Tokio metrosi sahifasining manbasini koʻrish

{{Metro
 | Nomi = Tokio metrosi<br>東京メトロ
 | Logotipi = [[Fayl:Tokyo_Metro_combined_logo.svg|200x200px]]
 | Davlat = [[Yaponiya]]
 | Shahar = [[Tokio]]
 | Ochilgan vaqti = 1941-yil
 | Shirkat=Tokyo Metro Co., Ltd.
 | Uzunligi = 195.1 km
 | Stantsiyalari = 180 ta
 | Yo`llari = 9 ta
 | Yo`lovchilari = 6.84 million 
 | Yo`lovchilariY= 1.9 milliard 
 | Sxemasi = [[Fayl:Tokyo_subway_metro_map.png|220x124px|thumb|right|alt=n|]]
}}
{{Nixongo|'''Tokyo Metro'''|東京メトロ|Tōkyō Metoro}} Tokiodagi asosiy [[Metropoliten|tezkor tranzit tizimi]] boʻlib, Tokyo Metro Co kompaniyasi tomonidan boshqariladi. Garchi u Tokioda ishlaydigan yagona tezkor tranzit tizimi boʻlmasa-da, u [[Tokio metropoliteni|ikki metro]] oʻrtasida eng koʻp yoʻlovchi tashish xizmatiga ega. [[Tokio metropoliteni|operatorlar]] : 2014-yilda Tokio metrosida oʻrtacha kunlik qatnov 6,84 million yoʻlovchini tashkil qilgan, boshqa tizim Toei metrosida esa kuniga oʻrtacha 2,85 million yoʻlovchi qatnaganini qayd etgan.

== Tashkilot ==
[[Fayl:TRTA logo.svg|thumb| Eski TRTA logotipi, „S“ shaklidagi stilize qilingan dumaloq 1953-yilda taqdim etilgan, 1960-yilda TRTAning korporativ logotipi sifatida qabul qilingan va 2004-yilgacha ishlatilgan.]]
[[Fayl:Tokyo_Metro_Office_Building.jpg|right|thumb| Ueno stantsiyasi yaqinidagi Tokio metrosining bosh ofisi, tarmoqning birinchi stansiyalaridan biri]]
Tokio metrosi {{Nixongo|'''Tokyo Metro Company, Ltd.'''|東京地下鉄株式会社|Tōkyō Chikatetsu kabushiki gaisha|Tokio metropoliten aksiyadorlik jamiyati}} , Yaponiya hukumati va Tokio Metropolitan hukumatiga tegishli xususiy [[Aksiyadorlar jamiyati|aksiyadorlik jamiyati]].

Oʻsha paytdagi Bosh vazir [[Junichiro Koizumi|Junichiro Koidzumining]] nizom korporatsiyalarini aktsiyadorlik jamiyatlariga aylantirish siyosatining bir qismi sifatida 2004-yil 1-aprelda. tashkil etilgan kompaniya {{Nixongo|Teito Rapid Transit Authority|[[w:ja:帝都高速度交通営団|帝都高速度交通営団]]|Teito Kōsokudo Kōtsū Eidan|lit. "Imperial Capital{{efn|{{nihongo||帝都|Teito}} means the {{nihongo|"capital of the [[Empire of Japan]]"|大日本'''帝'''国の首'''都'''|Dai Nippon '''Tei'''koku no shu'''to'''}}, that is, Tokyo}} Highspeed Transportation Management Foundation"}} <span style="font-weight: normal">"Imperial Capital<ref group="lower-alpha"><span title="Hepburn transliteration">''Teito''</span><span style="font-weight: normal"> (<span title="Japanese-language text"><span lang="ja">帝都</span></span>)</span> means the „capital of the [[Empire of Japan|Empire of Japan“]]<span style="font-weight: normal"> (<span title="Japanese-language text"><span lang="ja">大日本'''帝'''国の首'''都'''</span></span>, <span title="Hepburn transliteration">''Dai Nippon '''Tei'''koku no shu'''to'''''</span>)</span>, that is, Tokyo</ref> Highspeed Transportation Management Foundation")</span>, odatda Eidan yoki TRTA nomi bilan tanilgan<ref>{{Veb manbasi|sana=8-iyul 2006-yil|sarlavha=「営団地下鉄」から「東京メトロ」へ|url=https://www.tokyometro.jp/news/s2004/2004-06.html|arxivurl=https://web.archive.org/web/20120516041232/http://www.tokyometro.jp/news/s2004/2004-06.html|arxivsana=16 May 2012|qaralgan sana=29-may 2022-yil|ish=Tokyo Metro Online}}</ref>. TRTA Yer, infratuzilma va transport vazirligi tomonidan boshqariladi va milliy va metropoliten hukumatlar tomonidan birgalikda moliyalashtiriladi. U 1941-yilda Tokio metrosi va Tokio tezyurar temir yoʻlining bir qismi sifatida tashkil etilgan (hozir ikkalasi ham Tokio Metro Ginza liniyasini tashkil qiladi), ammo uning eng birinchi liniyalari 1927-yilda Tokio metrosi ochilishi bilan boshlangan. Tashkil etilgandan soʻng, TRTAning huquqiy shakli {{Nixongo|"boshqaruv asosi"|経営財団|keiei zaidan|qisqartmasi {{nihongo||[[w:ja:営団|営団]]|eidan}}}} , [[Yaponiya imperiyasi|Imperiyaning]] urush davridagi vazirlar mahkamasi hukumati tomonidan tashkil etilgan Yaponiya davlat va xususiy sektor investitsiyalari tashkilot shakli boʻlgan. 1951-yilda TRTA oddiy qonuniy korporatsiyaga aylantirilgach xususiy sektor investitsiyalari taqiqlanadi.

Boshqa yirik metro operatori boʻlgan [[Toei metropoliteni|Tokio metropoliten transport byurosi]] (Toei metrosi) boʻlib, u Tokio hukumatiga tegishli.Tokio metro Namboku liniyasi va Toei Mita liniyasi Meguro va Shirokane-takanava stansiyalari bir xil yoʻlda yursada, Tokio metrosi va Toei poyezdlari butunlay alohida tarmoqlarni tashkil qiladi. Oldindan toʻlangan temir yoʻl chiptalari ikki tarmoq (shuningdek, mintaqadagi boshqa temir yoʻl kompaniyalari) oʻrtasida erkin almashishi mumkin, ammo tariflar ushbu tizimlarning har birida kishi boshiga alohida baholanadi va oddiy chipta egalari ikkinchi chipta yoki maxsus transfer chiptasini sotib olishlari kerak, Toei liniyasidan Tokio Metro liniyasiga esa aksinchadir. Biroq, baʼzan Tokio metrosi (va Toei) boshqa tashuvchilar tomonidan koʻrsatiladigan xizmatlarni taklif qiladi va bu chiptalarda biroz chalkashlikni keltirib chiqarishi mumkin.

Tizimni yapon tilini bilmaydigan foydalanuvchilar uchun ochiq qilish uchun koʻp harakat qilindi:

* Koʻpgina poezd toʻxtash joylari ingliz va yapon tillarida eʼlon qilinadi. Eʼlonlar, shuningdek, ulanish liniyasi haqida maʼlumot beradi.
* Chipta mashinalari ingliz va yapon foydalanuvchi interfeyslarini almashtirishi mumkin.
* Poyezd stansiyalari ingliz va yapon tillarida (kanji va hiragana tillarida) koʻrsatilgan. Xitoy ([[Iyerogliflarni soddalashtirish|soddalashtirilgan belgilarda]]) va koreys tillarida ham koʻplab belgilar mavjud.
* Poyezd stantsiyalari endi har bir rang-kodli chiziqda ketma-ket raqamlangan boʻlib, hatto ingliz tilida soʻzlashmaydiganlarga ham stantsiya nomini bilmasdan turib borish imkoniyatini beradi. Misol uchun, Marunouchi liniyasidagi Sindzuku stansiyasi ham M-08 koʻrinishida qizil rangli doira bilan oʻralgan; Agar yoʻlovchi belgilar yoki xaritalardagi ingliz yoki yapon stansiya nomlarini oʻqiy olmasa ham, ular shunchaki qizil chiziqni izlashlari va keyin ushbu chiziqdagi tegishli raqamlangan stantsiyani topishlari mumkin edi. Bundan tashqari, baʼzi poyezdlarda yapon, ingliz, xitoy va koreys tillarida stansiya nomlarini aks ettiruvchi ichki LCD displeylar mavjud.

Koʻpgina stansiyalar koʻzi ojiz odamlarga yordam berish uchun moʻljallangan, chunki panjaralar tagida koʻpincha [[Brayl shrifti|Brayl yozuvi]] boʻladi va butun tarmoq boʻylab polda koʻtarilgan sariq kauchuk yoʻriqnoma chiziqlar ishlatiladi.

Tokio metrosi stantsiyalari 2007-yilning mart oyidan tariflarni toʻlash uchun kontaktsiz ([[Radiochastotali identifikasiya|RChID]]) Pasmo saqlanadigan qiymat kartalarini qabul qila boshladi va JR East Suica tizimi ham umumeʼtirof etilgan. Ushbu ikkala dovon ham butun hudud boʻylab atrofdagi temir yoʻl tizimlarida va Yaponiyaning boshqa hududlaridagi koʻplab temir yoʻl liniyalarida ishlatilishi mumkin. Yaponiyadagi tarif tizimining murakkabligi sababli, koʻpchilik haydovchilar ushbu kartalarni chiqarish uchun qoʻshimcha toʻlov boʻlsa ham, lekin bu ish juda tez bajariladi.

Tokio metrosi juda aniq va muntazam poyezdlar kun va tunning koʻp qismida 3-6 daqiqa masofada keladi. Biroq, u kuniga 24 soat ishlamaydi. Boshqa kompaniyalar bilan xizmat koʻrsatish orqali buni biroz murakkablashtirgan boʻlsa-da, oxirgi poyezd odatda yarim tunda boshlanadi va oʻz xizmatini 00:45 da tugatadi va birinchi poezd qatnovi esa odatda soat 05:00 da boshlanadi.

Tokio metrosi oʻzining ommaviy taklifida Fukutosin liniyasi qurib boʻlingandan keyin liniya qurilishini toʻxtatishini eʼlon qildi. Ushbu liniya 2013-yil mart oyida Shibuya stantsiyasida Tokyu Toyoko liniyasi bilan aloqaning ochilishi bilan yakunlandi, bu [[Yokohama|Yokohamadagi]] Motomachi-Chukagai stansiyasiga qadar xizmat koʻrsatish imkonini beradi. Hanzomon liniyasi kabi bir nechta yoʻnalishlar mavjud boʻlib, metro hukumatining rasmiy rejalarida hali ham kengaytmalar mavjud va oʻtmishda bu rejalar koʻpincha bir necha oʻn yillar davomida amalga oshirilgan.

Tokioda yirik tunnel qurish loyihalarini oʻz ichiga oladigan boshqa temir yoʻl loyihalari takliflari ham mavjud, ammo bular Tokio Metrosini qamrab olishi dargumon. Tokio metrosining mumkin boʻlgan ishtiroki haqidagi yagona taklif — bu Tokiodagi Tokio stantsiyasiga Narita va Haneda aeroportlarini ulash boʻyicha loyihadir. Ushbu liniya koʻpincha joriy Toei Asakusa liniyasini chetlab oʻtish sifatida tasvirlanadi.Bu loyihaga koʻra bu yoʻl Keisei Osiage liniyasini (Narita aeroportiga xizmat koʻrsatish bilan) Tokio stansiyasi orqali Keikyu magistral liniyasiga (Haneda aeroportiga xizmat koʻrsatish bilan) bogʻlaydi. 400 milliard iyenlik loyihani asosan Tokio metropoliten hukumati va Yaponiya markaziy hukumati (Tokio metrosining tuzilishiga oʻxshash) oʻrtasida taqsimlanadi va temir yoʻl operatori yoki operatorlar esa ushbu balansni toʻlaydi. Tokio metrosining ishtiroki haqidagi taklif, asosan, uning Asakusa liniyasiga aylanib oʻtish yoʻli sifatida tavsifidan kelib chiqadi, bu uning metro liniyasi ekanligini anglatishi mumkin, ammo asosiy taklif faqat Tokioda (Tokio stansiyasida) bitta bekatni oʻz ichiga oladi. Taklifning prinsipial asoslanishi Narita aeroportidan Tokio vokzaliga ulanish vaqtini 13 daqiqaga qisqartirishdir va taklifning dizayni metro loyihasidan koʻra tezyurar temir yoʻl loyihasiga koʻproq yaqin (Yaponiyaning barcha Sinkansen tezyurar temir yoʻl standartlariga). Hozirda Narita aeroportiga yuqori tezlikdagi yagona ulanish — Uenoga qatnaydigan Keisei Skyliner, ammo bu aeroportlar oʻrtasida Asakusa liniyasidan foydalangan holda oddiy poyezdlar qatnovi mavjud. Taklif aslida Skylinerga muhimroq Tokio stantsiyasiga borishga va Haneda aeroportiga yuqori tezlikda ulanishga imkon beradi.

Tokio metrosi asosan yirik stansiyalardagi xarid qilish ishlanmalaridan iborat boʻlgan bir qator tijorat ishlanmalariga ega. Shuningdek, u 1986-yil 12-iyulda ochilgan Tokio metrosining Tozai liniyasidagi Kasai stansiyasi yaqinidagi [[:ja:地下鉄博物館|Metro muzeyiga]] egalik qiladi va bir vaqtlar Ginza va Marunouchi liniyalarida ishlagan bir necha nafaqaga chiqqan poyezdlar hamda texnik xizmat koʻrsatuvchi transport vositasiga ega.

2017-yilda Tokio Metrosi [[Vyetnam|Vyetnamning]] [[Xanoy]] shahrida oʻz filialini ochdi, u [[Xanoy metropoliteni|Xanoy metrosining]] xizmat koʻrsatish operatori boʻladi<ref>{{Veb manbasi |sarlavha=Vietnam Tokyo Metro set up to run Hanoi’s urban railway |url=http://vneconomictimes.com/article/business/vietnam-tokyo-metro-set-up-to-run-hanoi-s-urban-railway |qaralgan sana=2022-11-08 |arxivsana=2021-03-08 |arxivurl=https://web.archive.org/web/20210308011651/http://vneconomictimes.com/article/business/vietnam-tokyo-metro-set-up-to-run-hanoi-s-urban-railway }}</ref><ref>[https://www.tokyometro.jp/lang_en/corporate/profile/history/index.html History of Tokyo Metro]</ref>.

== Tariflar ==
Pasmo va Suica Tokio metrosida, shuningdek, boshqa kompaniyalar tomonidan boshqariladigan temir yoʻl stansiyalarida qabul qilinadi. Tokio va [[Toei metropoliteni|Toei]] metro liniyalari oʻrtasidagi almashinuvlar odatda bepul emas, lekin liniyalar oʻrtasida oʻtkazish uchun Pasmo yoki Suica kartalaridan foydalanganda chegirma beriladi.

== Yoʻl harakati ==
Kompaniya maʼlumotlariga koʻra, 2009-yilda kompaniyaning toʻqqizta metro yoʻnalishidan har kuni oʻrtacha 6,33 million kishi foydalangan. Kompaniya 2009-yilda 63,5 milliard ¥ foyda koʻrdi<ref>{{Yangiliklar manbasi |last=Martin, Alex |date=3-avgust 2010-yil |title=Ubiquitous Tokyo subways moving the daily masses |page=3 |work=[[The Japan Times]] |url=https://search.japantimes.co.jp/cgi-bin/nn20100803i1.html}}</ref>.

Umuman olganda, Tokio metrosi 195.1 km da ishlaydigan toʻqqiz liniyadan iborat<ref name="lines"/>.
{| class="wikitable"
!Rang
!Belgi
!Raqam{{Ref|N|N}}
!Liniya
!Yaponcha nomi
!Yoʻnalish
!Stansiya
!Uzunligi<ref name="lines"/>
!Poyezd qatori
!Ilk qatnov
!'''Soʻnggi qatnov'''
!Kunlik<br />yoʻlovchi (2017)
! style="width:80px;" |Kuchlanish
|-
| style="background:#f7931d;" |{{Color|white|olovrang}}
| style="text-align:center;" |[[Fayl:Logo_of_Tokyo_Metro_Ginza_Line.svg|40px]]
|3-liniya
|Ginza liniyasi
|銀座線
|Sibuyato-Asakusa
|19
|{{Convert|14.3|km|abbr=on}}
|6
|1927
|1939
|943,606
| rowspan="3" |600 vatt
|-
| rowspan="2" style="background:#ed1c24;" |{{Color|white|qizil}}
| style="text-align:center;" |[[Fayl:Logo_of_Tokyo_Metro_Marunouchi_Line.svg|40px]]
| rowspan="2" |4-liniya
|Marunouchi liniyasi
|丸ノ内線
|Ogikubo-Ikebukuro
|25
|{{Convert|24.2|km|abbr=on}}
|6
|1954
| rowspan="2" |1962
| rowspan="2" |1,159,898
|-
| style="text-align:center;" |[[Fayl:Logo_of_Tokyo_Metro_Marunouchi_Line.svg|40px]]
|Marunouchi liniyasining<br />tarmogʻi
|丸ノ内線分岐線
|Nakano-Sakaue-Honancho
|4
|{{Convert|3.2|km|abbr=on}}
|3/6
|1962
|-
| style="background:#8ba2ae;" |{{Color|white|kumushrang}}
| style="text-align:center;" |[[Fayl:Logo_of_Tokyo_Metro_Hibiya_Line.svg|40px]]
|2-liniya
|Hibiya liniyasi
|日比谷線
|Naka-Meguro-Kita-Senju
|22
|{{Convert|20.3|km|abbr=on}}
|7
|1961
|2020
|1,213,492
| rowspan="7" |1,500 vatt
|-
| style="background:#00b2dd;" |{{Color|white|moviy}}
| style="text-align:center;" |[[Fayl:Logo_of_Tokyo_Metro_Tōzai_Line.svg|40px]]
|5-liniya
|Tozai liniyasi
|東西線
|Nakano-Nishi-Funabashi
|23
|{{Convert|30.8|km|abbr=on}}
|10
|1964
|1969
|1,642,378
|-
| style="background:#00a650;" |{{Color|white|yashil}}
| style="text-align:center;" |[[Fayl:Logo_of_Tokyo_Metro_Chiyoda_Line.svg|40px]]
|9-liniya
|Chiyoda liniyasi
|千代田線
|Yoyogi-Uehara-Kita-Ayase
|20
|{{Convert|24.0|km|abbr=on}}
|10
|1969
|1978
|1,447,730
|-
| style="background:#BB8B38;" |{{Color|white|och malla}}
| style="text-align:center;" |[[Fayl:Logo_of_Tokyo_Metro_Yūrakuchō_Line.svg|40px]]
|8-liniya
|Yurakucho liniyasi
|有楽町線
|Vakosi-Sin-Kiba
|24
|{{Convert|28.3|km|abbr=on}}
|10
|1974
|1988
|1,124,478
|-
| style="background:#937cb9;" |{{Color|white|binafsharang}}
| style="text-align:center;" |[[Fayl:Logo_of_Tokyo_Metro_Hanzōmon_Line.svg|40px]]
|11-liniya
|Hanzomon liniyasi
|半蔵門線
|Sibuya-Osiage
|14
|{{Convert|16.8|km|abbr=on}}
|10
|1978
|2003
|1,006,682
|-
| style="background:#00b5ad;" |{{Color|white|koʻk}}
| style="text-align:center;" |[[Fayl:Logo_of_Tokyo_Metro_Namboku_Line.svg|40px]]
|7-liniya
|Namboku liniyasi
|南北線
|Meguro-Akabane-Iabuchi
|19
|{{Convert|21.3|km|abbr=on}}
|6
|1991
|2000
|522,736
|-
| style="background:#ba6831;" |{{Color|white|malla}}
| style="text-align:center;" |[[Fayl:Logo_of_Tokyo_Metro_Fukutoshin_Line.svg|40px]]
|13-liniya
|Fukutosin liniyasi
|副都心線
|Vakosi-Sibuya
|16
|{{Convert|11.9|km|abbr=on}}{{Ref|A|A}}
|8
|1994
|2008
|362,654
|- style="background:#F2F2F2;"
| colspan="6" |'''Jami'''
|'''180'''
|'''{{Convert|195.1|km|abbr=on}}'''
| colspan="6" | 
|}
{{Note label|N|N}}Eslatma: Chiziq raqamlari faqat ichki foydalanish uchun moʻljallangan va metro xaritalarida koʻrsatilmagan<ref name="lines">{{veb manbasi|url=https://www.tokyometro.jp/en/corporate/enterprise/transportation/conditions/index.html|title=Business Contents - Transportation Services - Business Situation|publisher=Tokyo Metro Co., Ltd.|access-date=7-iyun 2014-yil}}</ref>.
{| class="wikitable"
!Liniya nomi
!Aylana liniyalar nomi
|-
|[[Fayl:Logo_of_Tokyo_Metro_Hibiya_Line.svg|40px]] [[:en:Tokyo Metro Hibiya Line|Hibiya]]
|[[Fayl:Tobu_Skytree_Line_(TS)_symbol.svg|20px]] Tobu Skytree
[[Fayl:Tobu_Nikko_Line_(TN)_symbol.svg|20px]] Tobu Nikko (Kita-Sendzu-Minami-Kurihashi va Tobu-Dobutsu-Koen)
|-
| rowspan="2" |[[Fayl:Logo_of_Tokyo_Metro_Tōzai_Line.svg|40px]] Tozai
| [[Fayl:JR_JC_line_symbol.svg|20px]] JR East Chuo-Sobu (Chuo asosiy) (Nakano-Mitaka)
|-
|[[Fayl:JR_JC_line_symbol.svg|20px]] JR East Chuo-Sobu (Sobu asosiy) (Nisi-Funabasi-Tsudanuma)
[[Fayl:Number_prefix_Toyo-Rapid.svg|20px]] Toyo (Nisi-Funabasi-Toyo-Katsutadai)
|-
| rowspan="2" |[[Fayl:Logo_of_Tokyo_Metro_Chiyoda_Line.svg|40px]] Chiyoda
|[[Fayl:Odakyu_odawara.svg|20px]] Odakyu Odavara
[[Fayl:Odakyu_tama.svg|20px]] Odakyu Tama (Yoyogi-Uehara-Karakida va Isehara)
|-
|[[Fayl:JR_JJ_line_symbol.svg|20px]] JR East Joban (Ayase-Toride)
|-
|[[Fayl:Logo_of_Tokyo_Metro_Yūrakuchō_Line.svg|40px]] Yurakucho
|[[Fayl:Tobu_Tojo_Line_(TJ)_symbol.svg|20px]] Tobu Todzo (Vakosi-Ogavamachi)
[[Fayl:SeibuIkebukuro.svg|18x18px]] Seibu Ikebukuro orqali
[[Fayl:SeibuIkebukuro.svg|18x18px]] Seibu Yurakucho (Kotake-Mukaihara-Hanno)
|-
| rowspan="2" |[[Fayl:Logo_of_Tokyo_Metro_Hanzōmon_Line.svg|40px]] Hanzomon
|[[Fayl:Tokyu_DT_line_symbol.svg|20px]]Tokyu Den-en-tosi (Sibuya-Chuo-Rinkan)
|-
|[[Fayl:Tobu_Skytree_Line_(TS)_symbol.svg|20px]]Tobu Skytree Line
[[Fayl:Tobu_Nikko_Line_(TN)_symbol.svg|20px]]Tobu Nikko

[[Fayl:Tobu_Isesaki_Line_(TI)_symbol.svg|20px]] Tobu Isesaki (Osiage-Tobu-Dobutsu-Koen, Minami-Kurihashi-Kuki)
|-
| rowspan="2" |[[Fayl:Logo_of_Tokyo_Metro_Namboku_Line.svg|40px]]Namboku
|[[Fayl:Tokyu_MG_line_symbol.svg|20px]]Tokyu Meguro (Meguro-Hiyosi)
|-
|[[Fayl:Saitama_Stadium_Line_symbol.svg|20px]]Saitama (Akabane-Ivabuchi-Urava-Misono)
|-
| rowspan="2"|[[Fayl:Logo_of_Tokyo_Metro_Fukutoshin_Line.svg|40px]]Fukutosin
|Tobu va Seibu (baʼzi stansiyalar Yurakuchoga ham xizmat koʻrsatadi)
|-
|[[Fayl:Number prefix Minatomirai.svg|18x18px]][[Minatomirai metropoliteni|Minatomirai]] orqali
[[Fayl:Tokyu_TY_line_symbol.svg|20px]]Tokyu Toyoko (Sibuya-Motomachi-Chukagai)
|}

* Namboku liniyasidan Toei Mita liniyasigacha Sirokane-Takanava almashinuvining 2.3 km li qismi oʻtadi.

== Stansiyalar ==
[[Fayl:Tokyo-Metro_Otemachi-STA_Platform7-8.jpg|thumb| Oddiy Tokio metro bekati, yarim balandlikdagi platforma eshiklari (Hanzomon liniyasidagi Otemachi)]]
Tokio metro tarmogʻida jami 180 ta noyob stansiya (yaʼni, bir nechta liniyalar tomonidan xizmat koʻrsatadigan sanoq stansiyalari) mavjud<ref name="lines"/>. Aksariyat stansiyalar 23 ta maxsus boʻlim ichida joylashgan boʻlib, Yamanote liniyasi temir yoʻl halqasi ichiga kiradi — [[Setagaya]] va Ota kabi baʼzi palatalarda stansiyalar yoʻq (yoki faqat cheklangan miqdordagi stansiyalar), chunki bu hududlarda temir yoʻl xizmati tarixan Toei metrosi yoki har qanday {{Nixongo|yirik xususiy temir yoʻllar|大手私鉄}} birortasi tomonidan taʼminlangan.

Tokio metrosining uchta yoki undan ortiq liniyalarini bogʻlaydigan asosiy almashuv stansiyalari quyidagilarni oʻz ichiga oladi:

* Ginza
* Iidabasi
* Ikebukuro
* Kasumigaseki
* Kokkai-gidzido-mae/Tameike-Sannō
* Nagatacho/Akasaka-mitsuke
* Omotesando
* Otemachi
* Sibuya

Boshqa yirik stansiyalar Toei metrosi, JR East va turli xususiy temir yoʻllar kabi boshqa temir yoʻl operatorlariga qoʻshimcha ulanishlarni taʼminlaydi, jumladan (lekin ular bilan cheklanmagan holda):

* Hibiya
* Kita-Sendzu
* Kudans
* ita
* Simbasi
* Sindzuku
* Sindzuku-Sanchome
* Ueno
* Yotsuya

== Depolar ==
{| class="wikitable"
!Nom
! Manzil
! Joriy tayinlangan flot
! Sobiq tayinlangan flot
! Xizmat qilingan qatorlar
|-
| Ueno
| Taito, Ueno stansiyasining shimolida
| 1000
| 01, (eski) 2000, 1500, 1400, 1300, 100, 1200, 1100, (eski) 1000
| Ginza
|-
| Sibuya
| Sibuya, Sibuya stansiyasining gʻarbiy qismida
| Yoʻq (faqat tekshiruvlar)
|
| Ginza
|-
| Nakano
| Nakano, Nakano-Fudzimicho stansiyasidan janubda
| 2000, 02, 02-80 (filial liniyasi)
| 300, 400, 500, 100 (filial liniyasi), (eski) 2000 (filial liniyasi)
| Marunouchi
|-
| Koishikava
| Bunkyo, Myogadani va Korakuen stansiyalari oʻrtasida
| Yoʻq (faqat tekshirish va taʼmirlash)
|
| Ginza, Marunuchi
|-
| Senju
| Arakava, Minami-Sendzu stansiyasining shimolida
| 13000
| 03, 3000
| Hibiya
|-
| Takenotsuka
| Adachi, Takenotsuka stansiyasining janubida
| 13000
| 03, 3000
| Hibiya
|-
| Fukagava
| Koto, Toyocho stansiyasidan janubda
| 05, 07, 15000
| 5000
| Tozai
|-
| Gyotoku
| Ichikava, Myoden stansiyasining janubida
| Yoʻq (faqat tekshiruvlar)
|
| Tozai
|-
| Ayase
| Adachi, Kita-Ayase stansiyasining shimolida
| 16000, 05 (filial liniyasi)
| 6000, 06, 5000 (filial liniyasi)
| Chiyoda, Namboku, Yurakuchho, Saitama
|-
| Vako
| Vako, Vakosi stansiyasining shimolida
| 7000, 10000, 17000 (reja)
|
| Fukutoshin, Yurakucho
|-
| Shin-Kiba
| Koto, Sin-Kiba stansiyasining janubi-sharqida
| Yoʻq (faqat tekshirish va taʼmirlash)
|
| Chiyoda, Hanzomon, Namboku, Tozai, Yurakuchho va Fukutosin
|-
| Saginuma
| [[Kavasaki|Kavasaki]], Saginuma stansiyasi ichida
| 08, 8000, 18000 (reja)
|
| Hanzomon
|-
| Odzi
| Kita, Odzi-Kamiya stansiyasining shimolida
| 9000
|
| Namboku
|}

== Harakatlanuvchi tarkib ==

{{Holatiga koʻra|2016|04|01}}, Tokio metrosi 2728 elektrik koʻp birlikli (EMU) avtomashinalaridan iborat parkni boshqaradi, bu Yaponiyadagi xususiy temir yoʻl operatori uchun eng katta parkdir<ref name="jrrprivate2016">{{Kitob manbasi|publisher=Kotsu Shimbunsha|date=25-iyul 2016-yil|location=Japan|language=yaponcha|page=213|isbn=978-4-330-70116-5}}</ref>.

=== 600 V uchinchi temir yoʻl/1,435 mm oʻlchovli chiziqlar ===
[[Fayl:Ginza-Line-Series1031.jpg|thumb| Ginza liniyasidagi Sibuya stansiyasida Sibuya uchun 1000 seriyali poyezd]]

* 02 seriya — Marunouchi liniyasi
* 1000 seriyali — Ginza liniyasi
* 2000 seriya — Marunouchi liniyasi

[[Fayl:Marunouchi-Line-Series2000_Series02.jpg|thumb| Yotsuya stansiyasida 2000 seriyali poyezd (chapda) 02 seriyali poyezd (oʻngda)]]

=== 1500 V/1067 mm oʻlchovli liniyalar ===
[[Fayl:Trains_of_Tozailine.JPG|thumb| Tozai liniyasi 07 seriyali, 05 va 5000 seriyali poyezdlar]]
[[Fayl:Tokyo-Metro_Series13000_Series08.jpg|thumb| 13000 seriyali poyezd (chapda) 08 seriyali poezd (oʻngda)]]

* 05 seriyasi — Tozai liniyasi
* 07 seriyasi — Tozai liniyasi
* 08 seriyasi — Hanzomon liniyasi
* 8000 seriyali — Hanzomon liniyasi
* 9000 seriyali — Namboku liniyasi
* 10000 seriyali — Yurakucho liniyasi, Fukutosin liniyasi
* 13000 seriyali — Hibiya liniyasi
* 15000 seriyali — Tozai liniyasi
* 16000 seriyali — Chiyoda liniyasi
* 17000 seriyali — Yurakucho liniyasi, Fukutosin liniyasi
* 18000 seriyali — Hanzomon liniyasi

Boshqa operatorlarning poyezdlari Tokio metro liniyalarida ham oʻzaro qatnovlar natijasida foydalaniladi.

== Gavjumlik ==
[[Fayl:TokyoMetroSignReservedForWomen.jpg|thumb| Hibiya liniyasida bu hududda toʻxtaydigan mashinalar faqat eng tigʻiz soatlarda ayollar uchun ekanligini bildiruvchi belgi]]
Tokiodagi [[Temir yoʻl transporti|temir yoʻl transportida]] boʻlgani kabi, Tokio metrosining poyezdlari eng tigʻiz paytlarda juda gavjum boʻladi. Ertalabki choʻqqilik davrida platforma xizmatchilari (osiya) baʼzan eshiklar yopilishi uchun haydovchilar va ularning narsalarini poyezd vagonlariga surish uchun kerak boʻladi. Tokio metrosining baʼzi yoʻnalishlarida poyezdning birinchi yoki oxirgi vagonlari eng togʻiz soatlarda ayollar uchun ajratilgan.

== Manbalar ==
{{Notelist}}{{Manbalar}}

== Havolalar ==

* [https://www.tokyometro.jp/en/index.html Tokio metrosi] (ingl.)
* [https://www.tokyometro.jp/station/pdf/202006/202006_number_en.pdf Tokio metrosi xaritasi (PDF)]
[[Turkum:1927-yilda ochilgan metropolitenlar roʻyxati]]