Taras Shevchenko yodgorligi Мariupol

Taras Shevchenko haykali (ukraincha: Пам'ятник Тарасу Шевченку) — Mariupolda ukrainalik shoir, nosir, rassom va etnograf Taras Grigoryevich Shevchenko sharafiga oʻrnatilgan yodgorlik.

Yodgorlik muallifi Ukrainada xizmat koʻrsatgan artist Aleksandr Vitrik^[1]^[2]. Arxitektorlar — Andrey Qodirov va Eduard Andrushkevich^[1]^[2]. Haykalning balandligi 2,5 metrni tashkil etadi, poydevor bunday oʻlchamlarga ega — 1,5 dan 1,3 ga 1,9 metr. Yodgorlikning oʻzi temir-betondan yasalgan va mis lavha bilan qoplangan. Poydevor ishlab chiqarish uchun qora va qizil granit ishlatilgan^[2].

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Shevchenko bulvarida Shevchenkoga zamonaviy yodgorlik oʻrnatildi. Bu shaharning asosiy transport arteriyasi boʻlib, u tarixiy kvartallar va turar-joylarni shaharning asosiy sanoat korxonalaridan biri, Azovstal bilan bogʻlaydi. Ushbu yodgorlik shaharda 2001-yilda, mustaqil Ukraina mavjudligining oʻn yilligida paydo boʻlgan^[3].

Shevchenkoning birinchi haykali shaharda 1964-yilda, ukrain shoiri tavalludining 150-yilligi nishonlanganda paydo boʻlgan. U Teatr maydoni qarshisidagi Lenin prospektidagi stalinchilar uylari tomonidan tashkil etilgan burchakka joylashtirilgan. Bu sement stelasiga oʻrnatilgan byust. Shevchenko — bu yetuk arbob. Shoir byusti toshdan yasalgan^[3].

Tavsifi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Qizil granitning uch bosqichli platformasiga qora qovurgʻali bazalt kubigi oʻrnatilgan. Unda metall „yirtilgan tosh“ koʻrsatilgan. Unda Iso Masih yoshida tasvirlangan ukrain shoiri oʻtiradi. 33 yoshida Taras Grigoryevich qozoq choʻlida, Orol dengizi qirgʻogʻida joylashgan Novopetrovsk qal’asida (hozirgi Fort Shevchenko) askar sifatida surgunda edi. Shevchenkoning tizzasida u sheʼrlar yozgan va eskizlar qilgan kichik kitob yotadi^[3].

Adabiyot va maʼlumotnomalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Kucheruk Oleksandr (yozuvchi, O.Oljich nomidagi kutubxona direktori) Shevchenko yodgorliklari yer fonida… Mangʻishloqning Vashingtongacha boʻlgan koʻrinishi. // Cherkaskiy viloyati — Bogdan va Taras erlari. Madaniy toʻplam., K.: „Ukraina propile“, 2002, bet. 67-80
„Памятники Шевченко на сайте kobzar.info“. 2014-yil 7-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 4-iyul.

„Интерактивная карта памятников Тарасу Шевченко“. 2018-yil 28-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 4-iyul.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

↑ ^1,0 ^1,1 „Памятник Т.Г. Шевченко - Памятники - Достопримечательности - EURO 2012 POLAND-UKRAINE“ (en). marsovet.org.ua. 2018-yil 25-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 4-iyul.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 „Мариуполь почтил память Великого Кобзаря - Новости - Приазовский Рабочий, Мариуполь“. pr.ua. 2015-yil 20-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 4-iyul.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 „Памятник Тарасу Шевченко в Мариуполе“ (ru). otdyhaem.com.ua. 2021-yil 27-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 4-iyul.

[:0-1] 1,0 ^1,1 „Памятник Т.Г. Шевченко - Памятники - Достопримечательности - EURO 2012 POLAND-UKRAINE“ (en). marsovet.org.ua. 2018-yil 25-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 4-iyul.

[:1-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 „Мариуполь почтил память Великого Кобзаря - Новости - Приазовский Рабочий, Мариуполь“. pr.ua. 2015-yil 20-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 4-iyul.

[:2-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 „Памятник Тарасу Шевченко в Мариуполе“ (ru). otdyhaem.com.ua. 2021-yil 27-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 4-iyul.

[1]

[2]

[3]