Thinadhoo (Gaafu Dhaalu Atoll)

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Thinadhoo
Inhabited island
Skyline of Thinadhoo
0°31′50.77″N 72°59′47.15″E / 0.5307694°N 72.9964306°E / 0.5307694; 72.9964306 G OKoordinatalari: 0°31′50.77″N 72°59′47.15″E / 0.5307694°N 72.9964306°E / 0.5307694; 72.9964306 G O
Mamlakat [[Maldiv]]
[[Administrative atoll]] [[Gaafu Dhaalu Atoll]]
Distance to Malé 407.06 km (252.94 mi)
Hukumat
 • [[Council]] Thinadhoo Council
Maydon 1.192 km2 (0.460 mi²)
Aholisi
 (2014)
 5 230 (aholini oʻz ichiga oladi)
Zichligi auto kishi/km2
Vaqt mintaqasi UTC+05:00
[[File:|290px|Thinadhoo xaritada]]
Thinadhoo
Thinadhoo

Thenadu yoki Thinadhoo — Huvadhu atolidagi Gaafu Dhaalu viloyatining poytaxti va Maldiv orollarining Yuqori janubiy provinsiyasi uchun tavsiya etilgan poytaxt. U shimoliy nutqdan sezilarli darajada farq qiladigan oʻziga xos divexi shevasiga ega.

Janubiy Maldiv shevasida Thenadu deb talaffuz qilinadi.

Thinadhoo nomi Euphorbia hirta dan olingan boʻlib, mahalliy ravishda Thina Vina (Thina Weed) deb nomlanuvchi orolda oʻsadigan pantropik begona oʻtlar dorivor oʻsimliklar uchun ishlatiladi[1].

Orol ilgari Havaru Thinadhoo nomi bilan tanilgan va u Atoll boshligʻining anʼanaviy joyi boʻlgan. Orolda tartibsizliklar va inqiloblarning yorqin tarixi bor[2].

Thinadhoo 1962-yilda kuch bilan aholi punktlari qirib tashlangan va butunlay buzib tashlanganidan oldin mamlakatdagi eng boy orol edi. Orolning boy savdogarlari muhtoj boʻlganda hatto poytaxtga ham yordam berishlari maʼlum edi[3][4].

Tarix[tahrir | manbasini tahrirlash]

Erta tarix[tahrir | manbasini tahrirlash]

Orolning yozma tarixi juda kam, ammo Thinadhoo boy tarixga ega ekanligi maʼlum.

Havaru Thinadhu[tahrir | manbasini tahrirlash]

Extinct odi (ship) of Huvadu design type from the Southern Atolls.
Janubiy Atolllardan Huvadu konstruktiv tipidagi uzoq masofali 100 dan 200 gacha ogʻirlikdagi tonnaj odi (kema)[5]. Odis janubiy atollarda qurilgan va 1960-yillargacha ishlagan. Havaru Thinadhoo toʻxtatilishidan oldin 40 odisga ega edi va ular Hind okeanida mashhur edi[6]. Toʻliq qavatli uylar va katta osilgan prognozlar bilan bezatilgan. Katta toʻrtburchakli yelkan baland boʻyli magistral ustunga oʻrnatilgan. Mizzendan oldinga va orqaga gaff-yelkan toʻplami bor. To‘rtburchak old supachani kamon ustida ko‘tarib turgan cho‘qqisi bor[5].


„Havaru“ ga ushbu oltita hudud berilganda, ular ularni Vaaru tizimi boʻyicha Thinadhoo aholisiga ijaraga berishgan. Har yili Thinadhoo aholisi har yili Male shahrida joylashgan „Havaru“ ga Varuvaaga (Soliq) yuborishlari kerak edi. Bu 1798-yildan 1835-yilgacha Maldiv orollari sultoni boʻlgan Muhammad Muinuddin I sultonligigacha davom etdi[7].

Tinadxudan tashqari yana 3 ta orol ham bor edi. Ular Huvadhu atolidagi Kaadedhu, Kannigili Kolhu va Kubbudu edi[8].

Havaru davrida Thinadhoo oroli Kaadedhudan dehqonchilik uchun foydalangan[8].

Yillik varuvaa yoki soliq[tahrir | manbasini tahrirlash]

Thinadxudan Maleʼdagi Huvaruga yuborilgan yillik varuvaa (soliq) tarkibiga quyidagilar kiradi[1]:

  • 300 Boduvattey Bondi (mahalliy taom turi)
  • 1200 Quduvatti (mahalliy taom turi)
  • 1200 Kaadeddhoo Kuna (mahalliy toʻqilgan toʻshak)
  • Har bir xonadondan 1 ta Hulhevi Kuna (mahalliy toʻshak).
  • 16 ta yogʻoch bloklar
  • 1 Bokkura (kichik mahalliy qayiq)
  • Thinadhoodagi har bir kishidan 2 choy qoshiq kokos moyi
  • Thinadhoodagi har bir odamdan 1 ta Boikotte Boli (chigʻanoqning bir turi).

Ha Varu (Havaru yoki Olti militsiya boʻlinmasi)[1][tahrir | manbasini tahrirlash]

Ha Varu har biri uchta boʻlinmaning ikkita safi sifatida tashkil etilgan[1]:

Is Thin Varu ( uchta divizion bilan yetakchilik)[1]

  • Dhoshimeynaa Varu
  • Velaanaa Varu
  • Hakuraa Varu

Fas Thin Varu (uchta boʻlinma bilan orqa oʻrin)[1]

  • Maafaiy Varu
  • Dhaharaa Varu
  • Faamuladxeyri Varu .

Muhammad Thakurufaanu Al Auzam Havaruga Thinadhu orolini taklif qildi, U „Dhandu kolhu“, „medhu ruganddu“ va „Baraaseel“ ni Tinadxu Maahuttaa, Kaadedhdhu va Kuddu orollari bilan birga Havaruga berishni buyurdi. Orolning nomi esa ishgʻolni anglatuvchi Havaru Thinadhoo deb oʻzgartirildi.

Birlashgan Suvadiv Respublikasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Havaru Thinadhu Maldiv orollaridan ajralib chiqqan, davlat tashkil etgan Birlashgan Suvadiv Respublikasining iqtisodiy markazi edi.

Havaru Thinadhoo aholisining kamayishi[tahrir | manbasini tahrirlash]

1962-yil 4-fevralda Maldiv Qirolligi Bosh vazir Ibrohim Nosir boshchiligidagi Xavaru Tinadxuga toʻliq qurollangan jangari kemani yubordi.

Qoʻshimcha maʼlumotlar: Depopulation of Havaru Thinadhoo

Enamaa qayigʻidagi voqea[tahrir | manbasini tahrirlash]

Maldiv orollarining Enamaa qayig‘i o‘z sig‘imidan 126 tagacha ko‘targanida, to‘lqin uni ag‘darib yubordi. 2004-yil 17-martda Enamaa Gaafu Dhaalu atolli dengiziga cho‘kib ketishi oqibatida 21 kishi halok bo‘ldi, ikki kishi bedarak yo‘qoldi[9].

Geografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Orol mamlakat poytaxti Maledan 407.06 km (253 mi; 220 nmi) janubda joylashgan[10].

Demografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Aholining oʻsishi
YilAholi±%
19596 000—    
19661 800−70.0%
20064 442+146.8%
20144 669+5.1%

Taʼlim[tahrir | manbasini tahrirlash]

Thinadhooda 4 ta maktabgacha taʼlim muassasasi, 2 ta boshlangʻich maktab, 1 ta oʻrta/yuqori maktab va 3 ta universitet/kollej kampusi xizmat koʻrsatadi[11].

  • Maldiv orollari milliy universiteti Thinadhoo kampusi
  • Gaafu Dhaalu Atoll taʼlim markazi
  • Thinadhoo maktabi
  • Aboobakuru maktabi
  • MI Maktabgacha va bolalar bogʻchasi
  • Ulomiyya maktabgacha
  • Kenguru bolalar MM Xalqaro maktabgacha taʼlim muassasasi
  • Ameer Ibrohim maktabgacha
  • Avid kolleji
  • MI kolleji
  • Qur’oni Karim markazi

Transport[tahrir | manbasini tahrirlash]

Kaadedhdhoo ichki aeroporti tezyurar qayiq bilan bogʻlangan orol yaqinida joylashgan.

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Birlashgan Suvadiv Respublikasi
  • Yuqori Janubiy viloyati
  • Huvadhu atolli

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 „ތިނަދޫ އަށް "ހަވަރުތިނަދޫ" ކިޔުނީ ކީއްވެ؟ އެއީ ފަހުރުވެރިވާން ޖެހޭ ނަމެއްތަ؟“. Adhadu News.
  2. ↑ „Thinadhoo: Revolution, Bloodbath and Peace“.
  3. ↑ „Thinadhoo Council files transitional justice case regarding the 1962 forced depopulation by Maldives government“.
  4. ↑ „އައްޒަގެ ދިރާސީ ބަސް: ސުވަދުންމަތީ މީހުންގެ ނުތަނަވަސްކަމުގެ ފެށުން“.
  5. ↑ 5,0 5,1 FRIAS, Xavier ROMERO. RULES FOR MALDI VIAN TRADING SHIPS TRA VELLING ABROAD (1925) AND A SOJOURN IN SOUTHERN CEYLON.. jstor — 3 bet. 
  6. ↑ Bernard, Koechlin. "In: Archipel, 1979. Commerces et navires dans les mers du Sud.". Notes sur l'histoire et le navire long-courrier, odi, aujourd'hui disparu, des Maldives 18: 293. https://www.persee.fr/doc/arch_0044-8613_1979_num_18_1_1516. 
  7. ↑ N. T. Hassan Didi. Kureege Huvadhoo Atholhu. Novelty Press.
  8. ↑ 8,0 8,1 Ibrahim Luthufee, Mohamed. "GDh. Kaadedhdhoo falhuvun". Luthufee, M. I. (1992). GDh. Kaadedhdhoo falhuvun. Faithoora (163): 15-20. http://saruna.mnu.edu.mv/jspui/handle/123456789/5163. 
  9. ↑ „Who is to take responsibility for the horrific Enamaa boat disaster?“. 2008-yil 10-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 19-aprel.
  10. ↑ „Coordinate Distance Calculator“. Boulter.com. Qaraldi: 2018-yil 14-avgust.
  11. ↑ „Ministry of Education Stat Book 2015“. Ministry of Education. Ministry of Education. Qaraldi: 2016-yil 24-aprel.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Thinadhoo_(Gaafu_Dhaalu_Atoll)&oldid=3847113" dan olindi