Xatta

Xatta

Muhammad Xatta (1902-yil 12-avgust – 1980-yil 14-mart) indoneziyalik davlat arbobi va iqtisodchisi, Indoneziyaning birinchi vitse-prezidenti lavozimida ishlagan. U va Soekarno Indoneziyaning Gollandiya mustamlakachiligidan mustaqilligi uchun kurashda markaziy rol o'ynagan. U Hatta I, Hatta II va RIS kabinetlarida Bosh vazir bo'lib ishlagan. 1956-yilda u vitse-prezidentlik lavozimini tark etdi.‌‌ Hatta demokratiyaga sodiqligi bilan mashhur edi. U Indoneziya demokratiyasining dastlabki bosqichiga aylangan X deklaratsiyasini e'lon qildi. Iqtisodiy sohada uning fikrlari va kooperativlarni rivojlantirishga qo'shgan hissasi unga kooperativlarning otasi laqabini berdi. Xatta 1980-yilda vafot etgan va uning jasadi Jakartadagi Tanah Kusir TPU da dafn etilgan. Indoneziya hukumati uni 1986-yil 23-oktabrda Prezidentning 081/TK/1986-sonli farmoni bilan Indoneziyaning Milliy Qahramonlaridan biri sifatida belgilagan. Uning ismi Dwi-Single sifatida Soekarno bilan yonma-yon va Soekarno-Xatta aeroportida mahkamlangan. Gollandiyada uning nomi Haarlemning Zuiderpolder turar-joy massividagi ko'cha nomi sifatida abadiylashtirilgan.‌‌

Xattaning Yoshlgi

Muhammad Xatta Minangkabaudan kelgan Muhammad Djamil va Siti Salehaning oilasida tug‘ilgan. Uning otasi G'arbiy Sumatradagi Payakumbux yaqinidagi Batuhampar shahridagi Naqsyabandiya olimlarining avlodi edi va onasi Bukittinggidagi savdogarlar oilasidan edi. U 1902-yil 12-avgustda tug'ilgan. Uning Athar ismi arabchadan olingan bo'lib, "xushbo'y" degan ma'noni anglatadi. Athar 1900-yilda tug'ilgan Rafiyadan keyin ikkinchi farzand bo'lib dunyoga keldi. U bolaligidan Islom ta'limotiga sodiq oila muhitida ta'lim oldi va o'sdi. Uning otasi tomonidan bobosi Abdurahmon Batuhampar Surau Batuhamparga asos solgan din arbobi sifatida tanilgan. U yetti oylik bo‘lganida otasi vafot etdi. Otasining vafotidan keyin onasi Palembanglik savdogar Agus Hoji Ningga uylanadi. Hoji Ning tez-tez ona tomonidan bobosi Ilyos Bagindo Marah bilan savdo qilgan. Siti Salehaning Hoji Ning bilan turmush qurishi to‘rt farzandni dunyoga keltirdi, ularning barchasi qiz edi.‌‌

Xattaning vafoti

Xatta 1980-yil 14-martda soat 18:56 da Cipto Mangunkusumo kasalxonasida (Jakarta) o'n bir kun davolanganidan so'ng vafot etdi. Hayoti davomida Bung Hatta 1963, 1967, 1971, 1976, 1979 yillarda va nihoyat 1980-yil 3-martda 6 marta kasalxonaga yotqizilgan. Ertasi kuni u Jakartadagi Jalan Diponegoro 57 qarorgohida dafn etilgan va Tanah Kusirda dafn etilgan. TPU, Jakarta o'sha paytdagi vitse-prezident Adam Malik raisligidagi davlat marosimi bilan kutib olindi. U 1986-yilda Suharto hukumati tomonidan e'lon qilingan qahramon sifatida tayinlangan.‌‌

Manbalar

https://id.m.wikipedia.org/wiki/Mohammad_Hatta

Havolalar

https://id.m.wikipedia.org/wiki/Mohammad_Hatta