Ven tong

Wen Tong Babmbuk

Ven Tong

Ven Tong (xitoycha: mínìn, pinyin Wén Tóng; otasining ismi Yu Ke; 1019—1079) — xitoylik rassom, xattot va shoir.

Biografiya

Ven Tongning zamondoshi, rassomlik tanqidchisi va nazariyotchisi Guo Ruoxu oʻzining „Rasm boʻyicha eslatmalar“ asarida shunday deydi:

"Ven Tong, Yukening ikkinchi ismi Jidongdagi Yongtaydan. Endi Faxriy unvonlar idorasida yuanweilang va Maxfiy xonalarda jiaoli boʻlib xizmat qiladi, bambukni siyohda chiroyli yozadi, sovuq va jim (bambuk) koʻrinishini (uzatadi), goʻzalligining nozikligini tasvirlaydi, shunday qilib koʻrinadi. shamol nafasidan harakatlanishi mumkinligi … Bundan tashqari, u oq ekran yoki baland devorda eski tanasi yaqinida quruq shoxlarni va yosh kurtaklarni chizishni yaxshi koʻrardi. Uning uslubi sodda va ulugʻvor, biluvchilar (uning rasmlarini) zargarlik buyumlari kabi yaxshi koʻradilar … "

Ven Tong oʻqimishli va juda oʻziga xos odam edi. 1049-yilda 13 yoshida davlat imtihonlarini topshirib, eng yuqori daraja — jinsshilik darajasini oldi. Unga umrining koʻp qismini oʻtkazgan Xuzjou shahrida gubernator lavozimini taklif qilishdi. U bo‘sh vaqtlarida ko‘plab o‘qimishli va isteʼdodli maʼmurlar qatori naqqoshlik, xattotlik va sheʼriyat kabi yuksak mashg‘ulotlar bilan shug‘ullangan. Xitoy anʼanalari Wen Tongni maxsus tasviriy uslubning asoschisi deb hisoblaydi — bambukning monoxrom tasviri. Bir versiyaga koʻra, undan oldin bambuk kontur va boʻyash orqali tasvirlangan. Boshqa versiyaga koʻra, bambukning monoxromli boʻyalishi Tang davrida mavjud boʻlgan va bambukni bitta qora siyoh bilan boʻyagan birinchi usta Vu Daozi edi. Biroq o‘sha davr asarlari bizgacha yetib kelmagan. Ven Tong kursiv xattotlik texnikasiga asoslanib, butunlay boshqacha uslub yaratdi — rasm tom maʼnoda siyoh bilan „yozildi“ — yaxshi xattotning yozuvi kabi tez va benuqson.

Ven Tongning bambuk tasviriga eʼtibor qaratishi afsonaviy holga aylandi. Afsonada aytilishicha, usta koʻp yillar davomida bambuk bogʻiga borib, bambuk qanday oʻsishini, yozda, kuzda, qishda va bahorda qanday koʻrinishini kuzatgan. Oxir-oqibat, u doimiy ravishda „doʻstlari“ orasida boʻlishi uchun uyini bambuk bilan qopladi. Xitoy anʼanalarida bambuk — olijanoblik, mustahkamlik va moslashuvchanlik ramzi; bu ramziylik Sung davri ziyolilarining unga boʻlgan qiziqishini tushuntiradi.

Yana bir afsonada aytilishicha, kursiv yozuvni oʻrganish uchun usta oʻn yil davomida ikki ilonning kurashini kuzatgan, bu ruhning eng nozik harakatlarini etkazish uchun zarur boʻlgan qoʻlning reaktsiya tezligini va erkinligini oʻrgatish uchun.

Ven Tong taniqli yozuvchi va rassom Su Shi bilan doʻst edi, u nafaqat u haqida ijobiy sharhlar qoldirdi, balki unga alohida „Rassom Ven Yukening bambuk rasmiga oid eslatma“ inshosini bagʻishladi. Su Shining taʼriflariga qaraganda, Ven Tongning rasm chizish usuli koʻproq shaman transiga oʻxshardi: "Yuke bambukni chizganida, u faqat bambukni koʻrdi va boshqa hech narsa koʻrmadi, oʻzining toʻliq ajralishida u oʻlik tanasini tark etganday edi, aniqrogʻi, bambuk boʻlib qolganga oʻxshardi. Hech qanday harakat qilmasdan, uning choʻtkasi ostidan gʻayrioddiy chiqdi. Chjuan Chjou voqelik tuygʻusini yoʻqotganidan keyin, Yukedan boshqa kim bunday ruhiy konsentratsiyani bilardi? Yana bir o‘rinda Su Shi tabiatdan shunday eskizni keltirib o‘tadi: "Yuike bambukni yaratganida, avvaliga unga eʼtibor bermaganday tuyuldi, to‘rt tomondan odamlar qo‘llarida eng yaxshi ipak parchalari bilan to‘planib turishibdi. Yuike jahli chiqib, bir parcha ipakni ushlab, yerga tashladi va baqirib yubordi: „Men sizning ipakingizni paypoq uchun ishlataman!“ Bu yoʻlga aralashish uni gʻazablantirdi. Bu holatda u ikki qoʻliga choʻtka olib, birdaniga ikki xil bambuk tasvirini yozishi mumkin edi. U oʻz asarlarini qadrlamas, koʻpincha ularni tashlab yubordi va ular uchun hech qachon pul olmadi.

Su Shi Ven Tongdan qariyb yigirma yosh kichik edi, lekin ularni koʻp masalalarda umumiy qarashlar birlashtirgan. Biroz vaqt oʻtgach, Mi Fei (Mi Fu) ularning kompaniyasiga qoʻshildi. Ushbu rassomlarning uchtasi keyingi anʼanalarda „venchjenxua“ — „ziyolilar rassomi“ sanʼatining oʻziga xos turi boʻlib, akademik qonunlardan xoli boʻldi.

Wen Tong baʼzan „Xuzjou bambuk maktabi“ rahbari deb ham ataladi, chunki uning oʻsimlik tasviri uzoq aks-sadoga ega boʻlib, Yuan davrida Chjao Mengfu, Li Kan, Gao Kegun va boshqa rassomlar bilan birga davom etgan.

Tildagi aks ettirish

Xitoy tilida „koʻkragida bambuk oʻstirilgan“ chengyu bor (xitoycha língzhínín yoki xitoycha híngíní), bu majoziy maʼnoda biror narsa qilishdan oldin uni yaxshilab oʻylab koʻrish kerakligini anglatadi. Bu Song sulolasidan boʻlgan Chao Buji[zh] sheʼridan olingan boʻlib, unda „Yu Ke uni boʻyashda koʻkragida bambuk oʻstirgan edi“ (xitoycha chíngíngíngíníníní) degan sheʼrdan olingan. Bu erda Yu Ke — Ven Tongning otasining ismi.