Yevropa matbuoti mukofoti

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Yevropa matbuot mukofoti — bu Yevropaning 47 ta davlatida jurnalistika sohasidagi mukammallik uchun mukofot dasturi hisoblanadi[1]. U 2012-yilda Yevropaning yettita media fondi tomonidan tashkil etilgan: The Guardian Foundation[2]. Thomson Reuters Foundation, Jyllands-Posten Foundation, Politiken Foundation, Media Development Investment Fund, Vereniging Veronika va Stichting Democratie en Media[3][4] 2015-yilda The Irish Times Trust Limited aʼzo tashkilot sifatida qoʻshildi va ikki yildan keyin Agora SA unga ergashgan holda u ham qoʻshildi. 2020-yilda Luminate tashkiloti aʼzo boʻldi.

Mukofotlar har yili Yevropa matbuoti mukofotini topshirish marosimida besh xil nominatsiyada lauriystlsrgs topshiriladi.

Birinchi taqdirlash marosimi 2013-yilda Amsterdamdagi De Balie -da boʻlib oʻtdi, 2014-yilgi mukofotlar Londondagi Reuters shtab-kvartirasida topshirildi va 2015-yilda Yevropa matbuot mukofoti Kopengagendagi JP/Politiken shtab-kvartirasiga tashrif buyurdi. 2016-yilgi mukofotlar Pragada Forum2000 jamoasi bilan birgalikdayordamida topshirildi. 2017-yilda besh yilligi munosabati bilan marosim yana Amsterdamdagi De Balie asos solingan joyda boʻlib oʻtdi[5]. 2018-yilda Budapeshtda Ochiq arxivlar jamiyatida boʻlib oʻtdi[6]. 2019-yilda mukofotlar Varshavada Gazeta Wyborcza shtab-kvartirasida topshirildi[7]. COVID-19 pandemiyasi jonli marosimni taqiqlaganligi sababli, 2020 va 2021-yilgi nashrlar gʻoliblari onlayn tarzda eʼlon qilindi[8].

Maʼlumot oʻrnida aytish mumkunki tashkilot Amsterdamda joylashgan[9].

Hakamlar hay’ati[tahrir | manbasini tahrirlash]

Hakamlar hay’ati har bir gʻolibni tayyorlov qoʻmitasi tomonidan taqdim etilgan barcha ishlardan tanlab olingan qisqa roʻyxatdan tanlaydi[10]. Mukofot kategoriyalarining har biri qisqa roʻyxatda koʻpi bilan oltita nomzodga ega.

Hozirgi vaqtda hakamlar hay’ati quyidagilardan iborat[11]:

  • (rais) Alan Rusbridger, The Guardianning sobiq bosh muharriri
  • Silvi Kauffmann, Le Monde gazetasining sobiq bosh muharriri, shuningdek Global Editors Network boshqaruv kengashi aʼzosi
  • Aleksandra Föderl-Schmid, sobiq bosh muharrir va Der Standard nashriyotchisi
  • Juan Luis Sánchez, Eldiario.es asoschisi va direktor oʻrinbosari
  • Sheila Sitalsing, De Volkskrantning mustaqil sharhlovchisi va Niderlandiyadagi eng yaxshi sharhlovchi uchun Heldring mukofoti sovrindori

2013-yildan 2020-yilgacha:

  • (Rais) Ser Garold Evans, Tomson Reutersning umumiy muharriri va Sunday Times gazetasining sobiq muharriri[12].
  • Jorgen Ejbol, Jyllands-Posten fondi raisi[13].
  • Yevgeniya Albats, ruscha The New Times gazetasi bosh muharriri

Mukofotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yevropa matbuot mukofoti toʻrtta yoʻnalishda beriladi. Hakamlar hay’ati tomonidan tanlangan beshinchi maxsus mukofot ixtiyoriydir. Har bir sovrin 10 000 yevroga teng mablagʻ bilan moliyalashtiriladi[14].

Tergov hisoboti mukofoti[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ushbu mukofot „faktlarni aniqlash va oshkor qilish, yashirin yangiliklarni ommaga oshkor qilish“ uchun beriladi.

  • 2014-yil: Stiv Steklou, Babak Dehgʻonpisheh va Yegane Torbati, Reuters, Buyuk Britaniya, „Oyatullohning aktivlari“;
  • 2015-yil: Ander Izagirre [es], El País, Ispaniya, „Qanday qilib oʻlik partizanlarni ishlab chiqarish kerak“;
  • 2016-yil: Marion Quillard [fr], Revue XXI, Fransiya, „Zoʻrlanganlar qoʻlingizni koʻtaring“;
  • 2017-yil: Serbiya Jurnalistika tadqiqot markazi, korruptsiya va uyushgan jinoyatchilikka oid maqolalari uchun;
  • 2018-yil: Stéphane Foucart [fr] va Stéphane Horel [fr], Le Monde, Fransiya, „Monsanto Papers“;
  • 2019-yil: Kristo Grozev, Roman Dobroxotov, Bellingcat, Buyuk Britaniya, „Solisberidagi zaharlanishda gumonlanuvchilarning niqobini ochish: toʻrt qismli tergov“;
  • 2020-yi:l Annemarte Moland, Hatto Kjølleberg va Ruben Solvang, NRK, Norvegiya, „Trigger ogohlantirishi“;
  • 2021-yil: Roman Anin, Alesya Maroxovskaya, Irina Dolinina, Dmitriy Velikovskiy, Roman Shleynov, Sonya Savina, Olesya Shmagun va Denis Dmitriev, IStories, Rossiya, „Kirill va Katya: sevgi, offshorlar va maʼmuriy resurslar. Qanday qilib Putinning qiziga uylanish Kirill Shamalovga bir dunyo imkoniyat berdi“.

Distinguished Reporting mukofoti[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ushbu mukofot „alohida xabar berish, voqeani eng yaxshi tarzda aytib berish“ uchun beriladi. 2017-yilga qadar ushbu toifa „Hurmatli yozuvchi mukofoti“ deb nomlangan:

  • 2014-yil: Sergey Xazov, The New Times jurnali, Rossiya, „Apelsindagi odam“, „Vyetnam shaharchasi“ va „Taqiqlangan Islom“;
  • 2015-yil: Elena Kostyuchenko, Novaya gazeta, Rossiya, „Sizning eringiz ixtiyoriy ravishda olov ostida qoldi“;
  • 2016-yil: Justyna Kopińska [pl], Duzy Format (Gazeta Wyborcza), Polsha, „Qoʻrquv kasalxonasi“;
  • 2017-yil: Dialika Noyfeld, Der Spiegel, Germany, „Step-uncle Sam“; Felix Hutt, Stern, Germany,, Germaniya, „71 hayot“.

2018-yilda bu toifa „Hurmatli hisobot“ mukofoti deb oʻzgartirildi.

  • 2018-yil: Maykl Obert, Süddeutsche Zeitung jurnali, Germaniya, „Odam tutuvchi“;
  • 2019-yil: Katrin Kunts, Marian Blasberg va Kristof Scheuermann, Der Spiegel, Germaniya, „Ellik olti kunlik ajralish“;
  • 2020-yil: Isobel Cockerell, Coda Story, Jorjiya, „Uygʻur ayollari Xitoyning kuzatuv davlatiga qarshi kurashmoqda“;
  • 2021-yil: Yanush Shvertner, Onet, Polsha, „Vabo davridagi sevgi“.

Fikr mukofoti[tahrir | manbasini tahrirlash]

2017-yilgacha Sharhlovchi mukofoti sifatli sharh va fikrli jurnalistika uchun berilgan.

  • 2013-yil: Nikos Chrysoloras, Kathimerini, Gretsiya, „Gretsiya Evrozonada qolishi kerak“;
  • 2014-yil: Boris Dejulovich, Globus, Xorvatiya, „Vukovar: oʻlik shahar uchun hayot oʻlchamidagi yodgorlik“;
  • 2015-yil: Nik Koen, The Observer, Buyuk Britaniya, „Nayjel Farajning qoʻrqoqligi“;
  • 2016-yil: Gideon Raxman, Financial Times, Buyuk Britaniya, „Gidyon Raxman sharhi“;
  • 2017-yil: Fintan OʻTul, Irish Times, Irlandiya, The Observer va The Guardian, Buyuk Britaniya, Brexit ustunlari uchun.

2018-yildan beri fikr mukofoti eng yaxshi sharhlovchi yoki ajoyib talqin uchun beriladi:

  • 2018: Dragan Bursać [sh], Al Jazeera Balkans, Bosniya va Gertsegovina, „Konjichlik Petar bolasining uchinchi otishmasi“;
  • 2019: Madeleine Schwartz [d], The Guardian, Birlashgan Qirollik, „Atlantizmning oxiri: Tramp sovuq urushda gʻalaba qozongan mafkurani oʻldirganmi?“ ;
  • 2020: Beata Balogová [d], SME, Slovakiya, „Qanday qilib biz oʻrtoq boʻlishni toʻxtatdik“;
  • 2021: Ivan Zsolt Nagy, HVG.hu, Vengriya, „Trianon boshqacha ogʻriganida“.

Innovatsiya mukofoti[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ushbu toifadagi jurnalistlar oʻzlarining ixtirochi yoki ilgʻor hikoya qilish usuli uchun mukofotlanadi.

  • 2013-yil: Pol Lyuis (jurnalist), The Guardian, „Gʻalayonlarni oʻqish“;
  • 2014-yil: Espen Sandli [no], Linn Kongsli Hillestad va Ola Strømman [no], Dagbladet, Norvegiya, „Null CTRL“;
  • 2015-yil: Migrantlar fayllari jamoasi, Migrantlar fayllari, Italiya Shveysariya, Fransiya, Shvetsiya, Ispaniya va Gretsiya, „Muhojirlar fayllari: Yevropa eshigida migrantlar oʻlimini oʻrganish“;
  • 2016-yil: Raquel Moleiro, Hugo Franko va Joana Beleza, Expresso gazetasi, Portugaliya, „Alloh uchun oʻldirish va oʻlish — Islomiy Davlatning beshta portugal aʼzosi“;
  • 2017-yil: Christiaan Triebert [nl], Bellingcat, Niderlandiya, „Turk toʻntarishi fitnachilarning nazari bilan“;
  • 2018-yil: Megan Lucero, Maeve McClenaghan, Gareth Davies, Charlz Boutaud, Kirsty Styles, ularning tashkiloti uchun Byuro Local;[15]
  • 2019-yil: Gilermo Abril va Carlos Spottorno [fr], Süddeutsche Zeitung Magazin, Germaniya va El País semanal, Ispaniya, „Palmira, boshqa tomon“;
  • 2020-yil: Decât o Revistă jamoasi, Decât o Revistă, Ruminiya, „Qanday qilib DoR Transilvaniyada barcha jamoalar uchun qalqib chiquvchi xabarlar xonasini tashkil qildi“;
  • 2021-yil: Maldita.es jamoasi, Maldita.es, Ispaniya, „Maldita.es WhatsApp Chatboti dezinformatsiya boʻyicha faktlarni tekshirish operatsiyasini rivojlantirish uchun“.

Maxsus mukofot[tahrir | manbasini tahrirlash]

Maxsus mukofot hakamlar hay’ati uchun ixtiyoriy va ularga alohida eʼtirofga loyiq deb hisoblagan yuqori sifatli jurnalistikani ajratib koʻrsatish imkonini beradi. Bu alohida jurnalistga, axborot tashkilotiga yoki jurnalistikaning yoʻnalishida ijod qiluvchilariga berilishi mumkin.

  • 2014-yil: Alan Rusbridger, The Guardian, Buyuk Britaniya; Yavuz Baydar, senzuralangan ommaviy axborot vositalari tomonidan, Turkiya;
  • 2015-yil: Pol Radu, Drew Sallivan, Miranda Patrucić va boshqalar. Ularning tashkiloti uchun "Uyushgan jinoyatchilik va korruptsiyaga qarshi hisobot" loyihasi ;
  • 2016-yil: Gert van Langendonck, NRC, Niderlandiya, „Off to Europe“; Amrai Koen va Xenning Sassebax, Die Zeit, Germaniya, „Vaʼda qilingan yurtda“; Anders Fjellberg va Tomm V. Kristiansen, Dagbladet, Norvegiya, „The Wetsuitman“;
  • 2017-yil: Irina Tacu, Ana Mariya Ciobanu, Andreea Giuklea, Kristian Lupşa va Oana Sandu, Dekat o Revistă, Ruminiya, „Kollektiv“;
  • 2018-yil: Ida Nyegård Espersen, Jyllands-Posten, Daniya, „Bu jinoyat faqat qashshoqlik, internet va uzoqdan xaridorni talab qiladi“;
  • 2019-yil: Taqiqlangan hikoyalar jamoasi va hamkorlari, ularning tashkiloti uchun Taqiqlangan hikoyalar;
  • 2020-yil: BIRN Bosniya va Gertsegovina jamoasi, urush jinoyatlari boʻyicha sud jarayonlari va boshqa oʻtish davri adliya maysalalari boʻyicha hisobotlari uchun[16].
  • 2021yil yil: „Shafqatsiz Minsk: Belarus politsiyasi namoyishchilarni qanday kaltaklagani“ ortida Mediazona Belarus jamoasi vakili boʻlgan Belarusda ishlayotgan barcha jasur jurnalistlarga hurmat.

Yevropa karikatura mukofoti[tahrir | manbasini tahrirlash]

2019-yilda Studio Europa Maastricht bilan hamkorlikda Yevropa karikatura mukofoti taʼsis etildi[17][18][19]. Ushbu yangi mukofot yoʻqolib borayotgan sanʼat turini va jurnalistika uchun katta boylikni saqlab qolish bilan birga yevropalik karikaturachilarni targʻib qilish va ragʻbatlantirishga qaratilgan[20]. Birinchi nashrning gʻolibi Fransiyalik karikaturachi va illyustrator Ann Derenne „Jenga — Yerning oltinchi ommaviy farqi“ multfilmi uchun gʻolib boʻldi[21].

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Turkum:Yevropa matbuoti mukofoti sovrindorlari

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „BIRN Wins European Press Prize for Justice Reporting“ (en-US). Balkan Insight (2020-yil 11-iyun). Qaraldi: 2020-yil 30-iyul.
  2. „The Guardian Foundation“. European Press Prize. Qaraldi: 2020-yil 7-oktyabr.
  3. Greenslade, Roy. „Media foundations launch European Press Prize“. The Guardian (2012-yil 24-may). Qaraldi: 2012-yil 27-may.
  4. „Seven media foundations launch European Press Prize“. InPublishing. Qaraldi: 2020-yil 9-iyul.
  5. „Award Ceremony European Press Prize, Amsterdam“ (en). www.europa-nu.nl. Qaraldi: 2020-yil 13-iyul.
  6. „European Press Prize Awards the 2018 Winners in Budapest“ (en). PR Newswire. Qaraldi: 2020-yil 13-iyul.
  7. „Winners of the European Press Prize announced in Warsaw“ (en). The New Federalist (2020-yil 13-iyul). Qaraldi: 2020-yil 13-iyul.
  8. „Uitreiking European Press Prize 2020 volledig online / Villamedia“ (nl). www.villamedia.nl. Qaraldi: 2020-yil 25-iyun.
  9. Greenslade, Roy. „Record entries - but still time to aim for a European Press Prize“ (en-GB). The Guardian (2015-yil 1-dekabr). Qaraldi: 2020-yil 22-iyul.
  10. „Bellingcat Shortlisted for the 2020 European Press Prize for Innovation“ (en-GB). bellingcat (2020-yil 6-aprel). Qaraldi: 2020-yil 30-iyul.
  11. „European Press Prize Jury“. Qaraldi: 2020-yil 7-oktyabr.
  12. „The European Press Prize: These are the Greatest Achievements in European Journalism of the Year“ (en). PR Newswire. Qaraldi: 2020-yil 9-iyul.
  13. „Mediehuse stifter europæisk Pulitzer-pris“ (da). Politiken. 2012-yil 27-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 28-may.
  14. „Applications Open for European Press Prize 2020“. Global Forum for Media Development. 2020-yil 22-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 22-iyul.
  15. Tobitt. „Bureau Local marks first year of 'standing in the trenches' with local journalists and telling data stories that matter“ (en-US). Press Gazette (2018-yil 28-mart). Qaraldi: 2020-yil 9-iyul.
  16. „Balkan Insight in 2020: The Stories That Mattered Most“. Balkan Insight (2020-yil 31-dekabr). Qaraldi: 2020-yil 31-dekabr.
  17. „Studio Europa Maastricht - Working on Europe“. Studio Europa Maastricht.
  18. „European Cartoon Award shortlist“. Cartoon Movement. Qaraldi: 2020-yil 13-iyul.
  19. „Founding of the European Cartoon Award“. Studio Europa Maastricht (2020-yil 6-yanvar). 2021-yil 19-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 5-avgust.
  20. „European Cartoon Award 2020“. European Press Prize. Qaraldi: 2021-yil 23-avgust.
  21. „Anne Derenne“. European Press Prize. Qaraldi: 2021-yil 23-avgust.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]