Kontent qismiga oʻtish

Henri Becquerel: Versiyalar orasidagi farq

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Keyingi tahrir →
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
VizualVikimatn
RakhimovaD (munozara | hissa)
1 552 edits
„Henri Becquerel“ sahifasi tarjima qilib yaratildi
(Farq yoʻq)

23-Iyun 2022, 11:34 dagi koʻrinishi

  Antuan Anri Bekkerel ( /ˌbɛkəˈrɛl/ ; [1] 1852 yil 15 dekabr - 1908 yil 25 avgust) frantsuz muhandisi, fizik, Nobel mukofoti laureati va radioaktivlik dalillarini kashf etgan birinchi odam edi. Bu sohadagi ishlari uchun u Mari Sklodovska-Kyuri (Mari Kyuri) va Per Kyuri [2] bilan birga 1903 yilda fizika boʻyicha Nobel mukofotiga sazovor boʻlgan . Radioaktivlik uchun SI birligi bekkerel (Bq) uning nomi bilan atalgan.

Biografiya

Yoshlik

Bekkerel Parijda (Fransiya) fiziklarning to‘rt avlodini tug‘dirgan badavlat oilada tug‘ilgan: Bekkerelning bobosi ( Antuan Sezar Bekkerel ), otasi ( Aleksandr-Edmond Bekkerel ) va o‘g‘li ( Jan Bekkerel ). [3] Anri oʻz taʻlimini Parijdagi tayyorgarlik maktabi Lui-le-Grand litseyida oʻqishdan boshlagan. [3] U École Polytechnique va École des Ponts et Chaussées universitetlarida muhandislik bo‘yicha tahsil olgan. [4] 1874 yilda Anri oʻgʻli Janni tugʻish paytida vafot etgan Lucie Zoe Mari Jaminga uylandi. [5] 1890 yilda u Luiza Desir Lorieuxga uylandi. [6]

Karyera

Bekkerelning ilk karerasida u 1892 yilda Naturelle Milliy tarixiy muzeyida fizika kafedrasini egallagan oilasida uchinchi boʻldi. Keyinchalik 1894 yilda Bekkerel oʻzining dastlabki tajribalarini boshlashdan oldin Koʻpriklar va avtomobil yoʻllari boʻlimida bosh muhandis boʻldi. Bekkerelning dastlabki ishlari uning doktorlik dissertatsiyasi mavzusiga qaratilgan: yorugʻlikning tekis polarizatsiyasi, fosforessensiya fenomeni va yorugʻlikning kristallar tomonidan yutilishi . [7] Faoliyatining boshida Bekkerel Yerning magnit maydonlarini ham oʻrgangan. [7]

Bekkerelning oʻz- oʻzidan paydo boʻladigan radioaktivlik kashfiyoti tasodifning tayyor ongga qanday yordam berishining mashhur namunasidir. Bekkerel uzoq vaqtdan beri fosforessensiyaga, yaʻni tananing boshqa rangdagi yorugʻlik taʻsiridan keyin bir rangdagi yorugʻlikning tarqalishiga qiziqqan. 1896 yil boshida Vilgelm Konrad Rentgen 5 yanvarda rentgen nurlarini kashf qilganidan keyin hayajon toʻlqini boʻldi. Tajriba davomida Rentgen "katod nurlarini oʻrganish uchun ishlatgan Crookes naychalari qora qogʻozdan oʻtishga qodir boʻlgan koʻrinmas nurning yangi turini chiqarishini aniqladi". [8] Oʻsha yilning boshida Frantsiya Fanlar akademiyasi yigʻilishida Röntgen kashfiyoti haqida maʻlumot olish Bekkerelni qiziqtirdi va tez orada "u allaqachon oʻrgangan fosforessensiya va yangi kashf etilgan rentgen nurlari oʻrtasidagi bogʻliqlikni qidira boshladi" [8] Rentgen tomonidan ishlab chiqilgan va fosforli moddalar, masalan, baʻzi uran tuzlari, yorqin quyosh nurlari bilan yoritilganda, oʻtadigan rentgen nuriga oʻxshash nurlanishni chiqarishi mumkin deb oʻylagan.

1896 yil may oyiga kelib, fosfor boʻlmagan uran tuzlari bilan bogʻliq boshqa tajribalardan soʻng, u toʻgʻri tushuntirishga keldi, yaʻni uranning oʻzidan kiruvchi nurlanish tashqi energiya manbasini qoʻzgʻatishga hojat yoʻq. [9] Radioaktivlik boʻyicha qizgʻin tadqiqotlar, jumladan, toriy elementi ham radioaktiv ekanligini aniqlash va Mari Skłodovska-Kyuri va uning turmush oʻrtogʻi Per Kyuri tomonidan qoʻshimcha radioaktiv elementlar poloniy va radiyni kashf qilishdan soʻng. Radioaktivlik boʻyicha olib borilgan jadal tadqiqotlar 1896 yilda Bekkerelning ushbu mavzu boʻyicha 7 ta maqola nashr etishiga olib keldi [4] Bekkerelning boshqa tajribalari unga radioaktivlikni koʻproq tadqiq qilish va magnit maydonga nurlanish kiritilganda magnit maydonning turli tomonlarini aniqlash imkonini berdi. "Magnit maydoniga turli xil radioaktiv moddalar qoʻyilganda, ular turli yoʻnalishlarda ogʻishdi yoki umuman yoʻq, bu radioaktivlikning uchta klassi borligini koʻrsatdi: salbiy, ijobiy va elektr neytral." [10]

Ilm-fanda tez-tez sodir boʻlganidek, radioaktivlik 1857 yilda, Mishel Ejen Chevreul boshchiligida fotografiya boʻyicha tadqiqot olib borgan Abel Niepse de Sent-Viktor uran tuzlari fotografik emulsiyalarni qoraytirishi mumkin boʻlgan nurlanish chiqarishini kuzatganida, taxminan qirq yil oldin kashf qilinishiga yaqinlashdi. [11] [12] 1861 yilga kelib Nieps de Sent-Viktor uran tuzlari "koʻzimizga koʻrinmaydigan nurlanish" hosil qilishini tushundi. [13] Niepse de Sent-Viktor Anri Bekkerelning otasi Edmond Bekkerelni bilar edi. 1868 yilda Edmond Bekkerel " La lumière: ses causes et ses effets " (Nur: uning sabablari va oqibatlari) kitobini nashr etdi. 2-jildning 50-sahifasida Edmond Nieps de Sen-Viktor quyosh nuri taʻsirida boʻlgan baʻzi obʻektlar qorongʻuda ham fotografik plitalarni koʻrsatishi mumkinligini kuzatganini taʻkidladi. [14] Niepsning taʻkidlashicha, bir tomondan, agar fotosurat plitasi va quyoshga taʻsir qilgan obʻekt oʻrtasida toʻsiq qoʻyilsa, effekt kamayadi, ammo "... dʻun autre côté, lʻaugmentation dʻeffet quand la " yuza insolée est couverte de subjects facilement altérables à la lumière, comme le nitrate dʻurane ..." ( ... aksincha, quyosh taʻsirida bo‘lgan sirt osongina o‘zgarib turadigan moddalar bilan qoplanganida taʻsir kuchayishi. yorugʻlik, masalan, uran selitrasi. . . ). [14]

Tajribalar

1896 yil 27 fevralda Frantsiya Fanlar akademiyasiga ularni tavsiflab, u shunday dedi:

Bromid emulsiyasi bilan Lumière fotografiya plitasi ikki varaq juda qalin qora qogʻozga oʻraladi, shunda plastinka bir kun davomida quyosh taʻsirida xira boʻlmaydi. Biri qogʻoz varagʻiga, tashqi tomondan, fosforli moddadan bir plitani qoʻyadi va biri butunni bir necha soat davomida quyoshga qoʻyadi. Keyinchalik fotografik plastinka ishlab chiqilganda, fosforli moddaning silueti salbiyda qora rangda koʻrinishini tan oladi. Agar fosforli modda va qogʻoz orasiga pul parchasi yoki kesilgan dizayn bilan teshilgan metall ekran qoʻyilsa, salbiy tomonda bu narsalarning tasviri paydo boʻladi. . . . Ushbu tajribalardan xulosa qilish kerakki, koʻrib chiqilayotgan fosforli modda shaffof boʻlmagan qogʻozdan oʻtib, kumush tuzlarini kamaytiradigan nurlar chiqaradi. [15] [16]

Bekkerel laboratoriyada

Ammo keyingi tajribalar uni shubha ostiga qoʻydi va keyin bu farazdan voz kechdi. 1896 yil 2 martda u xabar berdi:

Men, ayniqsa, men uchun juda muhim va kuzatilishi mumkin boʻlgan hodisalardan tashqarida boʻlgan quyidagi haqiqatni taʻkidlayman: bir xil kristalli qobiqlar [kaliy uranil sulfat] fotografik plitalarga nisbatan bir xil tarzda joylashtirilgan. bir xil sharoitlarda va bir xil ekranlar orqali, lekin tushayotgan nurlarning qoʻzgʻalishidan himoyalangan va zulmatda saqlangan holda, hali ham bir xil fotografik tasvirlarni yaratadi. Men bu kuzatishni mana shunday qilishga majbur qildim: oldingi tajribalar orasida baʻzilari 26-fevral chorshanba va 27-fevral payshanba kunlari tayyorlangan va shu kunlarda quyosh vaqti-vaqti bilan chiqqani uchun men asboblarni tayyorlab, qaytib keldim. uran tuzining qobigʻini oʻz oʻrnida qoldirib, ularni byuro tortmasi qorongʻiligiga qoʻying. Keyingi kunlarda quyosh chiqmaganligi sababli, men 1 mart kuni suratlarni juda zaif deb topib, fotografik plitalarni ishlab chiqdim. Buning oʻrniga siluetlar katta intensivlik bilan paydo boʻldi. . . Taʻsiri M. Lenard va M. Röntgen tomonidan oʻrganilgan nurlar taʻsiriga juda oʻxshash boʻlgan bu nurlar fosforessentsiya tomonidan chiqariladigan va cheksiz davom etadigan koʻrinmas nurlardir, deb taxmin qilish tabiiy ravishda aqlga oʻzini namoyon qiladigan farazlardan biri boʻladi. bu jismlar chiqaradigan yorugʻlik nurlarining davomiyligidan uzoqroq. Biroq, hozirgi tajribalar, bu farazga zid boʻlmagan holda, bu xulosani tasdiqlamaydi. Umid qilamanki, men hozir olib borayotgan tajribalar ushbu yangi hodisalar sinfiga aniqlik kirita oladi. [17] [18]

Kech martaba

Keyinchalik 1900 yilda Bekkerel Beta zarralarining xususiyatlarini oʻlchadi va ular yadrodan chiqib ketayotgan yuqori tezlikdagi elektronlar bilan bir xil oʻlchovlarga ega ekanligini tushundi. [4] [6] 1901 yilda Bekkerel radioaktivlikdan tibbiyotda foydalanish mumkinligini kashf qildi. Anri bu kashfiyotni kamzulining cho‘ntagida radiy bo‘lagini qoldirib, undan kuyib ketganini payqaganida qilgan. Ushbu kashfiyot hozirda saraton kasalligini davolashda qoʻllaniladigan radiatsiya terapiyasining rivojlanishiga olib keldi. [4] Bekkerel radioaktivlikni kashf qilganidan keyin uzoq yashay olmadi va 1908 yil 25 avgustda 55 yoshida Fransiyaning Le Kruazik shahrida vafot etdi. [7] Uning oʻlimi nomaʻlum sabablarga koʻra sodir boʻlgan, biroq "uning terisida jiddiy kuyishlar paydo boʻlgan, ehtimol radioaktiv moddalar bilan ishlagani" xabar qilingan. [19]

Faxr va mukofotlar

Uran tuzining nurlanishi taʻsirida tumanlangan Bekkerelning fotografik plitasining surati. Plastinka va uran tuzi orasiga qoʻyilgan metall Malta xochining soyasi aniq koʻrinadi.

1889 yilda Bekkerel Fanlar Akademiyasi aʻzosi boʻldi. [4] 1900 yilda Bekkerel uranning radioaktivligini kashf etgani uchun Rumford medalini qoʻlga kiritdi va Faxriy legion ofitseri unvoniga sazovor boʻldi. [20] [7] Berlin-Brandenburg fanlar va gumanitar fanlar akademiyasi uni 1901 yilda Helmgolts medali bilan taqdirlagan [21] 1902 yilda u Amerika falsafiy jamiyatining aʻzosi etib saylandi. [22] 1903 yilda Anri oʻz-oʻzidan paydo boʻladigan radioaktivlikni kashf etgani uchun Per Kyuri va Mari Kyuri bilan fizika boʻyicha Nobel mukofotiga sazovor boʻldi . [7] 1905 yilda AQSh Milliy Fanlar Akademiyasi tomonidan Barnard medali bilan taqdirlangan. [23] 1906 yilda Anri akademiya raisining oʻrinbosari, 1908 yilda, vafot etgan yili Bekkerel Fanlar Akademiyasining doimiy kotibi etib saylandi. [24] Bekkerel hayoti davomida Linsey akademiyasiga va Berlin Qirollik akademiyasiga aʻzolik bilan taqdirlangan. [7] Bekkerel 1908 yilda Qirollik jamiyatining (ForMemRS) xorijiy aʻzosi etib saylangan. Bekkerel koʻplab ilmiy kashfiyotlar nomi bilan sharaflangan. Radioaktivlik uchun SI birligi bekkerel (Bq) uning nomi bilan atalgan. [25]

Oyda Bekkerel krateri va Marsda Bekkerel krateri bor. [26] [27] Uran asosidagi mineral bekkerelit Genri sharafiga nomlangan. [28] Kichik sayyora 6914 Bekkerel uning sharafiga nomlangan. [29]

Manbalar

  1. ↑ "Becquerel".
  2. ↑ „The Discovery of Radioactivity“. Berkeley Lab.
  3. ↑ 3,0 3,1 Henri Becquerel. [S.l.]: Great Neck Publishing, 2006. ISBN 9781429816434. OCLC 1002022209. 
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 „Henri Becquerel“. Nobel Prize (1903). Qaraldi: 2019-yil 15-iyul. Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name ":0" defined multiple times with different content
  5. ↑ Karbowski. „Biography: Henri Antoine Becquerel (1852 – 1908)“. Storytelling @ Teaching Model (2012). 2018-yil 6-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 13-aprel.
  6. ↑ 6,0 6,1 „Henri Becquerel - Biography, Facts and Pictures“ (en-US). www.famousscientists.org. Qaraldi: 2018-yil 6-mart. Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name ":3" defined multiple times with different content
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 Henri Becquerel – Biographical.
  8. ↑ 8,0 8,1 Tretkoff. „American Physical Society“ (2008-yil mart).
  9. ↑ "This month in physics history March 1, 1896 Henri Becquerel discovers radioactivity". APS News 17:3. March 2008. http://www.aps.org/publications/apsnews/200803/physicshistory.cfm. 
  10. ↑ „The Discovery of Radioactivity“. Guide to the Nuclear Wallcart (2000-yil 9-avgust).
  11. ↑ Niepce de Saint-Victor (1857) "Mémoire sur une nouvelle action de la lumière" (On a new action of light), Comptes rendus ..., vol. 45, pages 811–815.
  12. ↑ Niepce de Saint-Victor (1858) "Deuxième mémoire sur une nouvelle action de la lumière" (Second memoir on a new action of light), Comptes rendus ..., vol. 46, pages 448–452.
  13. ↑ Frog. „The man who Discover the world“ (en). Qaraldi: 2018-yil 13-aprel.
  14. ↑ 14,0 14,1 Edmond Becquerel, La lumière: ses causes et ses effets, vol. 2 (Paris, France: F. Didot, 1868), page 50.
  15. ↑ Henri Becquerel (1896). "Sur les radiations émises par phosphorescence". Comptes Rendus 122: 420–421. http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k30780/f422.chemindefer. 
  16. ↑ Comptes Rendus 122: 420 (1896), translated by Carmen Giunta.
  17. ↑ Henri Becquerel (1896). "Sur les radiations invisibles émises par les corps phosphorescents". Comptes Rendus 122: 501–503. https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k30780/f503.item. 
  18. ↑ Comptes Rendus 122: 501–503 (1896), translated by Carmen Giunta.
  19. ↑ „Benchmarks: Henri Becquerel discovers radioactivity on February 26, 1896“ (en). EARTH Magazine (2012-yil 5-yanvar). Qaraldi: 2018-yil 13-aprel.
  20. ↑ „Rumford Medal“ (en-gb). royalsociety.org. Qaraldi: 2018-yil 12-mart.
  21. ↑ „Henri Becquerel“. www.nndb.com. Qaraldi: 2018-yil 25-aprel.
  22. ↑ „APS Member History“. search.amphilsoc.org. Qaraldi: 2021-yil 19-may.
  23. ↑ „Becquerel, Henri, 1852-1908“. history.aip.org. Qaraldi: 2018-yil 12-mart.
  24. ↑ Sekiya, Masaru; Yamasaki, Michio (January 2015). "Antoine Henri Becquerel (1852–1908): a scientist who endeavored to discover natural radioactivity". Radiological Physics and Technology 8 (1): 1–3. doi:10.1007/s12194-014-0292-z. PMID 25318898. 
  25. ↑ „BIPM - Becquerel“. www.bipm.org. 2019-yil 25-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 13-aprel.
  26. ↑ „Planetary Names: Crater, craters: Becquerel on Moon“ (en). planetarynames.wr.usgs.gov. 2018-yil 27-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 13-aprel.
  27. ↑ „Planetary Names: Crater, craters: Becquerel on Mars“ (en). planetarynames.wr.usgs.gov. 2018-yil 14-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 13-aprel.
  28. ↑ „Becquerelite: Becquerelite mineral information and data.“. www.mindat.org. Qaraldi: 2018-yil 13-aprel.
  29. ↑ (6914) Becquerel In: Dictionary of Minor Planet Names. Springer, 2003. DOI:10.1007/978-3-540-29925-7_6180. ISBN 978-3-540-29925-7. 

Tashqi havolalar

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Henri_Becquerel&oldid=2652104" dan olindi