Yaponiya Energiyasi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya


Yaponiya energetikasi-Yaponiyaning energiya zaxiralari va energiya ob'ektlari.

Energiya tashuvchilar[tahrir | manbasini tahrirlash]

AQSh ma'lumotlariga ko'ra, Yaponiyaning qayta tiklanadigan jami energiya zaxiralari EES EAEC veb-saytida e'lon qilingan. Energiya axboroti ma'muriyati (2015 yil dekabr holatiga ko'ra) [1] taxminan 0,31 milliard toe (ko'mir ekvivalenti) yoki global (179 mamlakat) 0,025% ni tashkil qiladi.

1973, 2010 va 2017-moliya yillari uchun Yaponiyaning ichki birlamchi energiya iste'molining qiyosiy jadvali[2][3] 1973 yildan 2017 yilgacha bo'lgan davrda mamlakat yoqilg'i-energetika kompleksidagi tendentsiyalarni tushuntiradi (moliyaviy yil - moliya yili: 1 apreldan martgacha). 31) .

1973-moliya (neft inqirozi) uchun Yaponiyada birlamchi energiya tashuvchilarning ichki iste'molida qazib olinadigan yoqilg'iga bog'liqlik - 94%, 2010-moliya (2011-yil 11-martgacha) - 81,2% va 2017-moliya yili - 87,4% [2].

Ta’kidlash joizki, agar 2010-moliya yilida birlamchi energiya iste’moli tarkibida atom energiyasining ulushi 11,2 foizni tashkil etgan bo‘lsa, 2017-moliya yiliga kelib (Fukusimadan keyingi) u 1,4 foizga kamaygan. Shu bilan birga, 1973 yil bilan taqqoslaganda, 2017-moliya yilida xom neftning ulushi 75,5% dan 39% gacha sezilarli darajada kamaydi va suyultirilgan gaz (SNG) ulushi ushbu davrda 1,6% dan 23,4% gacha keskin o'sdi.

Yaponiyaning qazib olinadigan yoqilg'i import siyosatining asosiy, asosiy xususiyati uning diversifikatsiyasi bo'lib, u quyidagi diagrammada ko'rsatilgan

2018 FY uchun organik yoqilg'i etkazib berishda eksport qiluvchi mamlakatlarning ulushi, foizlar

Organik yoqilg'ini etkazib berish tarkibidagi o'zgarishlar, shuningdek xom neftning o'rtacha narxlaridagi o'zgarishlar elektr energiyasini ishlab chiqarish tarkibida sezilarli o'zgarishlarga va elektr energiyasining o'rtacha narxlarida nisbatan kichik o'zgarishlarga olib keldi[3].

Shunday qilib, 2018 yilda FG 1980 yilga nisbatan ko'mir yoqadigan elektr stantsiyalarida elektr energiyasini ishlab chiqarishni 21,9 dan 332,3 milliard kVt / soatgacha oshirdi; gaz elektr stantsiyalarida (LNG) — 74,7 dan 402,9 milliard kVt / soatgacha; qayta tiklanadigan energiya manbalarida (gidroelektr stantsiyalarisiz) — 0,9 dan 96,3 milliard kVt / soatgacha, ko'mir yoqadigan elektr stantsiyalarida,  suyuq yoqilg'ida, ishlab chiqarish kamayishi bilan — 221,0 dan 73,7 milliard kVt soatgacha, atom elektr stantsiyalarida-82,0 dan 64,9 milliard kVt soatgacha.

Elektr energetikasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yaponiyaning elektr energetikasining asosiy asoslari, davom etayotgan islohotlar va liberallashtirishga qaramay, hali ham mamlakatning 10 ta gorizontal integratsiyalashgan energiya kompaniyalaridan iborat.

2015 yil aprel oyida OCCTO (Transmission operatorlarning Cross-regional Coordination for Organization) tashkil etilishi milliy tizimning barqarorligi va ishonchliligini ta'minlash va rejimlarni optimallashtirish bilan bog'liq bo'lgan 2011 yil 11 martdagi zilziladan keyin mamlakatning elektr energetikasini isloh qilishning asosiy va eng muhim bosqichidir.

Gidroenergetika[tahrir | manbasini tahrirlash]

2021 yilda gidroenergetika quvvati 50 019 MVtni tashkil etdi .

Atom energiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

AES oi

Tokaimurada o'rnatilgan quvvati 13 MVt bo'lgan birinchi yadro reaktori (JPDR-Japan Power Demonstration Reactor — bwr turi) 1960 yil 1 dekabrda qurilish bilan boshlangan.

Oi AES

1973 yildan beri atom energetikasi asosan yoqilg'i importiga bog'liq bo'lgan mamlakat sifatida Yaponiyada milliy strategik ustuvor vazifa bo'lib kelgan. Shu bilan birga, boshidanoq Yaponiya atom stansiyalarining yuqori seysmik faollikka bardosh berish qobiliyatidan xavotir bildirildi. Yaponiya atom energetikasining etakchisi edi (AQSh, Fransiya va boshqalar bilan bir qatorda). Hozirda vaqtincha to'xtatilgan Yaponiyaning Kasivazaki-Kariva atom elektr stantsiyasi (1985 yildan beri) dunyodagi eng yirik atom elektr stantsiyasi edi (Janubiy Koreyaning Kori atom elektr stantsiyasi ishga tushirilgunga qadar).

2011 yil mart: Fukusima-1 atom elektr stantsiyasidagi avariya

Agar 2010 yilda birlamchi energiya iste'mol qilish tarkibidagi atom energiyasining ulushi 11,2% ni tashkil etgan bo'lsa, 2017 yilga kelib (postfukushima) u 1,4% gacha kamaydi.

2020 yilgi ma'lumotlar:

Quvvat, MVt: 36 476

Ishlab chiqarish, GVt * soat·65681.92

Ulush: 7,5 %

Bloklar: 38

2021 yil 1 yanvar holatiga ko'ra mamlakatning amaldagi atom elektr stantsiyalari va ularning asosiy xususiyatlari 2-jadvalda keltirilga

Jadval 2. Yaponiyaning 2021 yil 1 yanvardagi faol atom elektr stantsiyalari
№ п/п AES nomi Reaktorlar soni O'rnatilgan quvvat-aniq, MVt O'rnatilgan quvvat-yalpi, MVt
1 Genkai 2 2254 2360
2 Hamaoka 3 3473 3617
3 Higashidōri 1 1067 1100
4 Ikata 1 846 890
5 Kashiwazaki Kariwa 7 7965 8212
6 Mihama 1 780 826
7 Ohi 2 2254 2360
8 Onagawa 2 1592 1650
9 Sendai 2 1692 1780
10 Shika 2 1613 1746
11 Shimane 1 789 820
12 Takahama 4 3220 3392
13 Tokai 1 1060 1100
14 Tomari 3 1966 2070
15 Tsuruga 1 1108 1160
Yaponiya - toliq 33 31679 33083

2021-yil 1-yanvar holatiga jami o'rnatilgan quvvati 33 ta reaktor-yalpi quvvati 33 083 MVt (o'rnatilgan quvvati — sof quvvati-31 679 MVt), shu jumladan:

17 bwr tipidagi reaktorlar; o'rnatilgan quvvat-yalpi-18,425 MVt (aniq — 17,559 MVt);

16 PWR tipidagi reaktorlar; o'rnatilgan quvvat-yalpi-14,838 MVt (aniq — 14,120 MVt)

Qayta tiklanadigan energiya[tahrir | manbasini tahrirlash]

2021 yilda qayta tiklanadigan energiya quvvati 111,860 MVtni tashkil etdi.

Biogaz

2021 yilda biogaz quvvati 85 MVtni tashkil etdi.

Bioenergetika

2021 yilda bioenergetika quvvati 4592 MVtni tashkil etdi.

Shamol energiyasi

2021 yilda shamol energetikasi quvvati 4471 MVtni tashkil etdi.

Quyosh

2021 yilda quyosh energiyasi 74191 MVt quvvatga ega edi.

Geotermik

Asosiy maqola: Yaponiyada geotermik energiya

2021-yilda geotermik energiya quvvati 481 MVt bo'lgan .

Vodorod[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yaponiyaning mamlakatning energiya balansida "asosiy energiya manbai" sifatida mamlakatni vodorodga o'tkazish bo'yicha uzoq muddatli strategiyasi mavjud. O'tish biznes tashabbuslari bilan boshlandi va hukumat tomonidan tobora ko'proq turli shakllarda qo'llab-quvvatlanmoqda.

Joriy moliya yilining oxirigacha Yaponiyada (2022 yil 31 mart) bir guruh yapon kompaniyalari vodorodni Avstraliyadan Yaponiyaga tashish bo'yicha texnik-iqtisodiy asosni yangi qurilgan suyultirilgan vodorodni (dunyodagi birinchi) tashish tankeri yordamida amalga oshiradilar.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Energiya zaxiralari. Energiya salohiyati. EES EAEC (Wayback Machine saytida 2021-07-29 sanasida arxivlangan) (yangilangan: 2021 yil 22-iyul).
  2. 令和元年度エネルギーに関する年次報告(エネルギー白書2020). Agency for Natural Resources and Energy[en].