Yupiter (obyektivlar)

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
"Yupiter" oilasining obyektivlari

Yupiter - SSSRda 1948 yildan beri ishlab chiqarilgan Zonnar tipidagi anastigmat fotografik linzalar oilasi [1] . Ko'pgina "Yupiterlar" kichik formatli kameralar uchun mo'ljallangan, ammo ba'zi bir suratga olish linzalari, shuningdek, maxsus turdagi uskunalar uchun optika ham ayni shunday nomga ega [2] .

Tarixiy ma'lumotnoma[tahrir | manbasini tahrirlash]

Zeiss Sonnar tipidagi Yupiter prototiplarining optik qurilmasi: 1 - 50 / 2.0; 2 - 50 / 1,5

Yupiter linzalari SSSRda urush tugagandan so'ng, nemis fotografiya uskunalarini, dizayn hujjatlari, xom ashyo va ishlab chiqarish uskunalari reperasiya hisobidan tortib olinganda paydo bo'ldi. 1945 yildan keyin barcha nemis patentlari Gitlerga qarshi koalitsiya da bo'lgan mamlakatlar tomonidan bekor qilindi va urushdan oldingi ishlanmalardan bepul nusxa ko'chirishga ruxsat berildi[3] . Birinchi "Yupiterlar" Zeiss Sonnar [* 1] linzalarining sovet variantiga aylandi.

Biroq, ular aqiq nusxalar emas. Chunki asl Zonnarlar Sovet Ittifoqida ishlab chiqarilmagan optik oynaning ma'lum navlarini talab qiladi. Shuning uchun, 1947 yil iyulidan 1949 yil apreligacha optik mutahhassis Mixail Maltsev rahbarligida SSSRda mavjud bo'lgan ko'zoynaklar diapazoni uchun GOIda 4 ta Zonnar linzalari qayta hisoblab chiqildi [4] . Shunga qaramay, ularning ba'zilari 1954 yilgacha KMZda "Yupiter"[5][6] [* 2] nomi ostida nemis shishasining eksport qilingan zaxiralaridan ishlab chiqarilgan. Boshlanishiga, Lyudvig Bertele tomonidan 1932 yilda Contax kameralari uchun ishlab chiqilgan almashtiriladigan linzalar ko'chirildi: Zeiss Sonnar 50 / 1.5; Zeiss Sonnar 50/2.0 va Zeiss Sonnar 85/2.0 [7] . Ular xuddi shu kameralarning sovet nusxasi uchun mo'ljallangan edi, ularning ishlab chiqarilishi Kievdagi "Arsenal" zavodida " Kiev " nomi ostida yo'lga qo'yilgan[8] .

1947 yil dekabr oyida masofa o'lchagich kamerasini flektoskop bilan birlashtirish uchun mo'ljallangan yuqori diafragmali Zeiss Sonnar 180 / 2.8 telefoto linzalari sovet oynasi uchun qayta hisoblab chiqildi. Keyinchalik, u yangi paydo bo'lgan " Zenit " uchun "Yupiter-6" belgisi bilan chiqarildi[9] . Zonnarlarning sovet nusxalarini ommaviy ishlab chiqarishni muvaffaqiyatli yo'lga qo'yish tez orada ushbu kontseptsiya asosida o'z rivojlanishini boshlash imkonini berdi. Birinchi SLR kameralar va 16 mm kinokameralar uchun yaratilgan linzalar shunday paydo bo'ldi. Bertele tomonidan qo'yilgan optik printsipning o'ziga xos xususiyatlari tufayli, "Yupiterlar" ning aksariyati yuqori diafragmali telefoto linzalari edi. Yupiter-3 paydo bo'lgan paytda u SSSRdagi eng tez oddiy ob'ektiv edi .

"Yupiter" obyektivlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Fokus uzunligining aniq qiymatlari har doim ham ramkada ko'rsatilgan yumaloq raqamlarga to'g'ri kelmaydi.

Ob'ektiv "Yupiter-8", KMZ
Contax moslamasi bilan Yupiter-9 obyektivi
Kvars kinokamerasiga qattiq o'rnatilgan "Yupiter-24" ob'ektivi
"Yupiter-37A" linzalari almashtiriladigan obyektivi

Adabiyot[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Д. С. Волосов. Фотографическая оптика, 2-е изд 10000 экз, М.: «Искусство», 1978. 
  • Е. А. Иофис. Фотокинотехника, 100000 экз, М.: «Советская энциклопедия», 1981 — 47—49 bet. 
  • Вячеслав Федай. Объективы с маркой КМЗ (рус.) // «Фотография» : журнал. — 1992. — № 9—10. — С. 32—36. — ISSN 0371-4284.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Cynthia Boylan. „Jupiter-9. The Bokeh Monster“ (en). How To Capture “Bokeh Madness” Using a 85mm F/2 Russian Lens. журнал «Shutterbug» (2015-yil 17-noyabr). Qaraldi: 2015-yil 18-noyabr.

  1. Фотографическая оптика 1978.
  2. Фотокинотехника 1981.
  3. „Германские репарации“ (ru). «Politik» (2001-yil 26-fevral). 2014-yil 11-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 14-yanvar.
  4. Объективы, разработанные в ГОИ 1963.
  5. Г. Абрамов. „«ЗК», «Юпитер-3», 1,5/50, 1948 — середина 80-х, КМЗ, ЗОМЗ, Валдайский з-д «Юпитер»“ (ru). Этапы развития отечественного фотоаппаратостроения. Qaraldi: 2019-yil 16-aprel.
  6. „Юпитер-3“ (ru). ZENIT Camera. Qaraldi: 2019-yil 16-aprel.
  7. Фотография 1992.
  8. „«ЗЕНИТ»: предыстория“ (ru). ZENIT Camera. Qaraldi: 2018-yil 29-sentyabr.
  9. „Юпитер-6“ (ru). ZENIT Camera. Qaraldi: 2019-yil 14-sentyabr.