Taras Shevchenko haykali (Ternopol)
Taras Shevchenko haykali — Ternopildagi yodgorlik (Ukraina). Ukraina shoiri Taras Shevchenkoga bagʻishlanadi. Ternopil viloyat teatri yaqinidagi Teatr maydonida joylashgan. Ukraina monumental sanʼati yodgorligi, xavfsizlik raqami 33.
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Yodgorlik muallifi mahalliy haykaltarosh Mikola Neveseli boʻlib, meʼmoriy bogʻlash oʻsha paytda Ternopilning bosh meʼmori Stanislav Kalashnik tomonidan amalga oshirilgan[1].
Ternopoldagi Taras Shevchenkoga oʻrnatilgan zamonaviy yodgorlik shahardagi birinchi yodgorlik emas. Ilgari, 1953-yildan (yoki 1952)[2] Ternopolda shahar parkida Shevchenko haykali mavjud edi (taxminan Bandera zamonaviy yodgorligi oʻrnida). U moʻrt materialdan yaratilgan va turli baholarga koʻra, badiiy qiymatga ega emas edi. 1970-yillarda bogʻning rekonstruksiya qilinishi munosabati bilan u buzib tashlangan[2].
1982-yil mart oyida „Erkin, yangi oilada“ Butunittifoq adabiyot va sanʼat festivali boʻlib oʻtganida, teatr yaqinidagi bogʻda Taras Shevchenkoning yangi haykali tantanali ravishda ochiladi[2].
Yodgorlik qarshisida Ternopil 3-sonli maktab joylashgan. Bu maktab bitiruvchilari tomonidan har birinchi sentabrda gul qoʻyish anʼanasi mavjud[3].
Tavsif[tahrir | manbasini tahrirlash]
Yodgorlik ikki bosqichli kulrang granit poydevorga oʻrnatilgan Taras Shevchenkoning bronza oʻtirgan qomatidir. Haykalning balandligi 2,8 m, poydevori 1,2 m. Yozuvchi keksa, oʻychan, yelkalari egilgan, boshi biroz oʻngga burilgan, qoʻllari oʻng tizzasida bukilgan holda tasvirlangan[4].
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Іrina Pogorіla. Pro plyusi y mіnusi v zabudovі Ternopolya rozpovіdaє yogo kolishnіy golovniy arxіtektor // 20 xvilin (Ternopіl). — 2009. — 15 jovtnya.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 „В камне, бронзе, граните (иллюстрированный альманах)“. www.academia.edu. 2021-yil 28-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 25-mart.
- ↑ „Пам'ятник Тарасу Шевченку, Тернопіль“ (uk). 2022-yil 12-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 12-yanvar.
- ↑ „Памятник Тарасу Шевченко“ (uk). Тернопільщина — региональный информационный портал. 2022-yil 12-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 12-yanvar.
Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Duda І. Skulptura Ternopolya XVIII-XXІ st. // Ternopіlskiy ensiklopedichniy slovnik : u 4 t. / redkol.: G. Yavorskiy ta іn. — Ternopіl : Vidavnicho-polіgrafіchniy kombіnat „Zbruch“, 2008. — T. 3 : P — Ya. — S. 284—286. — ISBN 978-966-528-279-2.
- Ternopіlщina. Іstorіya mіst і sіl : u 3 t. — Ternopіl : TzOV „Terno-graf“, 2014. — T. 1 : A — Y. — S. 283—342. — ISBN 978-966-457-228-3.
- Rotman M., Fіl Є., Gutsalov O. Taras Shevchenko u pam’yatі pokolіn. — Ternopіl: Lіder, 2014. — S. 138. : іl. — ISBN 978-966-97291-1-8