Uaytxoll shartnomasi

Uaytxoll shartnomasi yoki Vestminster shartnomasi ― Buyuk Britaniya va Prussiya oʻrtasidagi kelishuv; 1756-yil 16-yanvarda Vestminsterdagi Uaytxoll saroyida imzolangan. Prussiya tomonidan muzokaralarni Brunsvik gersogi olib bordi. Britaniya tomonidan Shimoliy departament boʻyicha Davlat kotibi graf Xolderness soʻzga chiqdi. U 1756-1763-yillardagi Yetti yillik urush arafasida „ittifoqlarni oʻzgartirish“ — Yevropadagi siyosiy kuchlarni qayta guruhlash uchun asos yaratdi .

Buyuk Britaniya Fransiyaning Gannoverga hujumidan qoʻrqib, qitʼada Prussiya timsolida harbiy ittifoqchini qabul qilishni kutgan, Prussiya esa Buyuk Britaniyaning yordami bilan Avstriya (Sileziya urushlari paytida yoʻqotilgan hududlarni qaytarishni istagan) va Rossiyaga (potensial dushman sifatida qaralgan) qarshi kurashda oʻz pozitsiyasini mustahkamlash va yangi hududlarni egallab olish uchun sharoit yaratishni maqsad qilgan.

Uaytxoll shartnomasiga koʻra, tomonlar har qanday xorijiy kuchlarning Germaniya davlatlariga bostirib kirishiga yoʻl qoʻymaslik uchun kuchlarni birlashtirishga vaʼda berishdi. Uaytxoll shartnomasiga javob 1756-yil may oyida Versalda tuzilgan Franko-Avstriya shartnomasi boʻlib, unga Rossiya 1757-yil yanvarda qoʻshildi.

Havolalar

• • The Encyclopedia of World History (2001)
  • Chapter X — Russia Under Anne and Elizabeth
  • Christopher Duffy: Friedrich der Grosse. Ein Soldatenleben. Weltbild Buchverlag, München 1996, ISBN 3-89350-558-X
  • Heinz Schilling: Höfe und Allianzen. Deutschland 1648—1763. Siedler Verlag, München 1998, ISBN 3-44-275523-9
  • Marian Füssel: Der siebenjährige Krieg. Ein Weltkrieg im 18. Jahrhundert. C.H.Beck, München 2010, ISBN 978-3-406-60695-3