Vorobyov daromad uyi
| Xarita |
|---|
Vorobyov daromad uyi — Shimoliy Osetiya, Vladikavkaz shahridagi meʼmoriy yodgorlik. Rossiyaning tasdiqlangan madaniy meros obyekti va Shimoliy Osetiya madaniy merosi[1]. U shaharning tarixiy markazida, Lenin kochasi 8-uy va Butirin koʻchasi 7-uy kesishmasi burchagida joylashgan.
Uch qavatli Art Nouveau — modern uslubidagi bino XX asr boshlarida Vorontsovskaya va Loris-Melikovskaya koʻchalari chorrahasida shahar meʼmori I. V. Ryabikin loyihasi asosida qurilgan uy[2]. Qurilishga Aleksandrovskiy prospektidagi saroyga egalik qiluvchi, arra zavodi egasi, neftchi Vorobyov[3] buyurtma bergan. Uy badavlat fuqarolarga ijaraga berish uchun moʻljallangan edi[4]. Binoda atigi 6 ta xonadon boʻlgan[3].
Stukko monogramlari asosiy fasadning oʻziga xos bezagidir. Uning poydevori tabiiy toshdan, devorlari qizil gʻishtdan qurilgan. Ikkinchi va uchinchi qavat derazalari oʻrtasida quyma qoʻndirmalar bor. Ikkinchi qavatdagi burchakli balkoni ostida qanotlari choʻzilgan burgut shaklidagi quyma qoʻndirma mavjud[4].
1920-yillardan beri binoda ChK, GPU, NKVD va KGB Shimoliy Osetiya boʻlimi joylashgan[2]. 1920-1950-yillarda binoda Stalin qatagʻonlari qurbonlari saqlangan. Unda, shuningdek, Shimoliy Osetiyaning koʻplab jamoat arboblari, ilm-fan, adabiyot va madaniyat namoyandalari otilgan[1].
1950-yillarning oʻrtalaridan bu yerda Sanʼat maktabi, 1990-yildan Shimoliy Osetiya Taʼlim va fan vazirligi [2] [3] faoliyat yuritgan.
- Meʼmorchilik
Bino Vladikavkaz meʼmori Soslan Tsallagov soʻzlariga koʻra, hozirgi kunda "shahardagi Lenin koʻchasi 8-uy, Butirin koʻchasi 7-uy chorrahasidagi eng goʻzal binolardan birining yuqori qismi yoʻqolgan"[5].
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ 1,0 1,1 „Perechen viyavlennix obʼektov kulturnogo naslediya Respubliki Severnaya Osetiya-Alaniya“. 2020-yil 26-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 27-iyun.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Торчинов 1999.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Киреев 2014.
- ↑ 4,0 4,1 Цаллагов 2008.
- ↑ Soslan Tsallagov: „Po sennosti pamyatnikov gornoy arxitekturi Osetiya zanimaet pervoe mesto v Rossii“
Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Киреев Ф. С. „Ленина — Лорис-Маликовская“,. По улицам Владикавказа, 2-е изд., доп. и перераб, Владикавказ: Респект, 2014. ISBN 978-5-905066-18-4.
- Торчинов В. А.. Владикавказ : Краткий историко-краеведческий справочник. Владикавказ: Северо-Осетинский научный центр, 1999 — 137 bet. ISBN 5-93000-005-0.
- Цаллагов С. Ф.. Владикавказ — летопись в камне. Владикавказ: Веста, 2008.