Vatandosh jangchilarga yodgorlik Ulaxan-An

"Vatandosh jangchilar, Ulugʻ Vatan urushi qatnashchilari yodgorligi" — Ulaxan-An qishlogʻida joylashgan yodgorlik. 1941-1945-yillardagi Ulugʻ Vatan urushida qatnashgan askarlar xotirasiga bagʻishlangan yodgorlik majmuasi. 2-Maljagar nasleg, Xangalasskiy ulusi, Saxa Respublikasi (Yakutiya) manzili boʻyicha joylashgan. Mahalliy ahamiyatga ega tarixiy va madaniy yodgorlik hisoblanadi.

Umumiy maʼlumot[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ulugʻ Vatan urushi gʻalaba bilan yakunlanganidan soʻng, Saxa (Yakutiya) Respublikasining shahar va qishloqlaridan urushga borib halok boʻlgan askarlar xotirasiga bagʻishlangan yodgorlik va haykallar faol oʻrnatila boshlandi. Vatandoshlar haykali Xangalas ulusining Ulaxon-An qishlogʻining qoq markazida oʻrnatildi. 1980-yilda V. S. Pavlov loyihasiga koʻra, Ulugʻ Vatan urushidagi Gʻalabaning 35-yilligini nishonlash chogʻida yodgorlik oʻrnatilib, uning ochilish marosimi boʻlib oʻtdi.

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Arxivda saqlangan maʼlumotlar va hujjatlarga muvofiq, Ulugʻ Vatan urushi yillarida Ulaxon-An qishlogʻidan 123 fuqaro frontga chaqirilgan, ulardan 56 nafari jang maydonlarida halok boʻlgan va bedarak yoʻqolgan, 67 nafari tinch hayotga qaytgan, shu jumladan, faxriylar Guryev P. M., Ivanov I. D., Ivanov V. E., Prokopyev, I. A., Rojin F. P., Trofimov S. A., Sokolov I. G., Golokov I. G., Makedonov N. A. va boshqalar bor^[1].

Yodgorlik tavsifi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yodgorlik balandligi 7,6 metrli stela va uning yaqinida joylashgan 9 ta kichik steladan iborat. Katta markaziy stelaning ehromsimon uchi bor. Uning ustiga qoʻllarida tutgan pulemyotni yuqoriga koʻtargan holda tasvirlangan sovet askarlarining betondan yasalgan barelyefi oʻrnatilgan. Jangchilarning temir bosh kiyimlarida qizil besh qirrali yulduzlar bor. Barelyef ostida „1941-1945“ sanasi yozilgan. Stelaning yuqori qismida betondan yasalgan uch oʻlchamli Vatan urushi ordeni quyilgan va mustahkamlangan. Stela toʻrtburchak platformada oʻrnatilgan. Stelaning etagida Mangu alanga joylashtirilgan. Chap va oʻng tomonda past beton platformalar mavjud boʻlib, ularda 9 ta kichik stela oʻrnatilgan. Ularga Ulugʻ Vatan urushi qatnashchilarining ismlari yozilgan duralumin lavhalar biriktirilgan. Yodgorlik perimetr boʻylab metall naqshli panjaralar bilan oʻralgan^[2].

Yodgorlik Rossiya Federatsiyasi xalqlarining madaniy merosi obyektlari reestriga kiritilgan va davlat muhofazasiga olingan. Bu Saxa (Yakutiya) Respublikasi Madaniyat va maʼnaviy taraqqiyot vazirligining „Vatandosh jangchilar, Ulugʻ Vatan urushi qatnashchilari“ yodgorligini aniqlangan madaniy meros obyektlar tarkibiga kiritish toʻgʻrisida"gi buyrugʻiga muvofiq amalga oshirilgan. Yodgorlik manzili: Saxa (Yakutiya), Xangalasskiy ulusi (tuman), Ulaxan-An qishlogʻi^[3].