Tuğrul Türkeş
 | Bu maqola vikilashtirilishi kerak. |
Yildirim Tuğrul Türkeş (1954-yil 1-dekabr, Istanbul) — turk iqtisodchisi va siyosatchisi. 2015-2017 yillar oralig’ida Bosh vazir o’rinbosari lavozimida ishlagan Turkesh, 2015-yil 28-avgust kuni Ahmet Davuto’g’lu tomonidan tashkil etilgan Muvaqqat Saylov Hukumatiga qo’shildi. So‘ngra Adolat va Taraqqiyot partiyasiga a’zo bo‘ldi va 2015-yilning noyabr oyida Turkiyada bo‘lib o‘tgan umumiy saylovlarda AK Partiya deputati sifatida parlamentga kirdi va yangi hukumatda bosh vazir o‘rinbosari sifatida o‘z vazifasini davom ettirdi.
U 2007 yil Turkiyadagi umumiy saylovlardan beri Anqara 1-okrug deputati sifatida parlamentda faoliyat yuritadi va MHP asoschisi Alparslan Turkeshning o'g'lidir. 1998-2002-yillarda Yorqin Turkiya partiyasi (ATP) raisi lavozimida ishlagan.
Yildirim Tug'rul Turkesh 1954 yil 1 dekabrda Istanbulda Alparslan Turkesh va Muzaffer Shukriye Turkeshning o'g'li bo'lib tug'ilgan.[2] Ted Ankara kollejini tamomlagach, 2 yil Anqara universiteti muhandislik fakultetida arxitektura bo‘yicha tahsil oldi. Keyinchalik Hacettepe universiteti Iqtisodiyot va ma'muriy fanlar fakulteti iqtisod bo'limini tamomlagan. U Savdo vazirligida matbuot bo'yicha maslahatchi lavozimini egallagan va "O'rtado'g'u" gazetasi direktorlar kengashi raisi bo'lib ishlagan. Aksham, Son Havadis va Yeni Harman gazetalari uchun maqola yozgan.
Savdo yarmarkasi tashkil etish sohasida Turkuaz yarmarka tashkilotiga asos solgan Turkesh, Petkim AŞ va Turkiya Respublikasi Taraqqiyot bankida boshqaruv aʼzosi boʻlib ishlagan. U ko'plab boshqa kompaniyalarda boshqaruvchi va yordamchi rahbar lavozimlarida ishlagan.
1997 yilda otasi MHP raisi Alparslan Turkesh vafotidan so'ng MHP Bosh Prezidentligiga nomzod bo'ldi. Kongressda ovoz berishning birinchi bosqichida birinchi bo‘lib kelgan bo‘lsa-da, saylanish uchun kerakli ovozlarni to‘play olmadi. Ikkinchi tur boshlanishidan avval ko‘plab nomzodlar Turkeshning raqibi Devlet Bahchelini qo‘llab-quvvatlash uchun o‘z nomzodini qaytarib oldi. Bahcheli ikkinchi turda lider etib saylangach, Turkesh partiyani tark etdi.
Turkesh MHPdan chiqib ketgach, Aydinlik Turkiya partiyasining (ATP) asoschilaridan biriga aylandi va keyinchalik uning yetakchisiga aylandi. 2002 yilgi Turkiya umumiy saylovlaridan oldin Turkesh Haqiqiy Yo'l partiyasi (DYP) bilan saylov ittifoqi tuzdi va Kayseridan deputatlikka nomzod bo'ldi. Biroq DYP saylovda 10 foizlik saylov chegarasidan o‘ta olmagani uchun barcha deputatlarini yo‘qotdi. Saylovdan keyin Turkesh ATP raisi lavozimidan iste'foga chiqdi. MHP sahifasiga qaytish
2007 yilgi Turkiyadagi umumiy saylovlar oldidan Turkesh sobiq raqibi Bahcheli bilan yarashdi va MHP Anqara 1-okrug deputatligiga nomzod bo'ldi. U o‘z partiyasining saylovlardagi g‘alabasi bilan parlamentga kirdi va 2011 va 2015 yil iyun oylarida Turkiyada bo‘lib o‘tgan umumiy saylovlarda yana parlamentga kirdi. U deputatlik davrida Turkiya-Turk Shimoliy Kipr parlamenti do‘stlik guruhi a’zosi edi. U MHP Ijroiya qo'mitasi a'zosi ham edi.
Bosh vazir o'rinbosari
Turkiyada 2015-yil iyun oyida boʻlib oʻtgan umumiy saylovlardan soʻng hech bir partiya yakka oʻzi hokimiyatda boʻlish uchun kerakli oʻrinlar soniga erisha olmadi va koalitsiya muzokaralaridan hech qanday natijaga erishilmadi. Saylov hukumatini tashkil etishdan mas’ul bo’lgan Ahmet Davuto’g’li MHPning 3 deputatiga saylov hukumatidagi Vazirlar Kengashi a’zoligi taklifini berdi. MHP raisi Devlet Bahcheli o'z partiyasidan a'zolarni saylov hukumatiga berishga qattiq qarshi bo'lsa-da, Turkesh bu taklifni qabul qildi.
MHP saylov hukumatida ishtirok etmasligini e'lon qildi. Ahmet Davuto'g'li bu bayonotga e'tibor bermay, Ahmet Kenan Tanrıkulu, Meral Akshener va Turkeshga vazirlik taklifini yubordi. Turkesh partiya siyosatiga qaramasdan Davutog'luning taklifini qabul qilgan yagona shaxs edi. Taklifni qabul qilgach, MHP intizom qo'mitasiga yuborildi. Turkesh, konstitutsiyaviy mandatni qabul qilish uning ishdan bo'shatilishini talab qilmasligini aytib, o'zini himoya qildi, ammo 2015 yil 5 sentyabrda MHPdan chiqarib yuborildi. Uni haydab chiqargach, ko‘plab milliy va mahalliy sharhlovchilar uning otasi asos solgan partiyadan haydalganini ta’kidladilar. Turkeshning chiqarib yuborilishi bilan MHPdagi o'rinlar soni HDPni ortda qoldirib, 80dan 79ga tushib, parlamentdagi eng kichik guruhga ega partiyaga aylandi.
Turkesh MHPdan chiqarib yuborilgach, Adolat va Taraqqiyot partiyasiga qoʻshildi va 2015-yil noyabrida Turkiyada boʻlib oʻtgan umumiy saylovlarda AK Partiya Anqara deputati sifatida parlamentga qayta kirdi.] Davutog'lu tomonidan tuzilgan 64-Turkiya hukumatida Bosh vazir o'rinbosari sifatida qatnashgan. Davutog'lu iste'foga chiqqanidan so'ng 2016 yil 25 mayda Binali Yildirim tomonidan tuzilgan 65-Turkiya hukumatida yana Bosh vazir o'rinbosari sifatida ishtirok etdi. 2018 yil Turkiyada oʻtkazilgan umumiy saylovlarda AK Partiyadan Anqara deputati etib saylangan.