Kontent qismiga oʻtish

Startap: Versiyalar orasidagi farq

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Keyingi tahrir →
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
VizualVikimatn
RakhimovaD (munozara | hissa)
1 552 edits
„Startup company“ sahifasi tarjima qilib yaratildi
(Farq yoʻq)

2-Iyun 2022, 10:17 dagi koʻrinishi

Startap — bu tadbirkor tomonidan kengaytiriladigan biznes modelini izlash, ishlab chiqish va tasdiqlash uchun amalga oshiriladigan kompaniya yoki loyiha. [1] [2] Tadbirkorlik deganda barcha yangi korxonalar, jumladan, oʻz-oʻzini ish bilan taʻminlash va hech qachon roʻyxatdan oʻtish niyatida boʻlmagan korxonalar nazarda tutilgan boʻlsa-da. [3] Boshida startaplar yuqori noaniqlikka duch kelishadi [4] va muvaffaqiyatsizlik darajasi yuqori, ammo ularning ozchiligi muvaffaqiyatli va taʻsirchan boʻlib qoladi[5].

Harakatlar

Startaplar, odatda, muammoni hal qilish yoʻli boʻlgan taʻsischi (yakka asoschi) yoki hammuassislar tomonidan boshlanadi. Ishga tushirish jarayoni uzoq vaqtni olishi mumkin (baʻzi hisob-kitoblarga koʻra, uch yil yoki undan koʻproq vaqt) va shuning uchun barqaror harakat talab etiladi. Uzoq muddatda, yuqori muvaffaqiyatsizlik darajasi va noaniq natijalar tufayli barqaror harakatlar ayniqsa qiyin. [6] Biznes-rejaning mavjudligi kelajakda nima qilish va qanday qilib rejalashtirish va gʻoyaga erishish kerakligini belgilaydi. Odatda, bu rejalar biznes strategiyangizning dastlabki 3-5 yilini belgilaydi. [7]

Dizayn tamoyillari

Dizayn fani kompaniyaning asosini loyihalash va qurish uchun meʻyoriy gʻoyalar va takliflarning izchil toʻplami deb hisoblangan dizayn tamoyillaridan foydalanadi. [8] Misol uchun, dizaynning dastlabki tamoyillaridan biri bu "bayon yoʻqotish". [9]

Boshlanish harakatlaridagi evristika va tarafkashliklar

Axborotning etishmasligi, yuqori noaniqlik, tezkor qaror qabul qilish zarurati tufayli startap asoschilari koʻplab evristik usullardan foydalanadilar va oʻzlarining startap harakatlarida noxolislik koʻrsatadilar. Ular noaniqlik sharoitida imkon qadar tezroq qaror qabul qilishimizga yordam beradi, lekin baʻzida notoʻgʻri va notoʻgʻri boʻlib qoladi. [10]

Tadbirkorlar koʻpincha oʻzlarining startaplariga va ularning natijaga taʻsiriga ( nazorat illyuziyasi holati) haddan tashqari ishonadilar. Quyida tadbirkorlarning yangi biznes boshlash uchun qaror qabul qilishdagi eng muhim jihatlari keltirilgan. [10]

  1. Haddan tashqari ishonch: subʻektiv ishonchni obʻektiv aniqlikdan yuqoriroq qabul qiling.
  2. Nazorat illyuziyasi : Tasodifan oʻrniga qanchalik koʻnikmalarga eʻtibor bering, ish faoliyatini yaxshilaydi.
  3. Kichik sonlar qonuni : Cheklangan namunadan foydalanib, kattaroq populyatsiya haqida xulosa chiqaring.
  4. Mavjudlik nuqtai nazari : misollarni oʻylash qanchalik oson ekanligiga asoslanib, voqealar ehtimoli haqida xulosa chiqaring.
  5. Majburiyatni kuchaytirish : Muvaffaqiyatsiz tashabbuslar yoki harakat kurslari bilan asossiz ravishda davom eting.

Startaplar majburiyatning kuchayishi, haddan tashqari ishonch va nazorat illyuziyasi kabi qaror qabul qilishning.

Mentorlik

Mentorlar taʻsischilarga yoʻl-yoʻriq koʻrsatadi va tadbirkorlik koʻnikmalarini oʻrgatadi va yangi tadbirkorlarning oʻz-oʻzini samaradorligini oshirishi mumkin. [11] Mentorlik tadbirkorlarga oʻz maqomi va oʻziga xosligi bilan bogʻliq boʻlgan aktivlarini qanday saqlab qolish va real vaqt rejimida koʻnikmalarini mustahkamlash boʻyicha bilimlarini oshirishga yoʻnalish beradi. [12]

Prinsiplar

Startap yaratishda koʻplab tamoyillar mavjud. Baʻzi printsiplar quyida keltirilgan.

Yalangʻoch startap

Arzon startap - cheklangan resurslar va katta noaniqlik sharoitida oʻz korxonalarini yanada moslashuvchan va arzonroq xarajat bilan qurish uchun startaplarni yaratish va loyihalashning aniq tamoyillari toʻplami. Bu tadbirkorlar oʻz korxonasi qanday ishlashi haqida oʻzlarining yashirin taxminlarini aniq aytishlari va uni empirik tarzda sinab koʻrishlari mumkin degan gʻoyaga asoslanadi. [13] Aniqroq aytganda, bu noaniqlik sharoitida iterativ tajribaviy oʻrganishga qaratilgan dizayn tamoyillari toʻplamidir. Odatda, tejamkor startap bir nechta oddiy tamoyillarga eʻtibor qaratadi:

  • hal qilishga arziydigan muammoni toping, keyin yechimni belgilang
  • bozorni tekshirish uchun erta qabul qiluvchilarni jalb qilish
  • doimiy ravishda kichikroq, tezroq iteratsiyalar bilan sinab koʻring
  • funktsiyani yaratish, mijozning javobini oʻlchash va gʻoyani tekshirish/rad etish
  • rejangiz yoʻnalishini oʻzgartirib, qachon "burilish" kerakligi haqida dalillarga asoslangan qarorlar
  • tezlik, oʻrganish va diqqatni jamlash uchun harakatlarni maksimal darajada oshirish

Bozorni tekshirish

Ishga kirishishning asosiy printsipi - xaridorga yoʻnaltirilgan mahsulot yoki xizmatni taqdim etishdan oldin bozor ehtiyojlarini tasdiqlash. [14] Bozorni tekshirish bir necha usullar bilan amalga oshirilishi mumkin, jumladan soʻrovlar, sovuq qoʻngʻiroqlar, elektron pochta javoblari, ogʻzaki nutq yoki namunaviy tadqiqotlar orqali. [15]

Dizayn fikrlash

Dizayn fikrlash mijozlarning ehtiyojlarini tushunish uchun ishlatiladi. Dizayn fikrlash va mijozlarni rivojlantirish noxolis boʻlishi mumkin, chunki ular notoʻgʻrilik xavfini yoʻqotmaydi, chunki bir xil notoʻgʻriliklar maʻlumot manbalarida, qidirilayotgan maʻlumot turida va ushbu maʻlumotni talqin qilishda namoyon boʻladi. [16]

Noaniqlik sharoitida qaror qabul qilish

Startaplarda koʻp qarorlar noaniqlik ostida qabul qilinadi [4] va shuning uchun startaplar uchun asosiy tamoyil tezkor va moslashuvchan boʻlishdir.

Tadqiqot shuni koʻrsatdiki, tadbirkorlar oʻzlarini koʻproq noaniq his qilsalar, ular koʻproq imkoniyatlarni (shaxs ichidagi farq) aniqlaydilar, ammo boshqalarga qaraganda koʻproq noaniqlikni sezadigan tadbirkorlar boshqalarga qaraganda koʻproq imkoniyatlarni aniqlay olmaydilar (odamlar orasidagi farq yoʻq). [4]

Hamkorlik

Startaplar oʻzlarining biznes modellarini ishga tushirish uchun boshqa firmalar bilan hamkorlik qilishlari mumkin. [17] Boshqa bizneslar uchun jozibador boʻlish uchun startaplar boshqaruv uslubi va mahsulotlari kabi ichki xususiyatlarini bozor holatiga moslashtirishi kerak. Ushbu profildan farqli oʻlaroq, boshqaruv uslubi yuqori darajada tadbirkor boʻlgan va radikal ixtiro yoki buzgʻunchi innovatsiya (mutlaqo yangi standart) ishlab chiqilayotgan tashabbuskor hisoblanadi. Yangi startaplar biznes sherigini topish va unga jozibador boʻlish uchun ixtironi tijoratlashtirishda oʻzlarini profillardan biriga moslashtirishlari kerak. Biznes sherigini topish orqali startap muvaffaqiyatga erishish imkoniyatini oshiradi. [18]

Tijoriylashtirish jarayoni koʻpincha iteratsiyalar va jarayon davomida yangi tushunchalar bilan ogʻir yoʻldir. Hasche and Linton (2018) [19] taʼkidlashicha, startaplar boshqa firmalar bilan munosabatlaridan saboq olishlari mumkin. Hatto munosabatlar tugasa ham, startap qanday qilib oldinga siljishi kerakligi haqida qimmatli bilimga ega boʻladi. Agar startap uchun munosabatlar muvaffaqiyatsizlikka uchrasa, u oʻzgarishlar kiritishi kerak. Hasche and Linton (2018) ga koʻra uch turdagi oʻzgarishlarni aniqlash mumkin: [19]

  • Boshlanish uchun biznes kontseptsiyasini oʻzgartirish
  • Hamkorlik turkumining oʻzgarishi (bir nechta munosabatlarni oʻzgartirish)
  • Ish munosabatlarining xarakteristikasining oʻzgarishi (sherik bilan, masalan, tranzaksiya munosabatlaridan koʻproq hamkorlik turiga)

Tadbirkorlikni oʻrganish

Proaktiv harakatlar (tajriba, izlanish va h.k.) ta’sischining kompaniya ochishni o‘rganishini kuchaytiradi. [20] Samarali oʻrganish uchun taʻsischilar koʻpincha soxta gipotezalarni shakllantiradilar, minimal hayotiy mahsulotni (MVP) yaratadilar va A/B testlarini oʻtkazadilar .

Biznes modeli dizayni

Bozorni tekshirish boʻyicha etarli bilimga ega boʻlgunga qadar biznes modellariga juda erta shoʻngʻimaslik kerak. Pol Grexem shunday dedi: “Men asoschilarga aytadigan narsam, avvaliga biznes modelini ortiqcha terlamanglar. Dastlabki eng muhim vazifa odamlar xohlagan narsani qurishdir. Agar buni qilmasangiz, biznes modelingiz qanchalik aqlli ekanligi muhim emas." [21]

Taʻsischilar/tadbirkorlar

Taʻsischilar yoki hammuassislar - boshlangʻich kompaniyalarning dastlabki ishga tushirilishida ishtirok etgan odamlar. Har kim hammuassis boʻlishi mumkin va mavjud kompaniya ham muassis boʻlishi mumkin, lekin eng keng tarqalgan hammuassislar asoschi-bosh direktorlar, muhandislar, xakerlar, veb-ishlab chiquvchilar, veb-dizaynerlar va boshqalardir. yangi, koʻpincha tashabbus . Startap-studiyalar taʻsischilar va jamoa aʻzolariga ular qurishda yordam beradigan biznes bilan birga rivojlanish imkoniyatini beradi. Oldinga surʻatni yaratish uchun taʻsischilar oʻz jamoa aʻzolariga kompaniya ichida oʻsishi va rivojlanishi uchun imkoniyatlar yaratishini taʻminlashi kerak. [22]

AQSH Qimmatli qogʻozlar va birja komissiyasining “Promouter” taʼrifi quyidagilarni oʻz ichiga oladi: (i) yakka oʻzi yoki bir yoki bir nechta boshqa shaxslar bilan hamkorlikda emitentning biznesi yoki korxonasini tashkil etish va tashkil etishda bevosita yoki bilvosita tashabbus koʻrsatuvchi har qanday shaxs; [23] Biroq, har bir promouter hammuassis emas. Darhaqiqat, kimnidir hammuassis qiladigan narsaning rasmiy, qonuniy taʻrifi yoʻq. [24] [25] Oʻzini hammuassis deb atash huquqi oʻzining hammuassislari bilan tuzilgan shartnoma yoki boshlangʻich kompaniya direktorlar kengashi, investorlar yoki aktsiyadorlarning ruxsati bilan belgilanishi mumkin.

Oʻz-oʻzini samaradorligi

Oʻz-oʻzini samaradorligi deganda shaxsning yangi biznes yoki startap yaratishga boʻlgan ishonchi tushuniladi. Bu boshlangʻich harakatlar bilan kuchli aloqaga ega. [26] Oʻz-oʻzini samaradorligi yuqori boʻlgan tadbirkorlar, yaʻni oʻzini yaxshi bajara olishiga ishonadiganlar - qiyin vazifalarni oldini olish kerak boʻlgan narsa emas, balki oʻzlashtirilishi kerak boʻlgan narsa deb bilishadi.

Tadbirkorlar koʻpincha stressni his qilishadi. Ular ichki va tashqi bosimga ega. Tashqi tomondan, ular startaplarda doimiy resurslarni taʻminlash uchun investorlar va boshqa manfaatdor tomonlarning muhim bosqichlarini kutib olishlari kutilmoqda. [27] Stress bilan kurashish tadbirkorlar uchun juda muhim, chunki noaniqlik sharoitida yangi firma ochish stressli tabiatdir. Stress bilan muvaffaqiyatsiz kurashish hissiy charchoqqa olib kelishi mumkin va taʻsischilar startaplarni yopishi yoki tark etishi mumkin.

Hissiy charchoq

Barqaror harakat talab etiladi, chunki ishga tushirish jarayoni uzoq vaqtni, bir hisob-kitobga koʻra, uch yil yoki undan koʻproq vaqtni olishi mumkin. Uzoq muddatda saʻy-harakatlarni davom ettirish, ayniqsa, yuqori muvaffaqiyatsizlik darajasi va noaniq natijalar tufayli qiyin. [27]

Baʻzi startap asoschilari oʻzlarining kiyim-kechaklari, ofis maydoni va marketingida, tashkil etilgan korporatsiyalar rahbarlariga qaraganda ancha tasodifiy yoki gʻayrioddiy munosabatda boʻlishadi. Misol uchun, 2010-yillarda startap asoschilari biznes uchrashuvlarida kaputlar, krossovkalar va boshqa kundalik kiyimlarda yurishgan. Oddiy xodimlarning muassislar va bosh direktorlar bilan norasmiy ravishda gaplashishi mumkin boʻlgan "tekis" tashkiliy tuzilmalardan foydalanish kabi baʻzi tasodifiy yondashuvlar ish joyidagi samaradorlikni oshirish uchun amalga oshiriladi, bu esa oʻz biznesidan voz kechish uchun zarurdir. zamin. [28]

1960 yilda oʻtkazilgan tadqiqotda Duglas Makgregor ish joyidagi bir xillik uchun jazo va mukofotlar zarur emasligini, chunki baʻzi odamlar ragʻbatlanmasdan ishlash uchun motivatsiya bilan tugʻilganligini taʻkidladi. [29] Baʻzi startaplar qatʻiy buyruqbozlik va boshqaruv ierarxik tuzilmasidan foydalanmaydi, ularda rahbarlar, menejerlar, supervayzerlar va xodimlar mavjud. Stress omillarining bu tarzda olib tashlanishi startapdagi ishchilar va tadqiqotchilarga atrofdagi ish muhitiga kamroq eʻtibor qaratishga va koʻproq vazifaga erishishga imkon beradi, bu ularga oʻzlari va kompaniyasi uchun ajoyib narsaga erishish potentsialini beradi.

Muvaffaqiyatsizlik

Startap kompaniyalarning muvaffaqiyatsizlik darajasi juda yuqori. 2014-yilda Fortune jurnalida chop etilgan maqolada startaplarning 90 foizi oxir-oqibat barbod bo‘lishini taxmin qilgan. 101 ta muvaffaqiyatsiz startaplar namunasida kompaniyalar beshta umumiy omillardan biri yoki bir nechtasini boshdan kechirish muvaffaqiyatsizlikka sabab boʻlganini maʻlum qildi; isteʻmolchining mahsulot yoki xizmatga qiziqishi yoʻqligi (muvaffaqiyatsizliklarning 42%), moliyalashtirish yoki pul muammolari (29%), xodimlar yoki xodimlar bilan bogʻliq muammolar (23%), raqobatchilarning raqobati (19%) va mahsulot narxini belgilash bilan bogʻliq muammolar yoki xizmat (18%). [5] Moliyaviy muammolar boʻlsa, u xodimlarni maoshsiz qoldirishi mumkin. Baʻzan bu kompaniyalar boshqa kompaniyalar tomonidan sotib olinadi, agar ular hayotiy deb topilsa, lekin koʻpincha ular xodimlarga ishlagan vaqtlari uchun yoʻqotilgan daromadni qoplash uchun juda kam murojaat qilishadi. [30] Misol uchun, startap-studiyalar yakka tartibdagi tadbirkorlar duch keladigan koʻplab toʻsiqlarga, masalan, moliyalashtirish va jamoa tuzilmasining etarli emasligiga qarshi buferni taklif qiladi, bu esa ularni boshlangʻich bosqichlarida startaplar uchun yaxshi manbaga aylantiradi. [31]

Qayta boshlanuvchilar

Bir xil faoliyat bilan qayta ishlayotganlar, yaxshi tadbirkor boʻlish imkoniyatini oshiradilar[32]. Biroq, baʻzi tadqiqotlar shuni koʻrsatadiki, qayta ishga tushiruvchilar Evropada AQShga qaraganda koʻproq tushkunlikka tushadi[33].

Trening

Universitetlar nuqtai nazaridan, kurslarning baʻzilari tadbirkorlik kurslari boʻlib, ular ham startaplar mavzusi bilan shugʻullanadi, boshqa kurslar esa startaplarga bagʻishlangan. Startaplar koʻpincha dasturiy taʻminotga eʻtibor qaratganligi sababli, ular vaqti-vaqti bilan startapning biznes jihatlari bilan bir qatorda dasturiy taʻminotni ishlab chiqishga ham oʻrgatiladi. [34]

" Hamma narsani oʻrganishning eng yaxshi usuli - bu qilish." - Richard Branson

Taʻsischilar startapni tashkil qilish uchun koʻp narsalarni boshdan kechiradilar. Startap sabr-toqat va chidamlilikni talab qiladi va oʻquv dasturlari biznes va psixologik komponentlarga ega boʻlishi kerak. [35] Tadbirkorlik boʻyicha taʻlim tadbirkorlik munosabatlari va qabul qilingan xatti-harakatlar nazoratini oshirishda samarali [36] odamlar va ularning bizneslarini rivojlantirishga yordam beradi. [35] Koʻpgina boshlangʻich treninglar tajribaviy oʻrganish rejimiga toʻgʻri keladi (Cooper va boshq., 2004; Pittaway va Cope, 2007), bunda talabalar yangi venchur jamoalari sifatida katta darajada real hayotdagi tadbirkorlik kontekstiga duchor boʻlishadi (Vu va boshqalar. ., 2009). [13]

Odatda startaplar sezilarli darajada resurslar etishmasligi sharoitida ishlaydi, [37] operatsion tarixi kam yoki umuman yoʻq [38] va kam amaliy tajribaga ega boʻlgan shaxslardan iborat boʻlganligi sababli [39] [40] startaplarni simulyatsiya qilish mumkin. oʻrtacha aniqlik bilan sinf sozlamalari. Biroq, bunday maket startaplar, agar startaplar duch keladigan qiyinchiliklar kurs sharoitida mavjud boʻlmasa, haqiqiy startap amaliyotini toʻgʻri taqlid qilish uchun etarli boʻlmasligi mumkin[41].

Bugungi kunga kelib, tadbirkorlik boʻyicha treninglarning aksariyati ishtirokchilar, treningga mos keladigan tarzda moslashtirilgan.

Startap ekotizimi mahalliy tadbirkorlik madaniyatiga hissa qoʻshishi mumkin.

Startap ekotizimining hajmi va etukligi startapning ishga tushirilgan joyi va startaplar hajmi va muvaffaqiyatiga taʻsir qilish uchun u oʻsadigan joydir. Startap ekotizimi jismoniy shaxslardan iborat.Muassasalar va tashkilotlar (eng yaxshi tadqiqot universitetlari va institutlari, biznes maktablari va universitetlar va kollejlar tomonidan boshqariladigan tadbirkorlik dasturlari va markazlari, notijorat tadbirkorlikni qoʻllab-quvvatlash tashkilotlari, davlat tadbirkorlik dasturlari va xizmatlari, Savdo-sanoat palatalari )biznes inkubatorlari va biznes tezlatgichlari va yuqori samarali tadbirkor firmalar va startaplar.

Eng mashhur startap ekotizimlaridan biri Kaliforniyadagi Silikon vodiysi boʻlib, u yerda yirik kompyuter va internet firmalari hamda Stenford universiteti kabi yetakchi universitetlar ragʻbatlantiruvchi startap muhitini yaratadilar. Asosan, butun dunyo boʻylab, masalan, Isroilda Silikon Vadi, Frantsiyada Inovallée yoki Italiyada Triestda AREA ilmiy parki bilan boshlangʻich biznesni yaratish uchun fundamental tadqiqotlar, universitetlar va texnoparklarni birlashtirishga urinishlar qilinmoqda. ekotizim.

1990-yillar oxiridagi internet pufakchasi koʻplab internet startap-kompaniyalari bilan bogʻliq boʻlib, baʼzilari internetga kirishni taʼminlash uchun texnologiyani sotmoqda, boshqalari xizmatlar koʻrsatish uchun internetdan foydalanadilar. Ushbu startap faoliyatining aksariyati eng mashhur startap ekotizimida joylashgan edi - Silikon vodiysi, Shimoliy Kaliforniyadagi startap kompaniyasining yuqori darajadagi faolligi bilan mashhur:

The spark that set off the explosive boom of "Silicon startups" in Stanford Industrial Park was a personal dispute in 1957 between employees of Shockley Semiconductor and the company’s namesake and founder, Nobel laureate and co-inventor of the transistor William Shockley... (His employees) formed Fairchild Semiconductor immediately following their departure... After several years, Fairchild gained its footing, becoming a formidable presence in this sector. Its founders began leaving to start companies based on their own latest ideas and were followed on this path by their own former leading employees... The process gained momentum and what had once begun in a Stanford’s research park became a veritable startup avalanche... Thus, over the course of just 20 years, a mere eight of Shockley’s former employees gave forth 65 new enterprises, which then went on to do the same...[42]

Startap tarafdorlari, shuningdek, Nyu-York shahrida NY Tech Meet Up [43] va Built in NYC kabi tashkilotlar bilan texnologik startaplar hamjamiyatini yaratishga harakat qilmoqda. [44] Ular ushbu patentlarni patentlar bilan qamrab olingan texnologiyani buzishi mumkin boʻlgan kompaniyalarga qarshi daʻvo qiladilar. [45]

Investitsiya

Boshlangʻich kompaniya uchun odatiy moliyalashtirish siklining diagrammasi

Startap investitsiya - bu dastlabki bosqichdagi kompaniyaga investitsiya kiritish harakati. Taʻsischilarning oʻz hissalaridan tashqari, baʻzi startaplar oʻsishining baʻzi yoki bir necha bosqichlarida qoʻshimcha investitsiyalarni jalb qiladilar.

Qoʻshma Shtatlarda JOBS qonuni natijasida startaplar uchun mablagʻ soʻrash osonroq boʻldi. [46] [47] [48] [49] Bugungi kunda startaplar va startap-promouterlar tomonidan keng tarqalgan boʻlib foydalaniladigan IPOning koʻplab muqobil shakllari mavjud boʻlib, ular birja listingini oʻz ichiga olmaydi, shuning uchun ular moliyaviy maʻlumotlarni majburiy davriy ravishda oshkor qilish va sarmoyadorlar tomonidan biznes sharoitlarini faktik muhokama qilish kabi muayyan tartibga solish majburiyatlaridan qochishlari mumkin. va potentsial investorlar muntazam ravishda roʻyxatdan oʻtgan ommaviy kompaniyalardan oladilar. [50]

Investorlar, odatda, kuchli hammualliflar jamoasi, muvozanatli "xavf/mukofot" profili (bunda sinovdan oʻtmagan, buzgʻunchi innovatsiyalar tufayli yuqori xavf yuqori potentsial daromad bilan muvozanatlangan). "koʻlamlilik" bilan ajralib turadigan yangi kompaniyalarni oʻziga jalb qiladi. Muvaffaqiyatli startaplar odatda tashkil etilgan biznesga qaraganda koʻproq miqyosda boʻladi, yaʻni startap cheklangan sarmoya, mehnat yoki er bilan tez oʻsish potentsialiga ega[51].Vaqt koʻpincha eng katta startap muvaffaqiyatlari uchun eng muhim omil boʻlib kelgan [52].Shu bilan birga, koʻplab seriyali tadbirkorlar va investorlar tomonidan oʻzlashtirilishi eng qiyin narsalardan biri ekanligi aniqlangan. [53]

Startaplar moliyalashtirish uchun bir nechta variantga ega. Daromadga asoslangan moliyalash kreditorlari boshlangʻich kompaniyalarga oylik daromadning bir foizi evaziga oʻsish kapitalini taqdim etish orqali yordam berishi mumkin. [54] Venchur kapitali firmalari va farishta investorlari boshlangʻich kompaniyalarga oʻz faoliyatini boshlashda yordam berishlari mumkin, bunda kompaniyaning aktsiyadorlik ulushiga urugʻlik pullarini almashtiradilar. Venchur kapitalistlari va farishta investorlari bir qator startaplarni (portfel) moliyalashtirishni taʻminlaydilar, bunda startaplarning juda oz qismi hayotiy boʻlib, pul topishini kutishadi.Faktoring - boshqa variant, garchi u startaplar uchun xos emas. Boshqa moliyalashtirish imkoniyatlari kraudfandingning turli shakllarini oʻz ichiga oladi, masalan, kapital kraudfanding, [55] bunda startap odatda Internetda oʻz gʻoyalarini ilgari surish orqali koʻp sonli shaxslardan mablagʻ izlaydi.

Startap-studiyalar biznesni muvaffaqiyatli ishga tushirish orqali qoʻllab-quvvatlash uchun mablagʻ bilan taʻminlaydi, ammo ular muvaffaqiyat ehtimolini oshirish va oʻsishni ragʻbatlantirish uchun kadrlar, moliya va buxgalteriya, marketing va mahsulotni ishlab chiqish kabi keng koʻlamli operatsion yordamni taqdim etadilar. [56]

Moliyalashtirish zaruriyati

Baʻzi (boʻlishi mumkin boʻlgan) tadbirkorlar VC, Angel va boshqalarni moliyalashtirmasdan kompaniyani boshlay olmasliklariga ishonishadi unday emas. [57] Darhaqiqat, koʻplab tadbirkorlar deyarli hech qanday kapital evaziga muvaffaqiyatli biznesga asos solgan, jumladan MailChimp, Shopify va ShutterStock asoschilari . [58]

Agar kompaniyaning qiymati uning texnologiyasiga asoslangan boʻlsa, biznes egalari uchun oʻz gʻoyalari uchun intellektual mulk himoyasini olish koʻpincha bir xil darajada muhimdir. The Economist jurnalining hisob-kitoblariga koʻra, AQSh davlat kompaniyalari qiymatining 75% ga yaqini ularning intellektual mulkiga asoslangan (1980 yildagi 40% dan). [59] Koʻpincha, kichik boshlangʻich kompaniyaning 100% qiymati uning intellektual mulkiga asoslanadi. Shunday qilib, texnologiyaga yoʻnaltirilgan startap-kompaniyalar oʻzlarining intellektual kapitalini himoya qilish uchun imkon qadar erta strategiyani ishlab chiqishlari muhimdir. [60]

Investitsion davrlar

Startapga sarmoya kiritishda investor ishtirok etishi mumkin boʻlgan turli bosqichlar mavjud. Birinchi tur urugʻlik dumaloq deb ataladi. Urugʻlik davrasi, odatda, ishga tushirish hali amalga oshirishning juda erta bosqichida, ularning mahsuloti hali prototip bosqichida boʻlganda. Hozircha samaradorlik yoki ijobiy moliyaviy maʻlumotlar yoʻq. Ushbu bosqichda xavf va toʻlov darajasi eng yuqori darajada. Keyingi bosqich A seriya deb ataladi. Ayni paytda kompaniya allaqachon tortishuvga ega va daromad olishi mumkin. A seriyasida venchur kapital firmalari farishtalar yoki super farishta investorlari bilan birga ishtirok etadilar. Keyingi raundlar B, C va D seriyalaridir . Ushbu uchta raund dastlabki ommaviy taklif ( IPO ) tomon olib boradigan turlardir. Venchur kapitali firmalari va xususiy sarmoya firmalari ishtirok etadi. [61] C & D seriyasi: Yangi bozorlarga chiqish, yangi mahsulotlarni ishlab chiqish, sotib olish va/yoki IPO ga tayyorgarlik koʻrmoqchi boʻlgan kuchli moliyaviy koʻrsatkichlarga ega kompaniyalar.

Startap investitsiyalari tarixi

Qisman tartibga solinmagan kichik kompaniyalarga spekulyativ investitsiyalarning koʻpayishi bilan ayblangan Buyuk Depressiyadan soʻng, startap investitsiyalari, birinchi navbatda, startap hammuassislarining doʻstlari va oila aʻzolari, biznes farishtalari va Venture Capital fondlari uchun moʻljallangan ogʻzaki soʻz edi. 2005 yilda Y Combinator tomonidan yangi Accelerator investitsiya modeli joriy etildi, u belgilangan muddatli investitsiya modelini qattiq bootcamp uslubidagi oʻquv dasturi bilan birlashtirib, urugʻlik/erta bosqichdagi investitsiya jarayonini yanada tizimli boʻlish uchun trening bilan soddalashtirish uchun.

Y Combinator-dan keyin butun dunyoda shunga oʻxshash modellarga ega koʻplab tezlatgichlar paydo boʻldi. Birinchi marta 2013-yil 23-sentabrda joriy etilgan Jumpstart Our Business Startups Act (JOBS Act)ning II sarlavhasi AQShda startaplar va startap hammuassislari yoki promouterlariga berilgan. faqat akkreditatsiyadan oʻtgan investorlar qimmatli qogʻozlarni sotib olishga ruxsat berish sharti bilan har qanday aloqa usulidan foydalangan holda umumiy talab qilish va omma oldida reklama qilish huquqi. [62] [63] [64] Koʻpgina mamlakatlarda keng jamoatchilikni investitsiya qilishdan startaplarga cheklash uchun hech qanday cheklovlar yoʻq, shu bilan birga, kompaniyalarning investorlardan soʻrashi mumkin boʻlgan miqdorni cheklash kabi boshqa turdagi cheklovlar ham mavjud boʻlishi mumkin. Ijobiy rivojlanish va kraudfandingning oʻsishi tufayli [65] koʻplab mamlakatlar kraudfandingga nisbatan oʻz qoidalarini faol ravishda yangilamoqda.

Internetda investitsiya qilish

Startaplar uchun investitsiyaga asoslangan birinchi maʼlum kraudfanding platformasi 2010-yil fevralida Grow VC [66] tomonidan ishga tushirilgan, keyin esa birinchi AQSh. asoslangan ProFounder kompaniyasi toʻgʻridan-toʻgʻri saytga investitsiyalarni jalb qilish uchun startaplar uchun modelni ishga tushirdi, [67] biroq ProFounder keyinchalik ularning davom etishiga toʻsqinlik qiluvchi tartibga soluvchi sabablarga koʻra oʻz biznesini toʻxtatishga qaror qildi, [68] oʻz modelini AQSh uchun ishga tushirdi. JOBS qonunidan oldingi bozorlar.Ushbu platformalarning gʻoyasi jarayonni soddalashtirish va bozorda sodir boʻlgan ikkita asosiy narsani hal qilishdir. Birinchi muammo startaplar uchun kapitalga kirish imkoniyatiga ega boʻlish va moliyalashtirishning bir qismini yopish uchun ketadigan vaqtni qisqartirish edi. Ikkinchi muammo investor uchun bitimlar oqimi miqdorini oshirish va jarayonni markazlashtirishga qaratilgan edi. [69] [70]

Ichki startaplar

Ichki startaplar korporativ tadbirkorlikning bir shaklidir. [71] Misollar, Bell System and Target Corporation ( Dayton univermaglari tarmog‘ining ichki startapi sifatida boshlangan) tadqiqot bo‘limi Bell Labs va Microsoft kompaniyasining ichki startapi tomonidan ishlab chiqilgan tridegrees mahsulotini o‘z ichiga oladi. [72] Startaplarni ichki joylashtirish uchun Google kabi kompaniyalar sotib olingan startaplar va ularning ishchilarini o‘z ofislarida o‘zlarini uydadek his qilishlari, hattoki ishga itlarini olib kelishlariga ruxsat berishlari uchun qadam tashladi. [73]

Yagona shoxlar

Baʻzi startaplar yirik boʻlib, ular yagona shoxlarga aylanadi, yaʻni qiymati 1 milliard AQSh dollaridan ortiq boʻlgan xususiy startap kompaniyalari. Bu atama 2013 yilda venchur kapitalist Aylin Li tomonidan ishlab chiqilgan boʻlib, bunday muvaffaqiyatli korxonalarning statistik nodirligini ifodalash uchun afsonaviy hayvonni tanlagan. Bir shoxli hayvonlar yetakchilari 196 ta kompaniya bilan AQSh, 165 tasi Xitoy, 65 tasi Hindiston va 16 tasi bilan Buyuk Britaniyadir [74] Eng yirik yagona shoxlar qatoriga Ant Financial, ByteDance, DiDi, Uber, Xiaomi va Airbnb kiradi . Agar kompaniyaning qiymati 10 milliard AQSh dollaridan oshsa, kompaniya Decacorn deb nomlanadi. Kompaniyaning qiymati 100 milliard dollardan oshsa, Hectocorn ishlatiladi.

Manbalar

  1. ↑ Robehmed, Natalie. „What Is A Startup?“. Forbes (2013-yil 16-dekabr). Qaraldi: 2016-yil 30-aprel.
  2. ↑ Riitta Katila, Eric L. Chen, and Henning Piezunka (7 June 2012). "All the right moves: How entrepreneurial firms compete effectively". Strategic Entrepreneurship JNL 6 (2): 116–132. doi:10.1002/sej.1130. https://web.stanford.edu/~rkatila/new/pdf/KatilaSEJ12.pdf. Qaraldi: 18 May 2017. Startap]]
  3. ↑ „The Differences between Entrepreneurs and Startup Founders“ (en). www.linkedin.com. Qaraldi: 2019-yil 30-may.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Schmitt, A. (2018). "A Dynamic Model of Entrepreneurial Uncertainty and Business Opportunity Identification: Exploration as a Mediator and Entrepreneurial Self-Efficacy as a Moderator". Entrepreneurship Theory and Practice 42 (6): 835–859. doi:10.1177/1042258717721482. 
  5. ↑ 5,0 5,1 Erin Griffith (2014). Why startups fail, according to their founders, Fortune.com, 25 September 2014; accessed 27 October 2017
  6. ↑ Uy, Marilyn A.; Foo, Maw-Der; Ilies, Remus (1 May 2015). "Perceived progress variability and entrepreneurial effort intensity: The moderating role of venture goal commitment" (en). Journal of Business Venturing 30 (3): 375–389. doi:10.1016/j.jbusvent.2014.02.001. ISSN 0883-9026. 
  7. ↑ Kronenberger. „How the Startup Studio Business Model Is Changing the Startup Economy as We Know It“ (en). Medium (2021-yil 23-fevral). Qaraldi: 2021-yil 8-iyun.
  8. ↑ van Burg, Elco; Romme, A. Georges L.; Gilsing, Victor A.; Reymen, Isabelle M. M. J. (March 2008). "Creating University Spin-Offs: A Science-Based Design Perspective" (en). Journal of Product Innovation Management 25 (2): 114–128. doi:10.1111/j.1540-5885.2008.00291.x. ISSN 0737-6782. https://research.tilburguniversity.edu/en/publications/ed13609d-fde4-43dc-ba8a-d2e602b79efc. 
  9. ↑ Sarasvathy, Saras D.; Dew, Nicholas; Read, Stuart; Wiltbank, Robert (1 March 2008). "Designing Organizations that Design Environments: Lessons from Entrepreneurial Expertise" (en). Organization Studies 29 (3): 331–350. doi:10.1177/0170840607088017. ISSN 0170-8406. 
  10. ↑ 10,0 10,1 Zhang, Stephen X.; Cueto, Javier (9 November 2015). "The Study of Bias in Entrepreneurship" (en). Entrepreneurship Theory and Practice 41 (3): 419–454. doi:10.1111/etap.12212. ISSN 1042-2587. http://psyarxiv.com/76rkv/. 
  11. ↑ Ho, Moon-Ho Ringo; Uy, Marilyn A.; Kang, Bianca N. Y.; Chan, Kim-Yin (2018). "Impact of Entrepreneurship Training on Entrepreneurial Efficacy and Alertness among Adolescent Youth" (en). Frontiers in Education 3. doi:10.3389/feduc.2018.00013. ISSN 2504-284X. 
  12. ↑ Jaško, Ondrej. Symposium proceedings - XV International symposium Symorg 2016: Reshaping ..., 3 June 2016 — 1462 bet. ISBN 9788676803262. 
  13. ↑ 13,0 13,1 Harms, Rainer (1 November 2015). "Self-regulated learning, team learning and project performance in entrepreneurship education: Learning in a lean startup environment" (en). Technological Forecasting and Social Change 100: 21–28. doi:10.1016/j.techfore.2015.02.007. ISSN 0040-1625. https://research.utwente.nl/en/publications/selfregulated-learning-team-learning-and-project-performance-in-entrepreneurship-education-learning-in-a-lean-startup-environment(b94a1ab9-6203-464d-a0a4-9a0650686b90).html. 
  14. ↑ „5 STEPS TO VALIDATE YOUR BUSINESS IDEA“. Harvard Business School online. Qaraldi: 2021-yil 6-iyun.
  15. ↑ „Homepage“. www.startupindia.gov.in. Qaraldi: 2022-yil 1-mart.
  16. ↑ York, Jonathan L.; Danes, Jeffrey E. (22 May 2014). "Customer Development, Innovation, and Decision-Making Biases in the Lean Startup" (en). Journal of Small Business Strategy 24 (2): 21–40. ISSN 2380-1751. https://libjournals.mtsu.edu/index.php/jsbs/article/view/191. 
  17. ↑ Teece, David J. (2010). "Business Models, Business Strategy and Innovation". Long Range Planning 43 (2–3): 172–194. doi:10.1016/j.lrp.2009.07.003. 
  18. ↑ Kask, Johan; Linton, Gabriel (2013). "Business mating: When start ups get it right". Journal of Small Business & Entrepreneurship 26 (5): 511. doi:10.1080/08276331.2013.876765. http://oru.diva-portal.org/smash/get/diva2:705449/FULLTEXT01. 
  19. ↑ 19,0 19,1 Hasche, Nina; Linton, Gabriel (December 2017). "The value of failed relationships for the development of a Medtech start up" (en). Journal of Small Business & Entrepreneurship 30 (1): 97–119. doi:10.1080/08276331.2017.1388953. ISSN 0827-6331. 
  20. ↑ Castrogiovanni, Gary J. (1 December 1996). "Pre-Startup Planning and the Survival of New Small Businesses: Theoretical Linkages" (en). Journal of Management 22 (6): 801–822. doi:10.1177/014920639602200601. ISSN 0149-2063. 
  21. ↑ „An interview with investor Paul Graham of Y Combinator“ (en-US). TechCrunch. Qaraldi: 2018-yil 1-oktyabr.
  22. ↑ Kronenberger. „The Top 8 Qualities of a Startup Founder“ (en). Medium (2021-yil 15-aprel). Qaraldi: 2021-yil 14-may.
  23. ↑ Securities and Exchange Commission (12 September 2008), „Guide to Definitions of Terms Used in Form D“, SEC.GOV, qaraldi: 1 July 2014
  24. ↑ Lora Kolodny. „The Other Credit Crisis: Naming Co-Founders“. Wall Street Journal (2013-yil 30-aprel). Qaraldi: 2014-yil 1-iyul.
  25. ↑ Katie Fehrenbacher. „Tesla Lawsuit: The Incredible Importance of Being a Founder“. Giga Om (2009-yil 14-iyun). Qaraldi: 2014-yil 1-iyul.
  26. ↑ Stevenson, Regan M.; Ciuchta, Michael P.; Letwin, Chaim; Dinger, Jenni M.; Vancouver, Jeffrey B. (21 June 2018). "Out of control or right on the money? Funder self-efficacy and crowd bias in equity crowdfunding" (en). Journal of Business Venturing 34 (2): 348–367. doi:10.1016/j.jbusvent.2018.05.006. ISSN 0883-9026. 
  27. ↑ 27,0 27,1 Uy, Marilyn A.; Foo, Maw-Der; Song, Zhaoli (1 September 2013). "Joint effects of prior start up experience and coping strategies on entrepreneurs' psychological well-being" (en). Journal of Business Venturing 28 (5): 583–597. doi:10.1016/j.jbusvent.2012.04.003. ISSN 0883-9026. 
  28. ↑ „Benefits in a Flat Organizational Structure“ (en). smallbusiness.chron.com. Qaraldi: 2019-yil 30-may.
  29. ↑ Douglas McGregor. Theory X Theory Y employee motivation theory. Accel-team.com. Retrieved on 21 July 2013.
  30. ↑ „Zirtual Crashed But Can Its Brand Still Fly?“. Forbes. Qaraldi: 2015-yil 16-oktyabr.
  31. ↑ „Why Startups Fail | Lessons From 150 Founders“. wilburlabs.com. Qaraldi: 2021-yil 24-fevral.
  32. ↑ Alexandros Kakouris Proceedings of the 4th European Conference on Innovation 2010 p95 "In other words, failed entrepreneurs will set up a new business with more and better know-how. Especially if they choose to restart in the same sector with more or less the same activities, there is a big chance that the restarter becomes the better entrepreneur (Schror, 2006). Restarters in this study are defined as entrepreneurs, whose company went bankrupt, but who, after some time, have the courage to start a new company (i.e. 'pure' restarters)."
  33. ↑ Adam Jolly The European Business Handbook 2003 0749439750 2003 p5 "Our interviews with entrepreneurial restarters underscore the fact that failure is still severely stigmatised in Europe. In marked contrast to the United States, there is no general public perception in Europe that failure is a necessary precondition for success."
  34. ↑ Chanin, R., Sales, A., Pompermaier, L., and Prikladnicki, R. (2018). Startup software development education: a systematic mapping study. In proceedings of the 40th International Conference on Software Engineering (ICSE ’18), pp. 143-144.
  35. ↑ 35,0 35,1 Campos, Francisco; Frese, Michael; Goldstein, Markus; Iacovone, Leonardo; Johnson, Hillary C.; McKenzie, David; Mensmann, Mona (22 September 2017). "Teaching personal initiative beats traditional training in boosting small business in West Africa" (en). Science 357 (6357): 1287–1290. doi:10.1126/science.aan5329. ISSN 0036-8075. PMID 28935805. 
  36. ↑ Rauch, Andreas; Hulsink, Willem (June 2015). "Putting Entrepreneurship Education Where the Intention to Act Lies: An Investigation Into the Impact of Entrepreneurship Education on Entrepreneurial Behavior" (en). Academy of Management Learning & Education 14 (2): 187–204. doi:10.5465/amle.2012.0293. ISSN 1537-260X. https://research.rug.nl/en/publications/putting-entrepreneurship-education-where-the-intention-to-act-lies(1a8f5fa3-ceea-4252-90e4-72b6206591a5).html. 
  37. ↑ Paternoster, N., Giardino, C., Unterkalmsteiner, M., Gorschek, T., Abrahamsson, P. (2014). Software Development in Startup Companies: A Systematic Mapping Study. Information and Software Technology 56(10), 1200–1218.
  38. ↑ Blank, S.: The Four Steps to the Epiphany: Successful Strategies for Products That Win. K&S Ranch, Incorporated (2013).
  39. ↑ Sutton, S.M. (2000). The role of process in software start up. IEEE Software 17(4), 33–39. https://doi.org/10.1109/52.854066
  40. ↑ Kon, F., Cukier, D., Melo, C., Hazzan, O., Yuklea, H. (2014). A panorama of the Israeli software startup ecosystem. Available at SSRN 2441157
  41. ↑ Buffardi, K., Robb, C., Rahn, D. (2017) Tech startups: realistic software engineering projects with interdisciplinary collaboration. Journal of Computing Sciences in Colleges 32(4), 93–98.
  42. ↑ A Legal Bridge Spanning 100 Years: From the Gold Mines of El Dorado to the 'Golden' Startups of Silicon Valley by Gregory Gromov 2010.
  43. ↑ „NY Tech Alliance“. nytm.org.
  44. ↑ Majewski, Taylor. " NYC tech's 35 people to watch in 2016", builtinnyc, New York, 26 May 2016. Retrieved on 1 June 2016.
  45. ↑ JAMES F. MCDONOUGH III (2007). "The Myth of the Patent Troll: An Alternative View of the Function of Patent Dealers in an Idea Economy". Emory Law Journal. https://ssrn.com/abstract=959945. Retrieved 27 July 2007.
  46. ↑ „Startups, VCs Now Free To Advertise Their Fundraising Status“. The Wall Street Journal (2013-yil 23-sentyabr). Qaraldi: 2013-yil 23-sentyabr.
  47. ↑ „All-comers join web party for a punt on best start ups“. Financial Times. Qaraldi: 2013-yil 26-sentyabr.
  48. ↑ „Startups Remain Cloudy on the New General Solicitation Rule“. Bloomberg Businessweek. Qaraldi: 2013-yil 20-sentyabr.
  49. ↑ „The ban has lifted: Here's what these 6 companies think about general solicitation“. Venturebeat (2013-yil 23-sentyabr). Qaraldi: 2013-yil 23-sentyabr.
  50. ↑ „Investor.gov“. Securities and Exchange Commission. Qaraldi: 2014-yil 1-iyul.
  51. ↑ Amit Ghosh. „How To Choose The Best Business Structure To Choose For A Start up?“ (en-US). The Startup Journal (2014-yil 14-dekabr). Qaraldi: 2016-yil 30-aprel.
  52. ↑ Bill Gross. „Bill Gross: The single biggest reason why startups succeed - TED Talk - TED.com“.
  53. ↑ „Timing your startup“.
  54. ↑ Goodman. „4 Tips for Landing Revenue-Based Financing“. Entrepreneur. Qaraldi: 2019-yil 8-fevral.
  55. ↑ Prentice, Claire. „Cash-strapped entrepreneurs get creative“. BBC News (2010-yil 12-may).
  56. ↑ Kronenberger. „How the Startup Studio Business Model Is Changing the Startup Economy as We Know It“ (en). Medium (2021-yil 23-fevral). Qaraldi: 2021-yil 25-fevral.
  57. ↑ „Revisiting the myths about entrepreneurship and innovation - Vivek Wadhwa“ (en-US). Vivek Wadhwa (2018-yil 30-avgust). Qaraldi: 2018-yil 6-oktyabr.
  58. ↑ „Invisible unicorns: 35 big companies that started with little or no money“ (en-US). TechCrunch. Qaraldi: 2020-yil 27-oktyabr.
  59. ↑ See generally A Market for Ideas, ECONOMIST, 22 October 2005, at 3, 3 (special insert)
  60. ↑ For a discussion of such issues, see, e.g., Strategic management issues for starting an IP company, Szirom, S.Z., RAPID, HTF Res. Inc., USA (ISBN 0-7695-0465-5); What Business Owners Should Know About Patenting, Wall Street Journal, available at https://www.wsj.com/articles/SB121820956214224545 (Interview with James McDonough, Intellectual property attorney),
  61. ↑ „With the new JOBS Act a new era of investment banking?“. Nasdaq. Qaraldi: 2013-yil 24-sentyabr.
  62. ↑ „Jumpstart Our Business Startups (JOBS) Act Spotlight“. SEC.GOV. Qaraldi: 2014-yil 1-iyul.
  63. ↑ „Newly Legal: Buying Stock in Start Ups Via Crowdsourcing“. ABC News (2013-yil 24-sentyabr). Qaraldi: 2013-yil 24-sentyabr.
  64. ↑ „Levine on Wall Street: Chrysler's Unwanted IPO“. Bloomberg. Qaraldi: 2013-yil 24-sentyabr.
  65. ↑ „Global Crowdfunding Market to Reach $34.4B in 2015, Predicts Massolution's 2015CF Industry Report“. www.crowdsourcing.org. 2016-yil 6-martda asl nusxadan arxivlangan.
  66. ↑ „Grow VC launches, aiming to become the Kiva for tech startups“. TechCrunch. AOL (2010-yil 15-fevral).
  67. ↑ „Crowdsourced Fundraising Platform ProFounder Now Offers Equity-Based Investment Tools“. TechCrunch. AOL (2011-yil 3-may).
  68. ↑ „Fundraising Platform For Startups ProFounder Shuts Its Doors“. TechCrunch. AOL (2012-yil 17-fevral).
  69. ↑ „General Solicitation Ban Lifted Today - Three Things You Must Know About It“. Forbes. Qaraldi: 2013-yil 23-sentyabr.
  70. ↑ „For broker/dealers, crowdfunding presents new opportunity“. The Washington Post. Qaraldi: 2013-yil 28-mart.
  71. ↑ Chen, Jianhong; Nadkarni, Sucheta (1 March 2017). "It's about Time! CEOs' Temporal Dispositions, Temporal Leadership, and Corporate Entrepreneurship" (en). Administrative Science Quarterly 62 (1): 31–66. doi:10.1177/0001839216663504. ISSN 0001-8392. 
  72. ↑ "Hong Kong in Honduras", The Economist, 10 December 2011.
  73. ↑ Barking mad: Can office dogs reduce stress? - CNN.com. Edition.cnn.com. Retrieved on 21 July 2013.
  74. ↑ „The Crunchbase Unicorn Leaderboard is back, now with a record herd of 452 unicorns“. TechCrunch (2019-yil 29-may). 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Startap&oldid=2600235" dan olindi