bilan bog'liqligiga ishonch hosil qilishlari kerak. Jonassen (1997) "yaxshi tuzilgan" o'quv muhitlari yangi boshlanuvchilar uchun foydali ekanligini va "noto'g'ri tuzilgan" muhitlar faqat ilg'or o'quvchilar uchun foydali ekanligini taklif qiladi. Konstruktivistik nuqtai nazardan foydalanadigan o'qituvchilar faol ta'lim muhitini ta'kidlashlari mumkin, bu o'quvchilarga qaratilgan muammoli ta'lim, loyihaga asoslangan ta'lim va so'rovga asoslangan ta'limni o'z ichiga olishi mumkin, bunda talabalar tanqidiy fikrlash faoliyatida faol ishtirok etadilar. Tasviriy munozara va misolni 1980-yillarda kompyuter savodxonligida konstruktivistik kognitiv ta'limni qo'llashda topish mumkin, bu dasturlashni o'rganish vositasi sifatida o'z ichiga oladi. [57] :224LOGO, dasturlash tili, Piagetan g'oyalarini kompyuterlar va texnologiyalar bilan birlashtirishga urinishni o'zida mujassam etgan.[57] [58] Dastlab keng ko'lamli, umidvor da'volar bor edi, jumladan, "ehtimol, eng bahsli da'vo" fanlar bo'yicha "umumiy muammolarni hal qilish ko'nikmalarini yaxshilaydi".[57] :238Biroq, LOGO dasturlash ko'nikmalari doimiy ravishda kognitiv foyda keltirmadi.[57] :238Bu advokatlar ta'kidlaganidek "aniq emas" edi, u "mulohaza yuritishning barcha shakllaridan" ustunlik qildi va fikrlash faoliyatini LOGOga asoslanmagan faoliyatga qo'llash qiyin edi.[59] 1980-yillarning oxiriga kelib, LOGO va boshqa shunga o'xshash dasturlash tillari o'zining yangiligi va ustunligini yo'qotdi va tanqidlar ostida asta-sekin e'tibordan chetda qoldi.[60]

Amaliyot

Elektron ta'limning boshqa ta'lim va o'qitish yondashuvlariga yordam berish darajasi yoki o'rnini bosish darajasi o'zgaruvchan bo'lib, davomiylik bo'yicha yo'qdan to'liq onlayn masofaviy ta'limgacha bo'ladi.[61] [62] Texnologiyani qo'llash darajasini tasniflash uchun turli tavsiflovchi atamalar (bir oz nomuvofiq) ishlatilgan. Masalan, "gibrid ta'lim" yoki " aralashtirilgan ta'lim " sinfdagi yordamchi vositalar va noutbuklarga tegishli bo'lishi mumkin yoki an'anaviy sinf vaqti qisqartirilgan, ammo yo'q qilinmagan va ba'zi onlayn ta'lim bilan almashtiriladigan yondashuvlarga ishora qilishi mumkin.[63] [64] "Taqsimlangan ta'lim" gibrid yondashuvning elektron ta'lim komponentini yoki to'liq onlayn masofaviy ta'lim muhitini tavsiflashi mumkin.[61]

Sinxron va asinxron

Elektron ta'lim sinxron yoki asinxron bo'lishi mumkin. Sinxron ta'lim real vaqt rejimida amalga oshiriladi, barcha ishtirokchilar bir vaqtning o'zida o'zaro ta'sir qiladi, asinxron ta'lim esa o'z-o'zidan amalga oshiriladi va ishtirokchilarga bir vaqtning o'zida boshqa ishtirokchilarning ishtirokiga bog'liq bo'lmagan holda g'oyalar yoki ma'lumotlar almashinuvida qatnashish imkonini beradi.[65]

Sinxron ta'lim deganda bir yoki bir nechta ishtirokchilar bilan bir vaqtning o'zida fikr va ma'lumotlar almashinuvi tushuniladi. Masalan, yuzma-yuz suhbat, real vaqt rejimida oʻqituvchining onlayn koʻrsatmalari va fikr-mulohazalari, Skype suhbatlari va hamma onlayn boʻlgan va bir vaqtning oʻzida hamkorlikda ishlayotgan chat xonalari yoki virtual sinf xonalari. Talabalar hamkorlikda ishlayotganligi sababli, sinxronlashtirilgan ta'lim talabalarga yanada ochiq fikrli bo'lishga yordam beradi, chunki ular faol ravishda tinglashlari va tengdoshlarini o'rganishlari kerak. Sinxronlashtirilgan ta'lim onlayn xabardorlikni rivojlantiradi va ko'plab talabalarning yozish ko'nikmalarini yaxshilaydi. [66]

Asinxron ta'lim o'rganishni boshqarish tizimlari, elektron pochta, bloglar, vikilar va muhokamalar taxtasi kabi texnologiyalardan, shuningdek, veb- qo'llab-quvvatlanadigan darsliklar,[67] gipermatnli hujjatlar, audio [68] video kurslar va web 2.0 dan foydalangan holda ijtimoiy tarmoqlardan foydalanishi mumkin. Professional ta'lim darajasida o'qitish virtual operatsiya xonalarini o'z ichiga olishi mumkin. Asinxron ta'lim sog'lig'i bilan bog'liq muammolarga duchor bo'lgan yoki bolalarga g'amxo'rlik qilish mas'uliyati bo'lgan talabalar uchun foydalidir. Ular o'z ishlarini kam stressli muhitda va yanada moslashuvchan vaqt oralig'ida yakunlash imkoniyatiga ega.[36] Asinxron onlayn kurslarda talabalarga ishni o'z tezligida bajarish erkinligi beriladi. Noan'anaviy talaba bo'lib, ular o'zlarining kundalik hayoti va maktablarini ijtimoiy jihat bilan boshqarishlari mumkin. Asinxron hamkorlik talabaga kerak bo'lganda yordam so'rashga imkon beradi va topshiriqni bajarish uchun qancha vaqt ketishiga qarab foydali ko'rsatmalar beradi. Ushbu kurslar uchun ishlatiladigan ko'plab vositalar, lekin ular bilan cheklanmaydi: videolar, sinf muhokamalari va guruh loyihalari.[69] Onlayn kurslar orqali talabalar o'z diplomlarini tezroq olishlari yoki yosh talabalar bilan sinfda bo'lmasdan muvaffaqiyatsiz kurslarni takrorlashlari mumkin. Talabalar onlayn ta'limda aql bovar qilmaydigan turli xil boyitish kurslariga kirishlari mumkin va hali ham kollej kurslarida, amaliyotda, sportda yoki ishda qatnashadilar va hali ham o'z sinflari bilan bitiradilar.

Chiziqli ta'lim

Kompyuterga asoslangan trening (CBT) kompyuter yoki planshet yoki smartfon kabi qo'l qurilmasida o'z-o'zidan o'tkaziladigan o'quv mashg'ulotlarini anglatadi. CBT dastlab tarkibni CD-ROM orqali etkazib berdi va odatda onlayn kitob yoki qo'llanmani o'qish kabi tarkibni chiziqli ravishda taqdim etdi. Shu sababli, CBT ko'pincha dasturiy ta'minotdan foydalanish yoki matematik tenglamalarni to'ldirish kabi statik jarayonlarni o'rgatish uchun ishlatiladi. Kompyuterga asoslangan o'qitish kontseptual jihatdan veb- brauzer yordamida Internet orqali uzatiladigan veb-ga asoslangan treningga (WBT) o'xshaydi.

CBTda o'rganishni baholash ko'pincha kompyuter tomonidan osongina baholanishi mumkin bo'lgan ko'p tanlovli savollar, sudrab olib tashlash, radio tugmasi, simulyatsiya yoki boshqa interaktiv vositalar kabi baholanadi. Onlayn dasturiy ta'minot orqali baholar osongina baholanadi va qayd etiladi, bu esa oxirgi foydalanuvchining darhol fikr-mulohazalarini va yakunlash holatini ta'minlaydi. Foydalanuvchilar ko'pincha sertifikatlar shaklida tugatish yozuvlarini chop etishlari mumkin.

CBTlar darslik, qo'llanma yoki sinfga asoslangan ko'rsatmalardan an'anaviy o'rganish metodologiyasidan tashqari o'rganishni rag'batlantiradi. CBTlar bosma o'quv materiallariga yaxshi muqobil bo'lishi mumkin, chunki o'rganishni yaxshilash uchun boy media, jumladan, video yoki animatsiyalarni kiritish mumkin.

Biroq, CBTlar o'rganishda ba'zi qiyinchiliklarni keltirib chiqaradi. Odatda, samarali CBTlarni yaratish juda katta resurslarni talab qiladi. CBTni ishlab chiqish uchun dasturiy ta'minot ko'pincha fan bo'yicha mutaxassis yoki o'qituvchi foydalanishi mumkin bo'lgandan ko'ra murakkabroqdir. Odamlarning o'zaro ta'sirining etishmasligi taqdim etilishi mumkin bo'lgan kontent turini ham, amalga oshirilishi mumkin bo'lgan baholash turini ham cheklashi mumkin va onlayn muhokama yoki boshqa interaktiv elementlar bilan to'ldirishni talab qilishi mumkin.

Hamkorlikda o'rganish

Kompyuter tomonidan qo'llab-quvvatlanadigan hamkorlikda o'rganish (CSCL) o'quvchilarni o'quv vazifalarida birgalikda ishlashga undash yoki talab qilish uchun mo'ljallangan o'qitish usullaridan foydalanadi, bu esa ijtimoiy o'rganish imkonini beradi. CSCL tushunchasi jihatidan "e-learning 2.0" va "tarmoqli hamkorlikda o'rganish" (NCL) atamalariga o'xshaydi. Web 2.0 rivojlanishi bilan tarmoqdagi bir nechta odamlar o'rtasida ma'lumot almashish ancha osonlashdi va foydalanish ko'paydi. Uni qoʻllashning asosiy sabablaridan biri uning “ijodiy va qiziqarli taʼlim ishlari uchun zamin” ekanligini taʼkidlaydi.[70] O'rganish mazmuni haqida suhbatlar va muammolar va harakatlar haqida asosli o'zaro ta'sir qilish orqali amalga oshiriladi. Ushbu hamkorlikda o'rganish o'qituvchi bilim va ko'nikmalarning asosiy manbai bo'lgan ta'limdan farq qiladi.[71] "Elektron ta'lim 1.0" neologizmi dastlabki kompyuterga asoslangan ta'lim va o'qitish tizimlarida (CBL) qo'llaniladigan to'g'ridan- to'g'ri ta'limga ishora qiladi. Ko'pincha o'qituvchining materialidan tarkibni chiziqli etkazib berishdan farqli o'laroq, CSCL bloglar, ijtimoiy media, wikilar, podkastlar, bulutga asoslangan hujjat portallari, muhokama guruhlari va virtual olamlar kabi ijtimoiy dasturlardan foydalanadi.[72] Bu hodisa uzun quyruqni o'rganish deb nomlanadi.[73] Ijtimoiy ta'lim tarafdorlari biror narsani o'rganishning eng yaxshi usullaridan biri uni boshqalarga o'rgatishdir, deb ta'kidlaydilar.[73] Ijtimoiy tarmoqlar imtihonga tayyorgarlik va til ta'limi kabi turli fanlar bo'yicha onlayn ta'lim hamjamiyatlarini rivojlantirish uchun ishlatilgan. Mobil yordamli tilni o'rganish (MALL) - bu til o'rganishda yordam berish uchun qo'l kompyuterlari yoki uyali telefonlardan foydalanish.

Hamkorlikdagi ilovalar talabalar va o'qituvchilarga o'qish paytida o'zaro muloqot qilish imkonini beradi. Ilovalar o'yinlardan keyin ishlab chiqilgan bo'lib, ular qayta ko'rib chiqishning qiziqarli usulini ta'minlaydi. Tajriba yoqimli bo'lsa, talabalar yanada faol bo'lishadi. O'yinlar odatda progressivlik hissi bilan birga keladi, bu esa o'quvchilarni yaxshilashga harakat qilishda motivatsiya va izchillikni saqlashga yordam beradi.[74]

Classroom 2.0 geografik chegaralar bo'ylab maktablarni bog'laydigan onlayn ko'p foydalanuvchili virtual muhitlarni (MUVE) anglatadi. “eTwinning” nomi bilan tanilgan, kompyuter qoʻllab-quvvatlanadigan hamkorlikda oʻrganish (CSCL) bir maktabdagi oʻquvchilarga boshqa maktabdagi oʻquvchilar bilan muloqot qilish imkonini beradi, ular boshqa yoʻl bilan ular tanish boʻlmaydi.[75] Bu taʼlim natijalarini [76] va madaniy integratsiyani oshiradi.

Bundan tashqari, ko'plab tadqiqotchilar guruhli o'rganishda hamkorlik va hamkorlik yondashuvlarini farqlaydilar. Masalan, Roschelle va Teasley (1995) ta'kidlashicha, "hamkorlik ishtirokchilar o'rtasida mehnat taqsimoti orqali amalga oshiriladi, bunda har bir kishi muammoni hal qilishning bir qismi uchun javobgar bo'lgan faoliyat" "o'zaro hamkorlikni" o'z ichiga olgan hamkorlikdan farqli o'laroq amalga oshiriladi. muammoni birgalikda hal qilish uchun kelishilgan sa'y-harakatlar ishtirokchilari."[77]

Ijtimoiy texnologiyalar va xususan, ijtimoiy media talabalarning o'rganishi uchun boshqa yo'llar bilan mavjud bo'lmagan yo'llarni taqdim etadi. Masalan, u oddiy talabalarga bir xonada yashash va tadqiqotchilar, siyosatchilar va faollar bilan muloqot qilish imkoniyatini beradi. Buning sababi shundaki, u odamlarni ajratib turadigan geografik to'siqlarni yo'qotadi.[78] Soddalashtirilgan ijtimoiy media o'quvchilarga kommunikator sifatida o'sishiga imkon beradigan imkoniyatlar va suhbatlar bilan ta'minlaydigan imkoniyatlarni beradi.[79]

Shuningdek qarang

 

Manbalar

  1. ↑ Robinson. „Facilitating Learning“. Association for Educational Communications and Technology. 2015-yil 22-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 18-mart.
  2. ↑ Mastellos, Nikolaos; Tran, Tammy; Dharmayat, Kanika; Cecil, Elizabeth; Lee, Hsin-Yi; Wong, Cybele C. Peng; Mkandawire, Winnie; Ngalande, Emmanuel et al. (2 April 2018). "Training community healthcare workers on the use of information and communication technologies: a randomised controlled trial of traditional versus blended learning in Malawi, Africa". BMC Medical Education 18 (1): 61. doi:10.1186/s12909-018-1175-5. ISSN 1472-6920. PMID 29609596. PMC 5879741. https://doi.org/10.1186/s12909-018-1175-5. 
  3. ↑ Woo, Stu. „What's Better in the Classroom—Teacher or Machine?“. The Wall Street Journal (2017-yil 30-yanvar). 2020-yil 12-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 26-dekabr.
  4. ↑ ((Committee for Draft National Education Policy)) (2018) (en). Draft National Education Policy 2019 (Report). Government of India. https://www.education.gov.in/sites/upload_files/mhrd/files/Draft_NEP_2019_EN_Revised.pdf. 
  5. ↑ Report by Tech.Ed.Gov (2017). NETP17.
  6. ↑ Herold, Benjamin. „Technology in Education: An Overview“. Education Week (2016-yil 5-fevral). 2016-yil 1-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 31-oktyabr.
  7. ↑ Seels, B. B., & Richey, R. C. (1994). Instructional technology: The definition and domains of the field. Washington, DC: AECT.
  8. ↑ Geng. „Confusing terminologies: #e-learning, learning technologist, educational technologist,…discussed by @A_L_T members“. Oxford, UK (2014). 2018-yil 5-avgustda asl nusxadan arxivlangan.
  9. ↑ Day, R; Payne, L (1987). "Computer-managed instruction: an alternative teaching strategy.". Journal of Nursing Education 26 (1): 30–6. doi:10.3928/0148-4834-19870101-08. PMID 3029349. 
  10. ↑ „Universities Use Second Life to Teach Complex Concepts“. Government Technology (2010-yil 27-iyul). 2013-yil 4-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 3-oktyabr.
  11. ↑ Kurbel, Karl: Virtuality on the Students' and on the Teachers' sides: A Multimedia and Internet based International Master Program; ICEF Berlin GmbH (Eds.), Proceedings on the 7th International Conference on Technology Supported Learning and Training – Online Educa; Berlin, Germany; November 2001, pp. 133–136
  12. ↑ „Technology to support learning“,How people learn: Brain, mind, experience J. Bransford: . Washington, DC: National Academies Press, 2000 — 206–230 bet. 
  13. ↑ Alsheail, Abdulrahman. Teaching English as a Second/Foreign Language in a Ubiquitous Learning Environment: A Guide for ESL/EFL Instructors. (Master's Project), 2010. 2016-yil 2-aprelda qaraldi. 
  14. ↑ Hwang, G. J. (2014). Definition, framework and research issues of smart learning environments-a context-aware ubiquitous learning perspective. Smart Learning Environments, 1(1), 1-14.
  15. ↑ Kinshuk; Chen, Nian-Shing; Cheng, I-Ling; Chew, Sie Wai (17 February 2016). "Evolution Is not enough: Revolutionizing Current Learning Environments to Smart Learning Environments". International Journal of Artificial Intelligence in Education 26 (2): 561–581. doi:10.1007/s40593-016-0108-x. 
  16. ↑ Spector, Jonathan Michael (16 October 2014). "Conceptualizing the emerging field of smart learning environments". Smart Learning Environments 1 (1). doi:10.1186/s40561-014-0002-7. 
  17. ↑ Andone, Diana. 2014 International Conference on Web and Open Access to Learning (ICWOAL), 26 November 2014 — 1–4 bet. DOI:10.1109/ICWOAL.2014.7009244. ISBN 978-1-4799-5739-2. 
  18. ↑ Lombardi, Patrizia; Giordano, Silvia; Farouh, Hend; Yousef, Wael (June 2012). "Modelling the smart city performance". Innovation: The European Journal of Social Science Research 25 (2): 137–149. doi:10.1080/13511610.2012.660325. 
  19. ↑ Molenda, M. (2008). "Historical foundations". In M. J. Spector, M. D. Merrill, J. Merrienboer, & M. P. Driscoll (Eds.), Handbook of Research on Educational Communications and Technology (Third., pp. 3–20). New York, NY: Lawrence Earlbaum Associates.
  20. ↑ Nye, D. (2007). Technology Matters: Questions to Live With. Cambridge MA: MIT Press.
  21. ↑ Biruni, Muhammad ibn Ahmad. Alberuni's India. An account of the religion, philosophy, literature, geography, chronology, astronomy, customs, laws and astrology of India about A.D. 1030. London: K. Paul, Trench, Trübner & Co., 1910. 
  22. ↑ Saettler, P. (1990). The Evolution of American Educational Technology. Englewood, CO: Libraries Unlimited.
  23. ↑ Suppes, P.; Jerman, M.; Groen, G. (1966). "Arithmetic drills and review on a computer-based teletype". The Arithmetic Teacher 13 (4): 303–309. doi:10.5951/AT.13.4.0303. Archived from the original on 5 March 2016. https://web.archive.org/web/20160305160358/http://suppes-corpus.stanford.edu/articles/comped/54-5.pdf. Qaraldi: 4 September 2015. Taʼlim texnologiyasi]]
  24. ↑ Suppes, P. (19 May 1971). Computer Assisted Instruction at Stanford (Report). Archived from the original on 17 July 2010. https://web.archive.org/web/20100717203424/http://suppes-corpus.stanford.edu/techreports/IMSSS_174.pdf. Qaraldi: 4 September 2015. 
  25. ↑ See Rowan, Roy (1983). Executive Ed. at Computer U. Fortune, 7 March 1983; Feenberg, Andrew (1993). "Building a Global Network: The WBSI Experience", in L. Harasim, ed., Global Networks: Computerizing the International Community, MIT Press, pp. 185-197.
  26. ↑ Withrow. „Technology in Education and the Next Twenty-Five Years“. T.H.E. Journal (1997-yil 1-iyun).
  27. ↑ Ray Percival (28 November 1995). „Carry on learning“. {{cite magazine}}: Cite magazine requires |magazine= (yordam)
  28. ↑ Gail S. Thomas. „Connected Education, Inc.“. Netweaver. Electronic Networking Association (1988-yil 1-fevral). 2008-yil 27-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 25-avgust.
  29. ↑ „Promises and pitfalls of online education“ (2017-yil 9-iyun). 2018-yil 20-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 19-mart.
  30. ↑ Hickey. „The history of online education“. Peterson's (2014-yil 12-may). 2018-yil 19-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 19-mart.
  31. ↑ Hiltz, S. (1990). "Evaluating the Virtual Classroom". In Harasim, L. (ed.) Online Education: Perspectives on a New Environment. New York: Praeger, pp. 133–169.
  32. ↑ 32,0 32,1 Mason. R. and Kaye, A. (1989). Mindweave: Communication, Computers and Distance Education. Oxford, UK: Pergamon Press.
  33. ↑ Avis. „1973-1977 The National Development Programme NDPCAL“. Educational Technology (2014-yil 9-oktyabr). 2017-yil 6-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 7-noyabr.
  34. ↑ Crow, W. B. & Din, H. (2009). Unbound By Place or Time: Museums and Online Learning. Washington, DC: American Association of Museums, 9–10.
  35. ↑ Bates, A. (2005). Technology, e-Learning and Distance Education. London: Routledge.
  36. ↑ 36,0 36,1 Johnson, Henry M (2007). "Dialogue and the construction of knowledge in e-learning: Exploring students' perceptions of their learning while using Blackboard's asynchronous discussion board". European Journal of Open, Distance and E-Learning 10 (1). Archived from the original on 16 November 2012. https://web.archive.org/web/20121116211219/http://www.eurodl.org/index.php?tag=120&article=151&article=251. Qaraldi: 22 October 2013. Taʼlim texnologiyasi]] Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name "eurodl2007" defined multiple times with different content
  37. ↑ Harasim, L., Hiltz, S., Teles, L. and Turoff, M. (1995). Learning Networks: A Field Guide to Teaching and Learning Online. Cambridge, MA: MIT Press.
  38. ↑ „Recommendation 1836 (2008)“. Realising the full potential of e-learning for education and training. Council of Europe. 2013-yil 22-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 7-may.
  39. ↑ Craft, Anna (July 2012). "Childhood in a digital age: creative challenges for educational futures". London Review of Education 10 (2): 173–190. doi:10.1080/14748460.2012.691282. Archived from the original on 21 December 2018. https://web.archive.org/web/20181221084155/http://oro.open.ac.uk/37518/3/97E20EDA.pdf. Qaraldi: 2 January 2019. Taʼlim texnologiyasi]]
  40. ↑ „Technology In Schools: Weighing The Pros And Cons“. Huffington Post (2011-yil 25-may). 2014-yil 23-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 21-aprel.
  41. ↑ „Study: Online Course Enrollment Rising Rapidly at Private Nonprofits“. U.S. News (2017-yil 3-may). 2017-yil 24-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 3-may.
  42. ↑ „As Schools Close Over Coronavirus, Protect Kids' Privacy in Online Learning“ (en). Human Rights Watch (2020-yil 27-mart). 2020-yil 10-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 17-aprel.
  43. ↑ Sean, Allan. „How Covid-19 brought the University of Toronto Class of '24 Together Online“. Brooke Godfrey (2020-yil 25-sentyabr). 2021-yil 9-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 9-avgust.
  44. ↑ Unesco. „Distance learning solutions“ (2020-yil 5-mart). 2020-yil 31-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 11-may.
  45. ↑ Kaplan, Andreas. Higher Education at the Crossroads of Disruption: the University of the 21st Century, 6 April 2021. ISBN 9781800715042. 2021-yil 14-aprelda qaraldi. 
  46. ↑ „13 investors say lifelong learning is taking edtech mainstream“ (en-US). TechCrunch. Qaraldi: 2021-yil 1-fevral.
  47. ↑ Green, Thomas. The activities of teaching. McGraw Hill, 1971. 
  48. ↑ Skinner, B.F. (1954). "The science of learning and the art of teaching". Harvard Educational Review 24: 86–97. 
  49. ↑ Skinner, B.F. (1958). "Teaching machines". Science 128 (3330): 969–77. doi:10.1126/science.128.3330.969. PMID 13592277.  and others see „Dr. Burrhus Frederic Skinner: A Bibliography“. bfskinner.org. 2008-yil 17-dekabrda asl nusxadan arxivlangan.
  50. ↑ Skinner BF (1965). "The technology of teaching". Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences 162 (989): 427–43. doi:10.1098/rspb.1965.0048. PMID 4378497. 
  51. ↑ Skinner, B.F. (1968). "The technology of teaching". Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences (New York: Appleton-Century-Crofts) 162 (989): 427–43. doi:10.1098/rspb.1965.0048. Library of Congress Card Number 68-12340 E 81290. PMID 4378497. https://archive.org/details/technologyofteac00skin. 
  52. ↑ 52,0 52,1 Irby, Beverly. Handbook of Educational Theories. Charlotte, NC: IAP, 2013 — 105 bet. ISBN 9781617358661. 
  53. ↑ Hergenhahn, B.R.. An Introduction to the History of Psychology. Belmont, CA: Wadsworth Cengage Learning, 2008 — 627 bet. ISBN 9780495506218. 
  54. ↑ deJong, T. (2010). "Cognitive Load Theory, Educational Research, and Instructional Design: Some Food for Thought". Instructional Science: 38. 
  55. ↑ 55,0 55,1 Utley, Rose. Theory and Research for Academic Nurse Educators: Application to Practice. Sudbury, MA: Jones & Bartlett Learning LLC, 2010 — 23 bet. ISBN 9780763774134. 
  56. ↑ Termos, Mohamad (2012). "Does the Classroom Performance System (CPS) Increase Students' Chances for Getting a Good Grade in College Core Courses and Increase Retention?". International Journal of Technologies in Learning 19 (1): 45–56. doi:10.18848/2327-0144/cgp/v19i01/49144. 
  57. ↑ 57,0 57,1 57,2 57,3 Rosenberg, Richard. The Social Impact of Computers. Amsterdam: Elsevier Academic Press, 2004. ISBN 978-0-12-597121-8. 
  58. ↑ Cassidy, Margaret. Book Ends: The Changing Media Environment of American Classrooms. Cresskill, NJ: Hampton Press, Inc., 2004 — 223 bet. ISBN 978-1-57273-492-0. 
  59. ↑ Cassidy, Margaret. Book Ends: The Changing Media Environment of American Classrooms. Cresskill, NJ: Hampton Press, Inc., 2004 — 224 bet. ISBN 978-1-57273-492-0. 
  60. ↑ Rosenberg, Richard. The Social Impact of Computers. Amsterdam: Elsevier Academic Press, 2004 — 219 bet. ISBN 978-0-12-597121-8. 
  61. ↑ 61,0 61,1 Bates, A. and Poole, G. Effective Teaching with Technology in Higher Education San Francisco: Jossey-Bass/John Wiley, 2003
  62. ↑ OECD (2005) E-Learning in Tertiary Education: Where Do We Stand? Paris: OECD
  63. ↑ Baker. „Blended learning: Teachers plus computers equal success“. Desert News (2013-yil 4-yanvar). 2013-yil 23-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 30-yanvar.
  64. ↑ Strauss, Valerie. „Three fears about blended learning“. The Washington Post (2012-yil 22-sentyabr). 2017-yil 16-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 26-avgust.
  65. ↑ Kaplan, Andreas (2017). Rishi, Bikramjit; Bandyopadhyay, Subir. eds. "Academia Goes Social Media, MOOC, SPOC, SMOC, and SSOC: The digital transformation of Higher Education Institutions and Universities". Contemporary Issues in Social Media Marketing (Routledge). doi:10.4324/9781315563312-2. 
  66. ↑ Al-Asfour, A (2012). "Online Teaching: Navigating Its Advantages, Disadvantages and Best Practices". Tribal College Journal of American Indian Higher Education 23: 3. 
  67. ↑ Loutchko, Iouri; Kurbel, Karl; Pakhomov, Alexei: Production and Delivery of Multimedia Courses for Internet Based Virtual Education; The World Congress "Networked Learning in a Global Environment: Challenges and Solutions for Virtual Education", Berlin, Germany, 1–4 May 2002
  68. ↑ „Podcasts in Education: What, Why and How?“. 2013-yil 27-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 8-dekabr.
  69. ↑ „Asynchronous Learning: Definition, Benefits, and Example Activities“. 2019-yil 25-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 10-fevral.
  70. ↑ Crane B. "Using Web 2.0 Tools in the K-12 Classroom". Neal-Schuman Publishers, Inc., 2009
  71. ↑ Manba xatosi: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named patent
  72. ↑ Redecker, Christine (2009). "Review of Learning 2.0 Practices: Study on the Impact of Web 2.0 Innovations on Education and Training in Europe". JRC Scientific and Technical Reports (EUR 23664 EN – 2009). Archived from the original on 7 December 2016. https://web.archive.org/web/20161207052509/http://ipts.jrc.ec.europa.eu/publications/pub.cfm?id=2059. Qaraldi: 20 November 2014. Taʼlim texnologiyasi]]
  73. ↑ 73,0 73,1 Seely Brown, John; Adler, Richard P. (2008). "Minds on Fire: Open Education, the Long Tail, and Learning 2.0". Educause Review (January/February 2008): 16–32. Archived from the original on 16 July 2014. https://web.archive.org/web/20140716025801/http://net.educause.edu/ir/library/pdf/ERM0811.pdf. Qaraldi: 20 November 2014. Taʼlim texnologiyasi]]
  74. ↑ „UCI's iMedEd Initiative named a 2012-13 Apple Distinguished Program“. news.uci.edu (2013-yil 11-fevral). 2016-yil 4-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 11-noyabr.
  75. ↑ „Escuela 2.0“. Ite.educacion.es. 2013-yil 23-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 22-oktyabr.
  76. ↑ Lee, Yuan-Hsuan (October 2015). "Facilitating critical thinking using the C-QRAC collaboration script: Enhancing science reading literacy in a computer-supported collaborative learning environment". Computers & Education 88: 182–191. doi:10.1016/j.compedu.2015.05.004. 
  77. ↑ „What is collaborative learning?“. spiral.ac. 2016-yil 3-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 5-iyun.
  78. ↑ Friess, Erin; Lam, Chris (October 2018). "Cultivating a Sense of Belonging: Using Twitter to Establish a Community in an Introductory Technical Communication Classroom". Technical Communication Quarterly 27 (4): 343–361. doi:10.1080/10572252.2018.1520435. https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/10572252.2018.1520435. 
  79. ↑ Verzosa Hurley, Elise; Kimme Hea, Amy C. (January 2014). "The Rhetoric of Reach: Preparing Students for Technical Communication in the Age of Social Media" (en). Technical Communication Quarterly 23 (1): 55–68. doi:10.1080/10572252.2014.850854. ISSN 1057-2252. http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/10572252.2014.850854.  
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Taʼlim_texnologiyasi&oldid=2865372" dan olindi