Yekaterina II yodgorligi, Vilna

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Yekaterina II yodgorligi — Mark Antokolskiy tomonidan Buyuk imperator Yekaterinaga bagʻishlangan, ammo saqlanib qolmagan vilna yodgorligi.

Yodgorlik qurish gʻoyasi Hamdoʻstlikning boʻlinishi natijasida Shimoliy-Gʻarbiy hududning Rossiya imperiyasiga qoʻshilishining yuz yillik yubileyi munosabati bilan paydo boʻldi. Maxsus qoʻmita tuzildi, unga Vilna shahrida tugʻilgan taniqli haykaltarosh Antokolskiy taklif qilindi, u 1900-yilda yodgorlikni barpo etishga rozi boʻldi. 1902-yilda oʻlimidan oldin ham Antokolskiy yodgorlik va bronza bezaklarini yasashga muvaffaq boʻldi, ular juda maʼqullandi. 1903-yil bahorida yodgorlik Vilnaga yetkazildi.

Yodgorlik juda nafis boʻlib, isteʼdodli haykaltaroshning eng yaxshi asarlaridan biri edi. Tik turgan imperator sharqqa qaragan holda, chap qoʻlida sharcha, oʻng tomonida esa hokimiyatning ramziy belgisi bor edi. Oyoq taxtasi bilan tanasining balandligi taxminan 3 metr, butun yodgorlikning balandligi esa 8 metr edi. Haykalning ogʻirligi 22 tonnani, shu jumladan poydevori — 33 tonnani tashkil etgan. Poydevorning old tomonida oltin harflar bilan „Empress Ketrin Ikkinchi“, qarama-qarshi tomonda mashhur " Rad etilgan qaytish " shiori oʻyib yozib qoʻyilgan.

Yodgorlik mahalliy savdogar A. M. Pimonov hisobidan poydevorni barqarorlashtirish boʻyicha qimmat ishlar olib borilgandan soʻng, sobor maydonida oʻrnatildi. Yodgorlikning tantanali ochilishi 1904-yil 10-sentabrda boʻlib oʻtdi. Yodgorlikning ochilish marosimida Shimoliy-Gʻarbiy hududning barcha taniqli odamlari yigʻildi, Nikolay II ning ukasi Buyuk Gertsog Mixail Aleksandrovich ham bor edi. Yodgorlik oʻrnatilishi munosabati bilan avval qarovsiz qolgan maydonda ham umumiy obodonlashtirish ishlari olib borildi, maydon barpo etildi.

Yodgorlik uzoq vaqt turmadi: 1915-yilda nemis qoʻshinlari yaqinlashganda, u demontaj qilingan va Rossiyaga evakuatsiya qilingan. Fuqarolar urushi paytida uning izlari yoʻqolgan.

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]