Yaʼjuj va Maʼjuj

Yaʼjuj va Maʼjuj (arabcha: يأجوج ومأجوج‎‎) — iudaizm, xristianlik va islom dinlarida 2 yovvoyi xalqning nomi. Afsonalarda Yaʼjuj va Maʼjujlar uzun boʻyli, keng yagʻrinli, baʼzilarining qulogʻi butun gavdasini qoplab turadigan, qiyomat kuni olamni bosib olib, hammayoqni xarob qiluvchi dahshatli va behisob xalq sifatida tasvirlangan. Qurʼonda Zulqarnayn Yaʼjuj va Maʼjujlar yashaydigan joyga borib, bu xalqlarning yer yuziga yoyilib ketmasligi uchun 2 togʻ oraligʻiga toʻsiq qurdirgani bayon etiladi:

94. Ular: „Ey Zulqarnayn, albatta, Yaʼjuj va Maʼjuj yer yuzida buzgʼunchilik qiluvchilardir. Senga xaroj bersak, biz bilan ularning orasida toʼsiq qilib berurmisan?“ – dedilar.

قَالُوا۟ يَـٰذَا ٱلْقَرْنَيْنِ إِنَّ يَأْجُوجَ وَمَأْجُوجَ مُفْسِدُونَ فِى ٱلْأَرْضِ فَهَلْ نَجْعَلُ لَكَ خَرْجًا عَلَىٰٓ أَن تَجْعَلَ بَيْنَنَا وَبَيْنَهُمْ سَدًّۭا ٩٤‎‎

95. U dedi: „Robbim menga bergan imkoniyat yaxshidir. Bas, menga kuch ila koʻmak bering. Siz bilan ularning orasida bir devor qilajakman.

قَالَ مَا مَكَّنِّى فِيهِ رَبِّى خَيْرٌۭ فَأَعِينُونِى بِقُوَّةٍ أَجْعَلْ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَهُمْ رَدْمًا ٩٥‎‎

96. Menga temir parchalarini keltiring“. Nihoyat, togʻning ikki tomonini barobarlashtirganda: „Dam uringlar!“ – dedi. Nihoyat, uni (temir uyumini) oʻt-olovga aylantirgach: „Olib kelinglar, ustidan mis quyaman“, – dedi.

ءَاتُونِى زُبَرَ ٱلْحَدِيدِ ۖ حَتَّىٰٓ إِذَا سَاوَىٰ بَيْنَ ٱلصَّدَفَيْنِ قَالَ ٱنفُخُوا۟ ۖ حَتَّىٰٓ إِذَا جَعَلَهُۥ نَارًۭا قَالَ ءَاتُونِىٓ أُفْرِغْ عَلَيْهِ قِطْرًۭا‎‎

97. Bas, uning ustiga chiqa olmadilar, uni teshib ham oʻta olmadilar.

فَمَا ٱسْطَـٰعُوٓا۟ أَن يَظْهَرُوهُ وَمَا ٱسْتَطَـٰعُوا۟ لَهُۥ نَقْبًۭا ٩٧‎‎

98. U: „Bu Robbim tarafidan rahmatdir. Agar Robbimning vaʼdasi kelsa, buni yer barobar qilur. Robbimning vaʼdasi haqdir“, – dedi.

قَالَ هَـٰذَا رَحْمَةٌۭ مِّن رَّبِّى ۖ فَإِذَا جَآءَ وَعْدُ رَبِّى جَعَلَهُۥ دَكَّآءَ ۖ وَكَانَ وَعْدُ رَبِّى حَقًّۭا‎‎

— Qurʼon, Kahf surasi 94–98-oyatlar

Shunga qaramay ular har kecha toʻsiqni teshib oʻtishga harakat qilganlar, lekin Alloh azonda toʻsiqning teshilgan joyini qaytadan oʻz holiga keltirib qoʻygan. Shu sababli Yaʼjuj va Maʼjujlar toʻsiqni teshib oʻta olmaganlar. Islom rivoyatlariga koʻra, bu xalqlar qiyomat arafasida toʻsiqni teshib oʻtadi, yer yuziga yopirilib, barcha katta daryo va koʻllarning suvini ichib tugatadi, uchragan odamni yanchib, yoʻq qilib yuboradi. Yaʼjuj va Maʼjuj haqida bir qancha hadislar ham kelgan.Yaʼjuj va Maʼjuj haqidagi rivoyat Gog va Magog nomida yahudiy-xristian diniy adabiyotida uchraydi.

Havolalalar

• Сухайл Тармахомед. „Яджудж и Маджудж (Гог и Магог)“ (deadlink). Askimam.ru (2012-yil 4-iyun). 2013-yil 25-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 2-iyul.