Xitoy tili va Amerika Qo'shma Shtatlari
Xitoy tili , asosan kanton lahjasi Qo'shma Shtatlardagi uchinchi eng ko'p so'zlashiladigan til bo'lib, asosan xitoy-amerikalik aholi ichida va immigrantlar yoki muhojirlarning avlodlari, ayniqsa Kaliforniya va Nyu-Yorkda so'zlashadi. Taxminan 2004-yilda 2 milliondan ortiq amerikaliklar xitoycha tilda tillarda gaplashishadi, mandarin lahjasi Xitoydan va ma'lum darajada Tayvandan immigratsiya tufayli tobora keng tarqalgan. [1] Lahjalar yoki shevalar deb atalishiga qaramay, Kanton, Taishan va Mandarin va boshqalar o'zaro tushunarli ya'ni o'xshash emas. Aholini ro'yxatga olish shakllari va so'rovnomalari so'ralganda, so'zlashuvchilar faqat "xitoycha" deb javob berishadi. [2]
2000-yilgi AQSh aholini ro'yxatga olish bo'yicha hisobot ma'lumotlariga ko'ra, 259,750 kishi "kanton tilida" so'zlashadi, ularning 58,62 foizi Kaliforniyada, ikkinchisi esa 16,19 foizi Nyu-Yorkda yashaydi. [3] Kantoncha ma'ruzachilarning haqiqiy soni, ehtimol, ko'proq edi. 1982-1983 o'quv yilida Kaliforniyadagi 29 908 o'quvchi kanton tilini asosiy ona tili sifatida ishlatganligi xabar qilingan. Ushbu talabalarning taxminan 16 000 nafari ingliz tilini cheklangan (LEP) deb aniqlangan. [4]
2000 yilgi AQSh aholini ro'yxatga olish ma'lumotlariga ko'ra, 84 590 kishi "Tayvan xokkien" lahjasida gaplashgan. [5] Hokkien tilida eng ko'p gapiradigan okrug 21,990 (okrug aholisining 0,250%) Los-Anjeles okrugi bo'ldi, undan keyin 5,855 (okrug aholisining 0,222%) Orinj okrugi . Xokkien tilida so'zlashuvchilarning eng yuqori foiziga ega bo'lgan okrug 0,845% (160) Texasning Kalxun okrugi bo'ldi , undan keyin Texasning Fort-Bend okrugi 0,286% (935) va Los-Anjeles okrugi, Kaliforniya. 2005-2009 yillarda to'plangan ma'lumotlarga ko'ra, 76 822 kishi tayvancha hokkien tilida gaplashgan. [6]
Nyu-York shahrida standart mandarin xitoy tili 2002-yilda xitoy tilida so'zlashuvchilarning atigi o'n foizi orasida ona tili sifatida gapirilgan, ammo ikkinchi darajali dialekt sifatida ishlatilgan va kanton tilini o'z lingua franca sifatida almashtirgan.
- ↑ Lai, H. Mark. Becoming Chinese American: A History of Communities and Institutions (en). Walnut Creek, CA: AltaMira Press, 2004. ISBN 0-7591-0458-1.
- ↑ Cooc. „Who are “Chinese” Language Speakers in the United States?: A Subgroup Analysis with Census Data“ (en).
- ↑ „Cantonese“ (en). 2016-yil 2-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 28-aprel.
- ↑ A Handbook for Teaching Cantonese-Speaking Children. (en). Sacramento: California State Department of Education, 1984. 2017-yil 4-oktyabrda qaraldi.
- ↑ „Formosan“ (en). 2016-yil 3-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 30-aprel.
- ↑ „Census Data & API Identities“ (en). Asian Pacific Institute on Gender-Based Violence. 2016-yil 9-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 4-oktyabr.