Vatandosh-askarlar haykali

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

"Ulugʻ Vatan urushi (1941-1945) yillarida halok boʻlgan vatandosh-askarlar yodgorligi" – 2-Jemkonskiy nasleg, Xangalasskiy ulusi, Saxa Respublikasi (Yakutiya) Kerdem qishlogʻida Ulugʻ Vatan urushi askarlari xotirasiga bagʻishlangan yodgorlik majmuasi. Mintaqaviy ahamiyatga ega tarix va madaniyat yodgorligidir.

Umumiy maʼlumot[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ulug 'Vatan urushi gʻalaba bilan tugaganidan soʻng, Yoqutiston Respublikasining shahar va qishloqlarida halok boʻlgan askarlar xotirasiga bagʻishlangan birinchi yodgorliklar faol oʻrnatila boshlangan. Vatandosh-askarlar haykali Kerdem qishlogʻining markazida, Xangalasskiy ulusi, Lenin koʻchasida oʻrnatilgan. 1975-yilda Ulug Vatan urushidagi Gʻalabaning 30 yilligini nishonlash paytida yodgorlik tantanali ravishda ochilgan.

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Arxiv maʼlumotlari va hujjatlariga koʻra, Ulugʻ Vatan urushi yillarida Kerdem qishlogʻidan 97 nafar fuqaro frontga chaqirilgan boʻlib, ulardan 42 nafari Vatan himoyasi paytida halok boʻlgan, 39 nafari bedarak yoʻqolgan. Koʻplab qishloq aholisi orden va medallar bilan taqdirlangan: zenitchi E. N. Kipriyanov, 2-darajali „Shon-sharaf“ ordeni sohibi; Yu. T. Pavlov, Ya. G. Savvin – Qizil Yulduz ordeni sohiblari; pulemyotchi N. I. Zaxarov – 2-darajali „Shon-sharaf“ ordeni sohibi; Ya. E. Fedorov 2,3 darajali „Shon-sharaf“ ordeni sohibi va boshqalar[1].

Yodgorlikning tavsifi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yodgorlik majmuasi markaziy yodgorlik, yodgorlik toshi, mangu alanga va uchta yodgorlik plitasidan iborat. Betondan yasalgan toʻrt qirrali yodgorlik ustiga besh qirrali yulduz joylashtirilgan va beton poydevorga oʻrnatilgan. Uning umumiy balandligi 15 metrni tashkil qiladi. Yodgorlikning pastki qismida Georgiy lentasi va dafna novdasi bilan „Shon-sharaf“ ordeni nishonining maketi joylashgan. Oʻrtada askar tasvirlangan toʻrtburchak betondan yasalgan yodgorlik toshi joylashtirilgan. Uning yonida qishloqdan frontga chaqirilgan vatandosh-askarlarning ismlari yozilgan qora rangdagi yodgorlik lavhasi oʻrnatilgan.

Yodgorlik toshining oldida beton poydevor ustida mangu alanga oʻrnatilgan. Bu yerda gullar va gulchambarlar uchun beton taglik ham oʻrnatilgan. Majmuaning oʻng tomonidagi uchta yodgorlik beton plitalarida Ulugʻ Vatan urushi sanalari yozilgan. Yodgorlik majmuasining perimetri boʻylab yashil boʻyoq bilan boʻyalgan panjara oʻrnatilgan[2].

Yaqut ASSR Vazirlar Kengashining 1976-yil 31-dekabrdagi 484-sonli „Yaqut ASSR tarixi va madaniyati yodgorliklarini muhofaza qilishni takomillashtirish va chora-tadbirlari toʻgʻrisida“gi qaroriga muvofiq yodgorlik Rossiya Federatsiyasi xalqlarining madaniy merosi ob’ektlari reestriga kiritilgan va davlat tomonidan himoyaga olingan[3].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ Модун Күүс. „Памятник воинам-землякам, погибшим в годы Великой Отечественной войны (1941-1945), Хангаласский улус (район), с. Кердем Жемконский 2-й наслег“ (ru-RU). Modunkyys.ru (2019-yil 2-noyabr). 2021-yil 15-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 15-sentyabr.
  2. ↑ „Место памяти“. xn--80ajknckhoje6l.xn--h1aaridg8g.xn--p1ai. 2021-yil 15-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 15-sentyabr.
  3. ↑ „Памятник воинам-землякам, погибшим в годы Великой Отечественной войны (1941-1945), Республика Саха (Якутия), Хангаласский улус (район), с. Кердем, Жемконский 2-й наслег“. kartarf.ru. 2021-yil 15-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 15-sentyabr.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Vatandosh-askarlar_haykali&oldid=3955814" dan olindi