Usmon ibn Talha
Usmon ibn Talha Islom paygʻambari Muhammad (s.a.v)ning sahobasi edi.[1] Makka fath qilinishidan oldin u Kaʼba kalitining qoʻriqchisi edi. Shuning uchun u „ Makka Sadini“ nomi bilan mashhur edi.[2] Muhammad (s.a.v) Kaʼba kalitini unga topshirganidan beri Muhammad (s.a.v)ning sahobalarining avlodlari kaliti va Ka'baning Sadini (Wayback Machine saytida 7-oktabr 2020-yil sanasida arxivlangan) unvonini bugungi kungacha meros qilib olishmoqda.[3]
Makkani fath qilish va islomni qabul qilish[tahrir | manbasini tahrirlash]
630-yil yanvar oyida Makka fath qilinganida Muhammad (s.a.v) Kaʼbaning qulflanganligini aniqladi. Ul zot: «Kimning kaliti bor?» — dedilar va u Usmon ibn Talhada ekanligini aytishdi. Muhammad (s.a.v) Aliga Usmondan kalit olishini aytdi. Ali uning oldiga borib: „Menga kalit bera olasizmi?“ - deb soʻradi. Usmon: „Nega soʻrayapsiz? Makkada kimdir bormi?“ Ali: “Muhammad (s.a.v) bu kalitni Ka’baga kirishini xohlaydi”, deb javob berdi. Usmon uni topshirishdan bosh tortdi. Ali undan kalitni tortib oldi va Muhammad (s.a.v)ga berdi.
Muhammad (s.a.v) Kaʼba ichida unga vahiy kelganini aytdi va unga „bu kalitni egasiga qaytaring“ deb aytdi. Muhammad (s.a.v) Ali roziyallohu anhuga kalitni Usmon ibn Talhaga qaytarib berishni va qilgan ishi uchun kechirim soʻrashni aytdi. Ali Usmonning oldiga borib: “Ey Usmon, men senga bergan bu kalitni senga qaytarish uchun keldim va bu qilgan ishim uchun meni kechirgin”, dedi. Usmon uning ustidan kulib: “Avval sen mendan kalitni tortib olish uchun kelding, endi esa kalitni qaytarish uchun mening oldimga kelasan”, dedi. Ali oyatni aytdi va Usmon: "Ashhadu Allohilaha illalla vahdahu la sharika lahu va ashhadu ana Muhammadan Abduh va rasulu " dedi va Islomni qabul qildi.
Muhammad (s.a.v) kalitni Shayba oilasiga topshirib: “Ey Talha farzandlari, uni qiyomatgacha abadiy olinglar, zolim, zolim zolim boʻlmagunicha, sizdan tortib olinmaydi”, deb e’lon qildi.[4]
Shundan soʻng Usmon ibn Talha Muhammad (s.a.v)ning eng yaxshi sahobalaridan biri sifatida eʼtirof etildi.
Voqidiy qayd etishicha, Usmon 629-yil iyun oyida Xolid ibn Valid bilan bir vaqtda islom dinini qabul qilgan va musulmonlar qoʻshini fathga otlanmaguncha Madinada yashagan.[5]
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „Read Surat Nisa 58-59“ (Arabic). 25-noyabr 2015-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 10-iyun 2022-yil.
- ↑ „Secret against Uthman ibn Talhah“ (2011). 2022-yil 19-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 10-iyun.
- ↑ „After Mecca Conquest“ 1.
- ↑ „Key Keeper of the Kabah Passes Away“.
- ↑ Muhammad ibn Umar al-Waqidi. Kitab al-Maghazi. Translated by Faizer, R., Ismail, A., & Tayyob, A. K. (2011). The Life of Muhammad, p. 410. London & New York: Routledge.