Xotin
Xotin (turmush oʻrtogʻi) — kimsa bilan turmush qurgan/turmush oʻrtogʻiga nisbatan.
Tushunchaning kelib chiqishi[tahrir | manbasini tahrirlash]
XOTIN — rusichlar orasida: Hayot tabiatining umidi, bu yerda aynan tabiat, tabiatdan boshqa narsa emasligi tushuniladi. Rusichlar orasida alifboning har bir harfi maʼnoga ega edi, shuning uchun „xotinlar“ ildizi. AYOL — bu bizning zamonamizgacha yetib kelgan va bir harf oʻzgargan soʻzdir. Rusichlar orasida: turmushga chiqqan ayol kishi (ayol + martaba). Boshqa Prussiya bilan bogʻliq. genno. „ayol!“, Boshqa Ind. jániṣ „xotin, turmush oʻrtogʻi“, gnā „maʼbuda“, Avest. gǝnā-, ɣǝnā, ɣnā „ayol, xotin“, ǰaini — bir xil, Arm. qarindosh, gotika 𐌵𐌹𐌽𐍉 (qinō) „xotin, turmush oʻrtogʻi“, 𐌵𐌴𐌽𐍃 (qēns) — turmush oʻrtogʻi, yunoncha. gynk, Boeot. bání „xotini“, Irl. ben, tochar. A śän, B śana „ayol“[1].
Ruscha „xotin“, turkiy „kyun“ va inglizcha „queen“ yagona qadimiy „kena“ ildiziga borib taqaladi, bu „ayol“ maʼnosini bildiradi[2].
Tavsif[tahrir | manbasini tahrirlash]
Turmushga chiqqan ayol — bu erkakka turmushga chiqqan ayol (nikoh). Yaxshi xotin erining boshini taroq bilan siylab, mehr beradi. Yomon xotin esa ogʻiz va tishlarini qoʻl siltamasdan tayoq bilan uradi, yomon xotin Kundalik hayotda odatiy xotinning notoʻgʻri tushunchasi ham qoʻllaniladi — u bilan birga yashaydigan, birgalikda uy xoʻjaligi yuritadigan yoki hatto bolalarni tarbiyalaydigan, lekin u bilan munosabatlarini rasman nikoh orqali roʻyxatdan oʻtkazmagan sherigi bilan munosabatda boʻlgan ayol. Kundalik hayotda bunday munosabatlar (roʻyxatdan oʻtmagan nikoh) koʻpincha "fuqarolik nikohi" deb ataladi. Biroq, terminologik nuqtai nazardan, bu notoʻgʻri, chunki oila huquqida dunyoviy hokimiyatda tuzilgan nikoh ilgari fuqarolik deb atalgan (cherkov nikohidan farqli oʻlaroq, cherkovda tuzilgan). 2015-yilgi zamonaviy Rossiya Oila kodeksida bunday atama mavjud emas. „Fuqarolik nikohi“ soʻzining sinonimi " birgalikda yashash"dir. Huquqiy fan „fuqarolik nikohi“ va „fuqarolik xotin“ atamalarini rasman tan olinmaydi.
Kanada, Ispaniya, Fransiya, Belgiya, Niderlandiya, Portugaliya, Janubiy Afrika, Shvetsiya, Norvegiya, Islandiya va Argentina kabi baʼzi mamlakatlarda qonun bir jinsli nikohlarni ham tan olinga. Ushbu mamlakatlarda „xotin“ atamasi turmush oʻrtoqlarning har biriga nisbatan ishlatilishi mumkin.
Shuningdek qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Fuqarolik nikohi
- Oilaviy munosabatlar
- Ikki nikohlilik
- Koʻpxotinlilik
- Vaqtinchalik xotin
- Oila
- Yaxshi va yomon xotinlar haqida soʻzlar
Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Мужьям о жёнах. — М.: «Ковчег», 2009. — 32 с. — ISBN 5-7850-0044-X
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Fasmer M. Etimologicheskiy slovar russkogo yazika.
- ↑ „Самовосстановитель древнего языка“.