Vestaliya
Vestaliya (lotincha: Vestalia) — qadimgi Rim bayrami 9-iyun kuni maʼbuda, oilaviy oʻchoq homiysi va qurbonlik olovi Vesta sharafiga nishonlanadi.
Vesta eʼtoqodi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Xudolar panteonida Vesta jamiyat, kuriya va har bir turar-joyning muqaddas oʻchogʻi uchun javobgar edi. Rimliklar maʼbudani hurmat qilgan, har bir uyda uning oʻchogʻini qoʻllab-quvvatlagan va Vestaning tirik timsoli boʻlgan oltita ruhoniy katta huquqlarga ega boʻlgan va katta hurmatga sazovor boʻlgan[1].
Afsonaga koʻra, Vesta kulti Miloddan avvalgi VIII asr oxiridan VII asr boshlarigacha hukmronlik qilgan Qadimgi Rimning 2-qiroli Numa Pompilius tomonidan asos solingan. Kapitoliy va Palatin tepaliklari oʻrtasida maʼbuda uchun ibodatxona qurildi, uning markazida „abadiy“ va „oʻchmas“ olov oʻchogʻi boʻlib, u Vestaning timsoli hisoblangan[2][3].
Nishonlanishi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Vestaliya nishonlanishi paytida Rim ayollari Vesta ibodatxonasini yalangoyoq ziyorat qilishgan va u yerda unga qurbonlik keltirishgan[4]. Bu ayollar qurbonlik qilishlari mumkin boʻlgan yilning yagona kuni edi.
Bundan tashqari, 9-iyun kuni eshaklarni ishlatish taqiqlangan edi. Afsonaga koʻra, shu kuni eshakning faryodi Vestani uygʻotgan, bu paytda Priap uning nomusiga tegmoqchi edi[4][5].
Vestaliya, shuningdek, tegirmonchilar va novvoylar uchun ham bayram kuni edi, chunki dastlab non oʻchoq kulida pishirilgan[6].
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Штаерман 1987.
- ↑ „Древнеримский праздник Весталии в Италии - истории и традиции“. HistoryToday.ru. 2020-yil 29-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 9-fevral.
- ↑ Сонькин 2015.
- ↑ 4,0 4,1 ЭСБЕ 1892.
- ↑ „Весталки: хранительницы Римского Пламени“. Странная планета (2019-yil 27-fevral). Qaraldi: 2020-yil 9-fevral.
- ↑ Salzman 1991.
Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Веста // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1892. — Т. VI.
- Веста / Штаерман Е. М. // Мифы народов мира : Энцикл. в 2 т. / гл. ред. С. А. Токарев. — 2-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1987. — Т. 1 : А—К. — 671 с.
- Сонькин В. В.. Здесь был Рим. Современные прогулки по древнему городу. М.: Corpus, 2015. ISBN 978-5-17-091636-8.
- Salzman M. R.. On Roman Time: The Codex-Calendar of 354 and the Rhythms of Urban Life in Late Antiquity (The Transformation of the Classical Heritage 17). Berkeley: University of California Press, 1991. ISBN 0-520-06566-2.