Uchinchi reyx sahifasining manbasini koʻrish

{{Tarixiy davlat|nomi=Olmon Reyxi <br/> (1933-1943)<br / >
Buyuk Olmon Reyxi <br/> (1943-1945)|Bosqich3=[[Anshlyus|Avstriya Anshlyusi]]|hukmdor3_yili=1945|hukmdorlar_unvoni4=Reyxskantsler|hukmdor4=[[Adolf Hitler]]|hukmdor4_yili=1933–1945|hukmdor5=[[Joseph Goebbels]]|hukmdor5_yili=1945|hukmdor6=Lyudvig Shverin fon Kryozig|hukmdor6_yili=1945|Yil1=30 yanvar 1933|Bosqich1=Natsistlarning hokimiyatga kelishi|Yil2=23 mart 1933|Bosqich2=Favqulodda kuchlar to'g'risidagi qonun|Yil3=12 mart 1938|Yil4=1 sentyabr 1939|hukmdor2_yili=1934–1945|Bosqich4=Polshani bosib olish|Yil5=10 May 1940|Bosqich5=[[Fransiya kampaniyasi]]|Yil6=22-iyun 1941|Bosqich6=Sovet Ittifoqiga hujum|Yil7=30 aprel 1945|Bosqich7=Adolf Gitlerning o'z joniga qasd qilishi|Yil8=2 May 1945|Bosqich8=[[Berlin operatsiyasi|Berlinning Qulashi]]|Yil9=8 may 1945|Bosqich9=Germaniyaning taslim bo'lishi|k1=Germaniya Demokratik Respublikasi|k2=Germaniya Federativ Respublikasi (1949—1990)|hukmdor3=Karl Dyonits|hukmdor2=[[Adolf Hitler]]|oʻz nomi={{Lang-de|Deutsches Reich}}<br />
{{Lang-de|Großdeutsches Reich}}|s4=Germaniyaning fransuz bosib olish zonasi|bayroq=Flag of Germany 1933.svg|gerb=Reichsadler Deutsches Reich (1935–1945).svg|holati=Tarixiy Davlat|p1=Veymar Respublikasi|flag_p1=Flag of Germany (3-2 aspect ratio).svg|tashkil_topdi=[[28 Fevral]] [[1933]]|barham_topdi=[[23 May]] [[1945]]|s1=Germaniya sovet bosib olish zonasi|flag_s1=Flag of the Soviet Union.svg|s2=Germaniyaning Amerika ishgʻoli zonasi|flag_s2=Flag of the United States (1912-1959).svg|s3=Britaniya Germaniya bosib olish zonasi|flag_s3=Flag of the United Kingdom.svg|flag_s4=Flag of France (1794–1815, 1830–1958).svg|hukmdor1_yili=1925–1934|shiori=''"Bir xalq, bir Reyx, bir Fyurer"'' <br /> {{lang-de|Ein Volk, ein Reich, ein Führer}}|madhiya=Horst Vesselning Qoʻshigʻi<br />
[[File:Песня Хорста Весселя.ogg|100px|center]]|tili=[[Nemis tili]]|xarita=Greater German Reich (1942).svg|izohi=Ikkinchi Jahon urushi davrida Germaniya hududiy nazorat (kech 1942):<br />
<span style="background-color:#008000">&nbsp;&nbsp;&nbsp;</span> Germaniya va General-Gubernatorlik <br />
<span style="background-color:#55c255">&nbsp;&nbsp;&nbsp;</span>
Reyxskomissariatlar <br />
<span style="background-color:#a5dfa5">&nbsp;&nbsp;&nbsp;</span>Harbiy maʼmuriyatlar|poytaxti=[[Berlin]]|shaharlari=[[Berlin]], [[Nyurnberg]], [[Munhen]], [[Drezden]], [[Gamburg]], [[Vena (shahar)|Vena]]|dini=Dunyoviy davlat|maydoni=633 786 km² (1938)
823 505 km² (1940/41)|aholisi=79 375 281 (1939)
109 518 183 (1940)|boshqaruv_shakli=[[Totalitarizm|Totalitar davlat]], diktatura|hukmdorlar_unvoni=Reyxsprezident|hukmdor1=Paul fon Gindenburg|k3=Avstriya}}

'''Uchinchi reyx''' yoki '''Natsistik Olmoniya''' ({{lang-de|Drittes Reich}}, „uchinchi imperiya“) – [[1933]] yilning [[24 mart]]dan [[1945]] yil [[23 may]]gacha [[Germaniya|Olmoniyaning]] norasmiy nomi. Bir qator tarixchilar Olmoniya kapitulyatsiya eʼlon qilgan kun – [[8 may]]ni Uchinchi reyxning qulashi bilan adashtiradilar. Rasman u [[23 may]]da, [[Karl Dyonits]] boshchiligidagi Flensburg hokimiyati hibsga olinganidan keyin oʻz faoliyatini tugatgan. Shuningdek, ushbu davlatning '''fashistik Olmoniya''', '''Mingyillik reyx''' kabi norasmiy nomlari ham mavjud.{{Olmoniya tarixi}}
[[Veymar Respublikasi]]ni almashtirish uchun hokimiyat tepasiga [[Adolf Hitler|Adolf Gitler]] boshchiligidagi [[NSDAP|natsional-sotsialistik partiya]] keldi. Gitler Uchinchi reyxning faoliyatidagi amaldagi yagona [[reyxskansler|reyxskantsler]]i boʻlgan.

Termin „uch podsholik“ haqidagi oʻrtaasrlarning mistik taʼlimotidan olingan. Ushbu taʼlimot nemis milliy adabiyotida keng qoʻllangan. Birinchi imperiya oʻrta asrlarda hukm surgan [[Muqaddas Rim imperiyasi|olmon xalqlarining Muqaddas Rim imperiyasi]] hisoblangan. Uning asoschisi [[Otton I]] boʻlgan va u [[1806]] yilga qadar hukm surgan. Ikkinchi imperiya [[1871]] yilda asos solingan va [[1918]] yilda amaliy jihatdan (yuridik jihatdan emas) tugatilgan. Uchinchisi yangilangan, [[Birinchi jahon urushi|Birinchi Jahon urushidagi]] magʻlubiyatdan keyin ruhi koʻtarilgan va revolyutsiyalardan hosil boʻlgan yangi milliy Olmoniya boʻlishi kerak edi va u ming yil yashashi kerak edi. Natsistlar terminni oʻng kayfiyatdagi mashhur publitsist [[Meleren van den Bruk]] tomonidan nashr etilgan „Uchinchi reyx“ kitobidan bevosita olishgan edi.

== Saytlar ==
* [http://www.fact400.ru/mif/reich/titul.htm Uchinchi reyx ensiklopediyasi] {{Webarxiv|url=https://web.archive.org/web/20150413022040/http://www.fact400.ru/mif/reich/titul.htm |date=2015-04-13 }}
* [http://wolfschanze.newmail.ru „Jinoiy maqsadlar – jinoiy vositalar“. Uchinchi reyx tomonidan bosib olingan SSRI hududlaridagi reyx siyosati] {{Webarxiv|url=https://web.archive.org/web/20080511210141/http://wolfschanze.newmail.ru/ |date=2008-05-11 }}
* [http://allreich.ru/ Natsizim tarixi] {{Webarxiv|url=https://web.archive.org/web/20060804115010/http://allreich.ru/ |date=2006-08-04 }}. Maqolalar toʻplami
* Mark Uloker [http://scepsis.ru/library/id_471.html „Natsional-sotsializmda fan“]
* [http://www.verbrechen-der-wehrmacht.de/ www.verbrechen-der-wehrmacht.de] {{Webarxiv|url=https://web.archive.org/web/20110714020931/http://www.verbrechen-der-wehrmacht.de/ |date=2011-07-14 }} {{ref-de}}

{{OʻzME}}

[[Turkum:Uchinchi reyx|*]]
[[Turkum:Germaniya tarixi]]


{{Reich-stub}}
{{WW2-stub}}