Vatandosh-jangchilarga yodgorlik Tit-Ebya

"Ulugʻ Vatan urushi (1941-1945) yillarida halok boʻlgan vatandoshlar uchun yodgorlik" — Tit-Ebya qishlogʻida Ulugʻ Vatan urushi askarlari xotirasiga bagʻishlangan yodgorlik majmuasi. Saxa (Yakutiya) Respublikasi, Xangalasskiy ulusi, 1-Jemkonskiy nasleg. Mintaqaviy ahamiyatga ega tarixiy va madaniy yodgorlik hisoblanadi.

Umumiy maʼlumot[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ulugʻ Vatan urushida gʻalaba qozonilgach, Yoqutiston Respublikasining shahar va qishloqlarida halok boʻlgan askarlar xotirasiga bagʻishlangan yodgorlik va haykallar faol ravishda oʻrnatila boshlandi. Vatandosh-jangchilar haykali Xangalasskiy ulusi, Tit-Ebya qishlogʻi markazida, Veteranov Skryabinix koʻchasi boʻylab oʻrnatilgan. 1975-yilda Ulugʻ Vatan urushidagi Gʻalabaning 30-yilligi munosabati bilan yodgorlik oʻrnatildi va ochildi.

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Mavjud arxiv maʼlumotlari va hujjatlariga muvofiq, Ulugʻ Vatan urushi yillarida Tit-Ebya qishlogʻidan 180 kishi frontga chaqirilgan boʻlib, ulardan atigi 90 ga yaqini uyiga qayta olgan^[1].

Yodgorlik tavsifi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yodgorlik majmuasi quyidagilarni oʻz ichiga oladi: kompozitsiyaning markazida toʻrtburchak stela, uning ikkala tomonida 2 ta lavha, 2 ta bayroq ustuni mavjud. Toʻgʻri toʻrtburchak stela temir-betondan yasalgan va oq rangga boʻyalgan boʻlib, umumiy balandligi 4,6 metrni tashkil qiladi. Stela ikki bosqichli poydevorga oʻrnatilgan. Uning old tomonida temir harbiy bosh kiyim kiygan askar boshining barelyefi, shuningdek, lavhalarda „halok boʻlgan askarlar xotirasi abadiy“ yozuvi mavjud.

Stellaning ikki tomonidan ikkita tortburchakli ustunlar ustiga toʻgʻriburchakli temir-beton plita qoʻyilgan. Oʻng tomondagi temir-beton plitada 47 ta, chap tomondagida esa Ulugʻ Vatan urushida qatnashgan vatandoshlarning 41 ta fotosurati bor. Yodgorlik majmuasining chap va oʻng tomonida sakkizta bayroq ustunlari oʻrnatilgan, bayroq ustunlari balandligi 3 metrni tashkil etadi^[2].

Yodgorlik Rossiya Federatsiyasi xalqlarining madaniy merosi obyektlari roʻyxatiga kiritilgan va davlat muhofazasiga olingan^[3]. Yodgorlik Yoqut ASSR Vazirlar Kengashining 1976-yil 31-dekabrdagi 484-sonli „Yoqut ASSR tarixiy va madaniy yodgorliklarining holati va muhofazasini yaxshilash chora-tadbirlari toʻgʻrisida“gi qaroriga muvofiq tarixiy va madaniy yodgorliklar reestriga kiritilgan.